Otrzymana należność z tytułu sprzedaży wierzytelności w postaci zachowku stanowi przychód z praw majątkowych dla celów podatku dochodowego od osób fizycznych, podlegający wykazaniu w PIT-36. Koszty uzyskania przychodów nie obejmują równowartości należnego zachowku, jeśli brak jest udokumentowanych wydatków związanych z jego nabyciem.

Zwolnienie z długu, zgodnie z art. 508 Kodeksu cywilnego, przez EB i FB wobec CB i DB skutkuje powstaniem przychodu podatkowego, który podlega opodatkowaniu PIT jako przychód z innych źródeł na mocy art. 20 ust. 1 ustawy o PIT, niezależnie od rzekomego ekwiwalentu w postaci cofnięcia pozwu o zachowek.

Przeniesienie własności nieruchomości w celu zaspokojenia roszczeń o zachowek stanowi odpłatne zbycie, które generuje przychód podatkowy na gruncie podatku dochodowego od osób fizycznych. Okres, od którego zależy zwolnienie z opodatkowania zbycia nieruchomości nabytej w drodze spadku, liczony jest od nabycia przez ostatniego spadkodawcę.

Zaspokojenie roszczenia o zachowek przez przeniesienie własności nieruchomości stanowi dług spadkowy i zmniejsza podstawę opodatkowania podatkiem od spadków i darowizn, lecz jednocześnie przeniesienie własności skutkuje utratą ulgi mieszkaniowej, jeśli do niego dochodzi przed upływem pięciu lat od nabycia.

Pięcioletni okres posiadania nieruchomości wyłączający opodatkowanie w świetle art. 10 ust. 5 ustawy o PIT liczony jest od momentu nabycia nieruchomości przez bezpośredniego spadkodawcę, nie zaś przez wcześniejszych właścicieli, a zachowki mogą stanowić koszt uzyskania przychodu jedynie w części proporcjonalnej do wartości zbywanej nieruchomości.

Przeniesienie udziału we współwłasności nieruchomości w celu zwolnienia z długu o zachowek nie stanowi przychodu z działalności gospodarczej i nie rodzi obowiązku podatkowego, jeśli nabycie przez spadkodawcę nastąpiło ponad pięć lat przed przeniesieniem.

Przysługujący z tytułu przeniesienia udziałów we współwłasności nieruchomości, w celu zwolnienia z długu zachowku, przychód nie powstaje po pięciu latach od nabycia przez spadkodawcę, zgodnie z art. 10 ust. 1 pkt 8 i art. 10 ust. 5 ustawy o PIT, przy braku działalności gospodarczej.

Kwota zapłacona tytułem zachowku, nawet gdy jest warunkiem skutecznego nabycia udziałów w nieruchomości, nie może być uznana za wydatek na własne cele mieszkaniowe na podstawie art. 21 ust. 25 ustawy o PIT, i nie podlega zwolnieniu podatkowemu w ramach ulgi mieszkaniowej.

Przeniesienie udziału we współwłasności nieruchomości, nabytego w drodze spadku, w celu zwolnienia z długu z tytułu zachowku, nie stanowi źródła przychodu podlegającego opodatkowaniu, jeśli zbycie następuje po upływie pięciu lat od końca roku, w którym doszło do nabycia nieruchomości przez spadkodawcę.

W przypadku nieruchomości nabytych w drodze spadku, pięcioletni okres determinuje opodatkowanie ich zbycia liczy się od końca roku nabycia przez spadkodawcę, a nie od momentu zaspokojenia roszczenia o zachowek poprzez przeniesienie udziału w nieruchomości.

Przeniesienie udziałów we współwłasności nieruchomości przez osobę fizyczną na rzecz zwolnienia z roszczenia o zachowek, nie podlega opodatkowaniu VAT, gdy jest dokonywane w ramach zarządu majątkiem osobistym, a zbywca nie występuje jako podatnik VAT prowadzący działalność gospodarczą.

Nabycie środków pieniężnych z tytułu zachowku po babci, przez osoby zaliczone do I grupy podatkowej, podlega zwolnieniu z podatku od spadków i darowizn pod warunkiem dokonania stosownego zgłoszenia w terminie przewidzianym w art. 4a ustawy o podatku od spadków i darowizn.

Przeniesienie udziałów we współwłasności nieruchomości nie podlega opodatkowaniu VAT, jeżeli dokonane jest przez osobę nieprowadzącą działalności gospodarczej, działającą w ramach zarządu majątkiem osobistym, bez podejmowania aktywnych działań charakterystycznych dla obrotu nieruchomościami i nie występującą w charakterze podatnika VAT zgodnie z art. 15 ustawy o VAT.

Przeniesienie udziału w nieruchomości nabytego w spadku celem zwolnienia z długu z zachowku nie stanowi odpłatnego zbycia podlegającego opodatkowaniu, jeżeli minęło 5 lat od nabycia tej nieruchomości przez spadkodawcę.

Zawarcie ugody skutkującej przeniesieniem nieruchomości w ramach zaspokojenia roszczenia o zachowek oraz otrzymanie spłaty nie podlegają opodatkowaniu podatkiem od spadków i darowizn. Obowiązek podatkowy ciąży na nabywcy, nie na przenoszącym prawa.

Wydatki poniesione z tytułu zapłaty zachowków nie stanowią kosztów uzyskania przychodu z tytułu odpłatnego zbycia nieruchomości nabytej w drodze darowizny, zgodnie z art. 22 ust. 6d ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, ponieważ nie mieszczą się w zamkniętym katalogu osób objętych tytułem opisywanej transakcji.

Możliwość zastosowania zwolnienia z art. 17 ust. 1 pkt 6c ustawy o CIT w zakresie sprzedaży nieruchomości w części, w której służy ona zaspokojeniu roszczeń nabywcy z tytułu zachowku.

Dla Wnioskodawcy czynność przeniesienia prawa do udziału w nieruchomości, celem zwolnienia się z obowiązku zapłaty długu z tytułu zachowku, stanowi formę odpłatnego zbycia.

Planowane przez Wnioskodawcę odpłatne zbycie działek powstałych z podziału działki, nabytej w drodze spadku, jako nienastępujące w wykonywaniu działalności gospodarczej, nie będzie stanowić dla Wnioskodawcy źródła przychodu, o którym mowa w art. 10 ust. 1 pkt 8 lit. a) w związku z art. 10 ust. 5 ustawy o PIT.

Skutki podatkowe zbycia nieruchomości nabytej w ramach przeniesienia za zachowek.

Zbycie nieruchomości (zachowek, umowa dożywocia).

W związku ze zwiększeniem udziału w nieruchomości nabytym tytułem zachowku, Wnioskodawca powinien w SD-Z2 wykazać tą część o którą zwiększył się udział. Obliczając wartość podstawy opodatkowania nie może odliczyć kosztów sądowych oraz zrzeczenia się części zachowku.

Wydatkowanie środków uzyskanych z odpłatnego zbycia Nieruchomości 1, na spłatę kredytu zaciągniętego na nabycie innej nieruchomości - w celu zaspokojenia potrzeb mieszkaniowych - uprawniało Wnioskodawcę do skorzystania ze zwolnienia od podatku, o którym mowa w art. 21 ust. 1 pkt 131 w zw. z art. 21 ust. 25 pkt 2 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych.

Otrzymanie nieruchomości tytułem zachowku – w ramach tzw. świadczenia w miejsce wykonania – będzie korzystało ze zwolnienia z opodatkowania podatkiem od spadków i darowizn na podstawie art. 4a ustawy o podatku od spadków i darowizn.