Jednym z podstawowych sposobów rozliczenia różnic inwentaryzacyjnych jest kompensata niedoborów z nadwyżkami. Zasada dokonywania kompensat nie wynika z żadnych przepisów prawnych, lecz została wypracowana w praktyce przez jednostki jako sposób rozliczania niedoborów niezawinionych, tzn. powstałych z przyczyn wykluczających odpowiedzialność materialną osoby, której powierzono "brakujące" składniki majątku