Świadczenie usług dostarczania wody i odbioru ścieków na rzecz odbiorców zewnętrznych podlega opodatkowaniu podatkiem VAT jako działalność gospodarcza. Gminie przysługuje prawo do odliczenia VAT z faktur inwestycyjnych w wodociągi i kanalizację przy użyciu prewspółczynnika metrażowego, zapewniającego obiektywną alokację do celów działalności opodatkowanej.

Jednostka samorządu terytorialnego nie może jednostronnie zastosować wewnętrznego prewspółczynnika do celów odliczenia VAT związanych z inwestycją, jeżeli ten nie odzwierciedla pełnej specyfiki działalności, uwzględniając m.in. udział dochodów publicznych, co powinno wynikać z odgórnych regulacji prawnych.

Gmina ma prawo do częściowego odliczenia podatku naliczonego od wydatków związanych z infrastrukturą wodociągową i kanalizacyjną, stosując prewspółczynnik kalkulowany na podstawie rzeczywistego zużycia wody i odbioru ścieków, co obiektywnie odzwierciedla specyfikę oraz rzeczywiste wykorzystanie infrastruktury do działalności gospodarczej.

W przypadku, gdy standardowa metoda ustalania proporcji odliczenia VAT naliczonego nie odpowiada specyfice działalności gminy, gmina ma prawo zastosować indywidualny sposób określenia proporcji. Sposób ten powinien obiektywnie odzwierciedlać rzeczywisty związek wydatków z działalnością gospodarczą opodatkowaną, zgodnie z art. 86 ust. 2a i 2h ustawy o VAT.

W przypadku gdy prewspółczynnik VAT jednostki budżetowej nie przekroczy 2%, podatnik ma prawo uznać, że wynosi on 0%, co pozbawia prawa do odliczenia VAT w całości od wydatków związanych z inwestycjami wykorzystywanymi zarówno do działalności opodatkowanej, jak i działalności niepodlegającej VAT.

Gmina będąca podatnikiem VAT ma prawo stosować indywidualny prewspółczynnik oparty na stosunku zużycia wody do działalności gospodarczej i innej, inny niż ten wskazany w Rozporządzeniu Ministra Finansów z dnia 17 grudnia 2015 r., jeżeli metoda ta lepiej odpowiada specyfice działalności gospodarki wodno-kanalizacyjnej.

Gmina jako podatnik VAT z tytułu odpłatnych usług wod-kan na rzecz zewnętrznych nie korzysta ze zwolnienia z podatku VAT (art. 15 ustawy o VAT). Z kolei, usługi świadczone na rzecz wewnętrznych nie podlegają opodatkowaniu, a metoda prewspółczynnika metrażowego właściwie określa część VAT naliczonego przypadającego na działalność opodatkowaną.

Gmina, wdrażając instalację fotowoltaiczną i działając jako prosument energii odnawialnej, może być uznana za podatnika VAT, uprawnionego do odliczenia podatku naliczonego, jeśli instalacja służy dostawie towarów opodatkowanych - energii elektrycznej. Natomiast alokacja kosztów między działalność opodatkowaną a nieopodatkowaną wymaga szczegółowego przypisania wydatków.

Świadczenie odpłatnych usług wodno-kanalizacyjnych na rzecz odbiorców zewnętrznych stanowi działalność gospodarczą podlegającą opodatkowaniu VAT. Gmina jest uprawniona do stosowania alternatywnego sposobu odliczenia podatku naliczonego w oparciu o prewspółczynnik metrażowy, w przypadku gdy ten sposób dokładniej odzwierciedla specyfikę prowadzonej działalności.

Świadczenie odpłatnych usług przez gminę w zakresie odprowadzania ścieków stanowi działalność gospodarczą opodatkowaną VAT. Gmina jest uprawniona do odliczenia podatku naliczonego stosując metodę klucza metrażowego, który odzwierciedla rzeczywiste wykorzystanie infrastruktury do działalności opodatkowanej. Metoda z Rozporządzenia nie odpowiada specyfice kanalizacyjnej działalności gminy.

Działalność inwestycyjna nie wpływa na prawo do odliczenia podatku VAT naliczonego, bowiem przychody z niej nie tworzą odrębnej działalności poza gospodarczą Spółki, wyłączając obowiązek stosowania proporcji odliczenia VAT zgodnie z art. 86 ustawy o VAT.

Dotacja otrzymana na przebudowę infrastruktury wodno-kanalizacyjnej nie zwiększa podstawy opodatkowania VAT, gdyż brak jest bezpośredniego związku z ceną usług. W zakresie prawa do odliczenia podatku naliczonego, zastosowanie znajduje prewspółczynnik, zgodnie z art. 86 ust. 2a ustawy o VAT, ze względu na mieszane wykorzystanie wydatków.

Gmina jest uprawniona do częściowego odliczenia podatku VAT naliczonego od kosztów inwestycji w infrastrukturę sportową, gdy wydatki nie mogą być bezpośrednio przypisane do opodatkowanej działalności gospodarczej, stosując metodę proporcji zgodnie z art. 86 ust. 2a-2h ustawy o VAT oraz odpowiednimi przepisami rozporządzenia Ministra Finansów.

Odpłatne odprowadzanie ścieków przez gminę na rzecz odbiorców zewnętrznych stanowi działalność gospodarczą podlegającą opodatkowaniu VAT. Metoda ilościowa określania prewspółczynnika, oparta na ilości odprowadzonych ścieków, najbardziej odpowiada specyfice wykonywanej działalności gospodarczej przez gminę, co uprawnia ją do odliczenia podatku naliczonego.

Gmina może stosować prewspółczynnik VAT oparty na rzeczywistych danych zużycia wody i odbioru ścieków, jako bardziej reprezentatywny dla jej działalności od standardowego prewspółczynnika z Rozporządzenia Ministra Finansów.

Darowizny otrzymywane przez samorządową instytucję kultury stanowią przychody wykonane tej instytucji w rozumieniu § 2 pkt 12 Rozporządzenia Ministra Finansów i winny być uwzględniane w mianowniku wzoru kalkulacji prewspółczynnika określonego w § 4 ust. 1 Rozporządzenia.

Gminie przysługuje prawo do odliczenia VAT w ograniczonym zakresie, poprzez zastosowanie prewspółczynnika Zakładu Gospodarki Komunalnej, zgodnie z art. 86 ust. 2a ustawy o VAT i rozporządzeniem MF z 17 grudnia 2015 r., jedynie w części dotyczącej działalności gospodarczej opodatkowanej.

Jednostka samorządu terytorialnego, jako podatnik VAT, ma prawo do częściowego odliczenia podatku naliczonego od wydatków na inwestycje związane z działalnością mieszaną, stosując prewspółczynnik oraz proporcję sprzedaży, określone w ustawie i rozporządzeniu Ministra Finansów.

Samorząd ma ograniczone prawo do odliczenia podatku naliczonego z tytułu zakupu samochodu, gdy brak jest obiektywnej i precyzyjnej metody odzwierciedlającej rzeczywiste wykorzystanie pojazdu do opodatkowanej działalności gospodarczej, zaś proponowana metoda proporcji bazująca na zużyciu wody nie spełnia wymagań odpowiednich przepisów.

Świadczenie usług dostarczania wody na rzecz odbiorców zewnętrznych przez gminę, na podstawie umów cywilnoprawnych, jest opodatkowane VAT, natomiast działalność wewnętrzna gminy pozostaje poza zakresem VAT. Gmina może stosować prewspółczynnik metrażowy jako bardziej adekwatny sposób określenia proporcji przy odliczaniu VAT.

Czynność wprowadzenia energii elektrycznej wyprodukowanej w instalacjach fotowoltaicznych do sieci podlega opodatkowaniu VAT, zaś otrzymane dofinansowanie z Programu Inwestycji Strategicznych nie stanowi podstawy opodatkowania tym podatkiem.

Gmina, jako podatnik VAT, ma prawo do częściowego odliczenia VAT od wydatków związanych z inwestycją, gdy nie jest możliwe przypisanie wydatków do czynności opodatkowanych lub zwolnionych, stosując preproporcję z art. 86 ust. 2a ustawy o VAT oraz proporcję sprzedaży z art. 90 ust. 3 ustawy.

Gmina decydująca się na realizację projektu odpowiadającego zarówno działalności gospodarczej, jak i niegospodarczej, posiada prawo do częściowego odliczenia podatku VAT w oparciu o ustaloną proporcję zgodnie z art. 86 ust. 2a oraz art. 90 ustawy o VAT i odpowiednimi przepisami rozporządzeń, pod warunkiem braku możliwości przypisania wydatków do konkretnych kategorii działalności.

Równowartość odpisów amortyzacyjnych oraz stan środków obrotowych netto na początku okresu sprawozdawczego, ze względu na ich charakter wyłącznie księgowy, nie stanowią przychodów wykonanych zakładu budżetowego w kontekście przepisów o prewspółczynniku; analogicznie, kary umowne, bez związku z wzajemnym świadczeniem, również nie zalicza się do tych przychodów.