Świadczenie odpłatnych usług dostawy wody i odprowadzania ścieków na rzecz odbiorców zewnętrznych przez jednostki samorządu terytorialnego stanowi działalność gospodarczą opodatkowaną VAT, niekorzystającą ze zwolnień z tego podatku. JST mogą stosować alternatywne metody obliczenia proporcji odliczenia VAT, które bardziej odpowiadają specyfice ich działalności, niż metody wskazane w przepisach wykonawczych
Gmina jest uprawniona do odliczenia podatku naliczonego VAT związanych z inwestycją kanalizacyjną przy wykorzystaniu prewspółczynnika opartego na proporcji ilości odebranych ścieków do odbiorców zewnętrznych w stosunku do całkowitej ilości odebranych ścieków, co obiektywnie odzwierciedla wykorzystanie zasobów do działalności gospodarczej.
Gmina, jako czynny podatnik VAT, ma prawo do odliczenia w 100% podatku VAT od inwestycji w sieć kanalizacyjną oraz związanych z nią kosztów eksploatacyjnych, pod warunkiem że inwestycja służy wyłącznie do czynności opodatkowanych i nie obejmuje instytucji publicznych.
Świadczenie przez Gminę odpłatnych usług kanalizacji dla Odbiorców zewnętrznych stanowi czynności opodatkowane VAT, a Gmina posiada prawo do pełnego odliczenia podatku naliczonego od wydatków związanych z inwestycjami infrastrukturalnymi wykorzystywanymi wyłącznie do tej działalności.
Gmina ma prawo stosować własny prewspółczynnik, oparty na kryterium ilościowym dostawy wody i ścieków, odzwierciedlający rzeczywiste wykorzystanie do celów działalności opodatkowanej, zgodnie z art. 86 ust. 2a i 2h ustawy o VAT, zamiast wzoru z rozporządzenia, który nie uwzględnia specyfiki działalności wodno-kanalizacyjnej.
Gminie, w przypadku wykorzystywania infrastruktury kanalizacyjnej do działalności gospodarczej w zakresie odpłatnego świadczenia usług, przysługuje prawo do pełnego odliczenia podatku VAT naliczonego, pod warunkiem braku zaistnienia przesłanek wykluczających to prawo, zgodnie z art. 86 ust. 1 ustawy o VAT.
Gminie przysługuje prawo do odliczenia podatku VAT naliczonego od wydatków inwestycyjnych poprzez zastosowanie prewspółczynnika opartego na ilości dostarczonej wody w ramach transakcji zewnętrznych VAT, zgodnie z art. 86 ust. 2a ustawy o VAT, gdyż taki sposób bardziej odpowiada specyfice jej działalności wodociągowej.
Gmina, prowadząc działalność opodatkowaną VAT, ma prawo do pełnego odliczenia podatku naliczonego związanego z inwestycją gospodarczą, o ile wydatki są związane wyłącznie z działalnością opodatkowaną, bez konieczności stosowania prewspółczynnika.
Podatnik VAT, wykorzystujący nabywane towary i usługi zarówno do działalności gospodarczej, jak i poza nią, musi zastosować prewspółczynnik odzwierciedlający faktyczne wykorzystanie tych towarów i usług. O ile towary i usługi są wykorzystywane wyłącznie do czynności nieobjętych VAT, prawo do odliczenia podatku naliczonego nie przysługuje.
Gmina ma prawo do pełnego odliczenia podatku VAT naliczonego od wydatków na inwestycje kanalizacyjne, które będą wykorzystywane wyłącznie do czynności opodatkowanych podatkiem VAT, z wyłączeniem wykorzystania przez jednostki zcentralizowane Gminy.
Gmina jest uprawniona do odliczenia w całości podatku VAT naliczonego przy realizacji inwestycji w infrastrukturę kanalizacyjną, gdy inwestycja służy wykonywaniu czynności opodatkowanych, co spełnia przesłanki z art. 86 ustawy o VAT.
Wniesienie przez Gminę nakładów na infrastrukturę do Spółki stanowi działalność gospodarczą opodatkowaną VAT, gdzie podstawą opodatkowania jest wartość netto składników majątkowych, bez odrębnego opodatkowania użytkowania przed wniesieniem aportem.
Gmina, po rozpoczęciu działalności wodno-kanalizacyjnej, jest uprawniona do odliczenia podatku naliczonego od wydatków związanych z Infrastrukturą, przy zastosowaniu rzeczywistego prewspółczynnika bazującego na ilości wody dostarczonej i ścieków odebranych w ramach transakcji zewnętrznych podlegających VAT w stosunku do całkowitych zużyć.
Gmina nie jest uprawniona do zastosowania prewspółczynnika ilościowego przy odliczaniu podatku naliczonego w związku z zadaniami inwestycyjnymi o mieszanym charakterze (gospodarczym i niegospodarczym), gdyż nie zapewnia on rzetelnego odzwierciedlenia rzeczywistego wykorzystania inwestycji, w szczególności nie uwzględnia wydatków na cele przeciwpożarowe.
Wydatki poniesione przez podatnika na budowę instalacji przekazywanej nieodpłatnie właścicielowi gruntu można uznać za pośrednie koszty uzyskania przychodów, rozpoznawane w momencie ich definitywnego poniesienia poprzez przekazanie, jednak fakt przekazania w efekcie tworzy przychód z nieodpłatnych świadczeń dla właściciela gruntu.
Podatnik może zastosować inną metodę określenia prewspółczynnika, bardziej odpowiadającą specyfice prowadzonej działalności, niż metoda wskazana w rozporządzeniu, pod warunkiem, że zapewnia ona precyzyjniejsze przyporządkowanie podatku naliczonego do czynności dających prawo do odliczenia.
Czynność wniesienia aportem infrastruktury wodociągowej i kanalizacyjnej przez Gminę do spółki z o.o. podlega opodatkowaniu podatkiem VAT jako odpłatna dostawa towarów, niekorzystająca z wyłączenia lub zwolnienia, a na Gminie ciąży obowiązek rozliczenia VAT, przysługuje jej również prawo do pełnego odliczenia VAT naliczonego od wydatków związanych z inwestycją.
Gmina, będąca czynnym podatnikiem VAT, ma prawo do pełnego odliczenia podatku naliczonego z tytułu wydatków inwestycyjnych na rozbudowę sieci wodociągowej, wykorzystywanej wyłącznie do czynności opodatkowanych na podstawie umów cywilnoprawnych, zgodnie z art. 86 ust. 1 ustawy o podatku od towarów i usług.
Gmina ma prawo stosować indywidualną metodę kalkulacji prewspółczynnika opartą na wskaźniku ilościowym, który dokładniej odzwierciedla proporcję wydatków przypadających na działalność opodatkowaną, co jest zgodne z zasadami systemu VAT i wyklucza obligatoryjne stosowanie metody z Rozporządzenia z 2015 r.
Aport majątku do spółki przez Gminę korzysta ze zwolnienia VAT na podstawie art. 43 ust. 1 pkt 10 i 10a ustawy, jeśli mija ponad 2 lata od pierwszego zasiedlenia (majątek A) lub przy braku prawa do odliczenia VAT i bez istotnych ulepszeń (majątek B).
Gmina X ma prawo do pełnego odliczenia podatku naliczonego VAT z faktur dotyczących budowy sieci wodociągowo-kanalizacyjnej oraz prawo do odliczenia podatku od wydatków na instalację monitoringu w oczyszczalni przy zastosowaniu prewspółczynnika metrażowego, zgodnie z art. 86 ust. 1 i 2a ustawy o VAT.
Gmina, jako zarejestrowany czynny podatnik VAT, ma prawo odliczenia naliczonego podatku VAT w odniesieniu do inwestycji w infrastrukturę, która będzie wykorzystywana wyłącznie do wykonywania czynności opodatkowanych, zgodnie z art. 86 ust. 1 ustawy o VAT.
Wniesienie aportem infrastruktury wodociągowej i kanalizacyjnej przez Gminę do spółki komunalnej jest odpłatną dostawą towarów podlegającą opodatkowaniu VAT, wyłączoną z prawa do zwolnienia na podstawie art. 43 ust. 1 pkt 10 i 10a ustawy o VAT. Gminie przysługuje prawo do odliczenia VAT naliczonego od wydatków poniesionych na tę infrastrukturę.
Świadczenie usług dostarczania wody i odprowadzania ścieków przez Gminę stanowi działalność gospodarczą podlegającą VAT, dającą prawo do odliczenia VAT naliczonego wg. proporcji wykorzystującej pomiar zużycia wody i ścieków przez odbiorców zewnętrznych.