Inspektor pracy posiada szerokie uprawnienia w zakresie podejmowania czynności kontrolnych. Ich znajomość pozwala pracodawcy uniknąć niepotrzebnych nieporozumień w trakcie przeprowadzanej kontroli.

Kontroli Państwowej Inspekcji Pracy podlegają umowy cywilnoprawne (zwłaszcza umowy zlecenia i o dzieło). Inspektor pracy może sprawdzić, czy łączący strony stosunek prawny, wbrew zawartej umowie, nie nosi cech stosunku pracy.