Urlop wypoczynkowy, mimo że jest czasem niewykonywania pracy, nie pozbawia pracownika wynagrodzenia. Prawo pracy gwarantuje taką samą pensję za czas urlopu jak za okres wykonywania pracy. Zachowanie tej podstawowej zasady jest jednak często trudne, zwłaszcza w sytuacji gdy wynagrodzenie pracownika obejmuje wiele składników, zarówno stałych, jak i zmiennych.

Prawo do urlopu wypoczynkowego posiadają osoby pracujące na podstawie umowy o pracę, spółdzielczej umowy o pracę, powołania, wyboru czy mianowania. Zasadą jest, że urlop wypoczynkowy powinien być wykorzystany w naturze, co wyklucza jakiekolwiek finansowe rekompensaty wypłacane w zamian za urlop. Jednak w przypadku, gdy następuje rozwiązanie stosunku pracy, a wykorzystanie urlopu w naturze jest niemożliwe