Statut jednostki pomocniczej gminy musi być zgodny z przepisami ustawowymi. Sołtys jako organ wykonawczy nie może przewodniczyć radzie sołeckiej, gdyż jest ona organem wspomagającym i doradczym. Wszystkie regulacje statutu dotyczące nadzoru i kontroli oraz prawa wyboru muszą być precyzyjnie określone i zgodne z odpowiednimi przepisami ustawowymi.

Zgodnie z art. 36 ust. 1 ustawy o samorządzie gminnym, sołtys nie może być przewodniczącym rady sołeckiej, gdyż narusza to rozdział kompetencyjny między organami uchwałodawczym a wykonawczym jednostki pomocniczej.

Nieprzedłożenie przez inwestora projektu budowlanego zamiennego, w przypadku stwierdzenia istotnych odstępstw od zatwierdzonego projektu budowlanego, obliguje organy nadzoru budowlanego do wydania decyzji nakazującej rozbiórkę budynku, zgodnie z art. 51 ust. 5 Prawa budowlanego.

Rada Gminy nie posiada uprawnienia do ograniczania w miejscowym planie zagospodarowania przestrzennego liczby lokali mieszkalnych w budynkach jednorodzinnych, gdyż takie działania przekraczają granice władztwa planistycznego i stanowią nieuprawnioną ingerencję w przepisy ustawowe.

Samodzielność organów gminy w kształtowaniu ustroju jednostek pomocniczych musi być zgodna z przepisami ustaw, szczególnie w kwestii relacji między organami wykonawczymi a opiniodawczo-doradczymi, jak również dotyczącymi nadzoru nad działalnością tych organów.

Zgodnie z art. 138 § 2 K.p.a., organ odwoławczy może uchylić decyzję organu I instancji i przekazać sprawę do ponownego rozpatrzenia, gdy stwierdzi istotne braki w postępowaniu dowodowym oraz konieczność uzupełnienia dokumentacji, co ma istotny wpływ na rozstrzygnięcie sprawy.

Statut jednostki pomocniczej gminy powinien określać zakres zadań i uprawnień organów sołectwa w sposób precyzyjny, zgodny z ustawowymi przepisami i zapewniający przestrzeganie zasad samodzielności samorządu terytorialnego oraz odpowiedniego nadzoru nad działalnością organów jednostki pomocniczej.

Sołtys jako organ wykonawczy sołectwa nie może być przewodniczącym rady sołeckiej ani wchodzić w jej skład, a statut sołectwa nie może określać zadań organów pomocniczych niezgodnie z ustawowym podziałem kompetencji. Teza od Redakcji