§ 1.[Zakres regulacji] 1. Rozporządzenie określa:

1) zakres obowiązków informacyjnych organów rentowych;

2) warunki i tryb wszczęcia postępowania w sprawach świadczeń;

3) sposób ustalania daty zgłoszenia wniosku o świadczenie lub o ustalenie jego wysokości, jeżeli wniosek nie został złożony w organie rentowym;

4) dowody uzasadniające prawo do świadczeń i ich wysokości, które powinny być dołączone do wniosku w sprawie przyznania świadczeń;

5) rodzaje dowodów uzasadniających prawo do świadczeń lub ich wysokość, w przypadku gdy konto ubezpieczonego nie zawiera tych danych;

6) zakres danych, które mogą być udowodnione w drodze zeznań świadków lub oświadczeń ubezpieczonych, wraz ze wskazaniem formy tych zeznań lub oświadczeń;

7) sposób obliczania świadczeń i okresów uwzględnianych przy ustalaniu świadczeń;

8) elementy, jakie powinna zawierać decyzja organu rentowego oraz jej uzasadnienie, a także zakres informacji, które powinny być zawarte w pouczeniu do tej decyzji;

9) formę prowadzenia akt sprawy i ich przechowywania oraz okres przechowywania akt sprawy prowadzonych w formie elektronicznej;

10) tryb postępowania oraz rodzaje dowodów niezbędnych do przyznania przez Prezesa Zakładu Ubezpieczeń Społecznych świadczeń w drodze wyjątku.

2. Ilekroć w rozporządzeniu jest mowa o:

1) ustawie – należy przez to rozumieć ustawę z dnia 17 grudnia 1998 r. o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych;

2) świadczeniach, bez bliższego określenia – należy przez to rozumieć świadczenia przewidziane w ustawie;

3) Zakładzie – należy przez to rozumieć Zakład Ubezpieczeń Społecznych.

§ 2.[Informacje udzielane przez organy rentowe] Organy rentowe udzielają informacji, w tym wskazówek i wyjaśnień, w zakresie dotyczącym warunków i dowodów wymaganych do ustalania świadczeń.

§ 3.[Wszczęcie postępowania] 1. Postępowanie w sprawach świadczeń wszczyna się na podstawie wniosku zainteresowanego, chyba że przepisy ustawy przewidują wszczęcie tego postępowania z urzędu.

2. Wniosek, o którym mowa w ust. 1, stanowi zgłoszone na piśmie lub ustnie do protokołu w organie rentowym:

1) żądanie przyznania świadczenia;

2) żądanie wznowienia postępowania w sprawie świadczenia przez organ rentowy;

3) inne żądanie w sprawie przyznanego świadczenia, w szczególności:

a) ponownego ustalenia prawa do świadczenia lub jego wysokości,

b) wyłączenia z kręgu osób uprawnionych do renty rodzinnej,

c) przyznania dodatku do pobieranego świadczenia,

d) podjęcia lub wznowienia wypłaty świadczenia,

e) zawieszenia prawa do świadczenia,

f) wypłaty świadczenia osobie zamieszkałej za granicą w sposób określony w ustawie lub przepisach odrębnych.

§ 4.[Wniosek] 1. Wniosek, o którym mowa w § 3 ust. 2 pkt 1, powinien zawierać:

1) imię i nazwisko zainteresowanego;

2) datę urodzenia zainteresowanego;

3) numer PESEL zainteresowanego, a jeżeli nie nadano tego numeru – serię i numer dowodu osobistego lub paszportu;

4) adres miejsca zamieszkania i adres do korespondencji zainteresowanego;

5) ostatni adres miejsca zamieszkania zainteresowanego w Polsce – w przypadku osoby zamieszkałej za granicą, jeżeli zamieszkiwała uprzednio w Polsce;

6) adres miejsca pobytu lub ostatniego miejsca zamieszkania zainteresowanego – w przypadku osoby nieposiadającej adresu miejsca zamieszkania;

7) wskazanie rodzaju świadczenia, o które ubiega się zainteresowany;

8) wskazanie sposobu wypłaty świadczenia wraz z podaniem odpowiednich danych niezbędnych do jego wypłaty;

9) podpis zainteresowanego, pełnomocnika albo osoby upoważnionej przez zainteresowanego, o której mowa w § 7.

2. Jeżeli wniosek, o którym mowa w § 3 ust. 2 pkt 1, jest związany ze świadczeniem zmarłego, wniosek dodatkowo powinien zawierać imię i nazwisko zmarłego, numer świadczenia zmarłego oraz wskazanie organu, który ustalił prawo i wypłacał świadczenie lub do którego został zgłoszony wniosek o świadczenie, w przypadku gdy zmarłemu nie ustalono prawa do świadczenia.

3. Wnioski, o których mowa w § 3 ust. 2 pkt 2 i 3, powinny zawierać dane, o których mowa w ust. 1 pkt 1 i 9 oraz w ust. 1 pkt 4 albo 6, a także:

1) wskazanie żądania, którego dotyczy wniosek;

2) numer świadczenia lub numer sprawy;

3) wskazanie organu, który ustalił prawo do świadczenia lub wypłaca świadczenie.

4. Jeżeli we wniosku nie zamieszczono danych lub nie dołączono dokumentów, które są niezbędne do jego rozpatrzenia, organ rentowy wzywa zainteresowanego do uzupełnienia wniosku w terminie nie krótszym niż 14 dni od dnia otrzymania wezwania z pouczeniem, że nieusunięcie tych braków spowoduje wydanie decyzji o odmowie wszczęcia postępowania.

5. Organ rentowy pozostawia bez rozpoznania wniosek, który nie zawiera danych określonych w ust. 1 pkt 1 lub 4 albo 6.

6. Jeżeli zainteresowany nie usunął braków, mimo pouczenia, o którym mowa w ust. 4, organ rentowy wydaje decyzję o odmowie wszczęcia postępowania.

§ 5.[Formy zgłoszenia wniosku] 1. Wniosek, o którym mowa w § 3 ust. 1, może być zgłoszony w formie dokumentu elektronicznego za pomocą środków komunikacji elektronicznej przez elektroniczną skrzynkę podawczą Zakładu, utworzoną zgodnie z przepisami wydanymi na podstawie art. 16 ust. 3 ustawy z dnia 17 lutego 2005 r. o informatyzacji działalności podmiotów realizujących zadania publiczne (Dz. U. Nr 64, poz. 565, z późn. zm.³⁾).

2. Wniosek zgłoszony w formie dokumentu elektronicznego powinien być:

1) uwierzytelniony przy użyciu mechanizmów określonych w art. 20a ust. 1 ustawy z dnia 17 lutego 2005 r. o informatyzacji działalności podmiotów realizujących zadania publiczne lub mechanizmów określonych przez Zakład na podstawie art. 20a ust. 2 tej ustawy oraz

2) zgodny ze wzorem dokumentu elektronicznego ustalonym przez Zakład.

§ 6.[Data zgłoszenia wniosku] 1. Jeżeli wniosek nie został złożony w organie rentowym, lecz został przesłany za pośrednictwem przedsiębiorcy uprawnionego do wykonywania działalności pocztowej w obrocie krajowym lub zagranicznym, za datę złożenia wniosku uważa się datę nadania wniosku za pośrednictwem tego przedsiębiorcy.

2. Jeżeli przepisy ustawy dopuszczają zgłoszenie wniosku za pośrednictwem płatnika składek, za datę zgłoszenia wniosku uważa się datę sporządzenia wniosku przez płatnika. Płatnik składek potwierdza sporządzenie wniosku w określonej dacie pieczęcią i podpisem osoby upoważnionej.

3. Jeżeli wniosek został złożony przez osobę odbywającą karę pozbawienia wolności, karę aresztu wojskowego albo karę aresztu za wykroczenie oraz osobę tymczasowo aresztowaną, za datę zgłoszenia wniosku uważa się datę przyjęcia wniosku przez administrację zakładu karnego lub aresztu. Datę tę potwierdza się pieczęcią i podpisem osoby upoważnionej.

4. Za datę zgłoszenia wniosku uważa się datę złożenia wniosku w innych organach niż organ, o którym mowa w art. 4 pkt 6 ustawy, jeżeli do ich właściwości należą sprawy świadczeń, a także datę złożenia wniosku w polskim urzędzie konsularnym lub w innej polskiej placówce dyplomatycznej.

5. Jeżeli wniosek został zgłoszony w zagranicznej instytucji ubezpieczeniowej państwa, z którym Rzeczpospolitą Polską łączy umowa międzynarodowa w dziedzinie ubezpieczeń społecznych, za datę zgłoszenia wniosku uważa się datę uznaną za datę złożenia wniosku zgodnie z wewnętrznym prawodawstwem stosowanym przez tę instytucję.

6. Jeżeli w przypadku, o którym mowa w ust. 5, zagraniczna instytucja ubezpieczeniowa przekaże wniosek do organu rentowego w formie elektronicznej, wniosek i inne dowody otrzymane z tej instytucji w formie elektronicznej uznaje się za równoważne z oryginalnym wnioskiem i dokumentami wymaganymi w postępowaniu.

§ 7.[Podpis] 1. Jeżeli przy dokonywaniu czynności przed organem rentowym zainteresowany lub świadek, mający pełną zdolność do czynności prawnych nie może złożyć podpisu, podpis składa inna upoważniona przez niego osoba, nieograniczona w zdolności do czynności prawnych.

2. Osoba składająca podpis za zainteresowanego lub świadka składa oświadczenie o przyczynach uniemożliwiających złożenie podpisu przez zainteresowanego lub świadka, podając następujące swoje dane identyfikacyjne: imię i nazwisko, datę urodzenia, numer PESEL, a jeżeli nie nadano tego numeru – serię i numer dowodu osobistego lub paszportu, adres miejsca zamieszkania i adres do korespondencji.

§ 8.[Uprawnienie do zgłoszenia wniosku o świadczenie] 1. Jeżeli przedstawiciel ustawowy lub opiekun prawny nie zgłasza wniosku o świadczenie, wniosek o świadczenie może zgłosić w imieniu zainteresowanego osoba sprawująca nad nim faktyczną opiekę. W takich przypadkach organ rentowy sporządza adnotację w aktach sprawy.

2. Organ rentowy może uznać za skuteczne czynności, które są podejmowane na rzecz zainteresowanego przez osobę sprawującą nad nim faktyczną opiekę, jeżeli nie wymagają osobistego działania zainteresowanego.

§ 9.[Wycofanie wniosku] Wycofanie wniosku jest skuteczne, jeżeli nastąpiło w jednej z form przewidzianych dla zgłoszenia wniosku.

§ 10.[Dokumenty, które należy dołączyć do wniosku] 1. Zainteresowany zgłaszający wniosek o emeryturę lub rentę z tytułu niezdolności do pracy powinien dołączyć do wniosku dokumenty stwierdzające:

1) datę urodzenia;

2) okresy uzasadniające prawo do świadczeń i ich wysokość;

3) stan zdrowia, a także wywiad zawodowy sporządzony przez płatnika składek, jeżeli ubezpieczony pozostaje w zatrudnieniu – w przypadku gdy prawo do świadczenia jest uzależnione od stwierdzenia niezdolności do pracy;

4) wysokość wynagrodzenia, dochodu, przychodu i uposażenia, przyjmowanych do ustalenia podstawy wymiaru świadczeń;

5) okoliczności niezbędne do ustalenia świadczeń przysługujących z zagranicznych instytucji ubezpieczeniowych, jeżeli umowy międzynarodowe, których stroną jest Rzeczpospolita Polska, tak stanowią.

2. Dokumenty, o których mowa w ust. 1 pkt 1, 2 i 4, nie są wymagane, jeżeli konto ubezpieczonego zawiera dane pozwalające na ustalenie prawa i wysokości świadczenia.

3. Dokumenty, o których mowa w ust. 1 pkt 1, 2, 4 i 5, nie są wymagane, jeżeli zostały złożone w organie rentowym dla celów ustalenia kapitału początkowego albo prawa lub wysokości świadczeń na podstawie ustawy lub odrębnych przepisów.

§ 11.[Małżonek zgłaszający wniosek] 1. Małżonek (wdowa, wdowiec) zgłaszający wniosek o przyznanie renty rodzinnej powinien dołączyć do wniosku dokumenty, o których mowa w § 10 ust. 1, oraz dokumenty stwierdzające:

1) datę urodzenia i datę zgonu osoby, po której ma być przyznana renta rodzinna;

2) zawarcie związku małżeńskiego;

3) posiadanie prawa do alimentów, ustalonego wyrokiem lub ugodą sądową, ze strony małżonka, po którym ubiega się o przyznanie renty rodzinnej, jeżeli w chwili śmierci małżonka nie istniała wspólność małżeńska.

2. Małżonek (wdowa, wdowiec) powinien ponadto złożyć oświadczenie:

1) o istnieniu wspólności małżeńskiej;

2) stwierdzające brak niezbędnych źródeł utrzymania – dla celów ustalenia prawa do okresowej renty rodzinnej.

3. W przypadku orzeczenia rozwodu lub separacji zainteresowany dodatkowo przedkłada dokumenty, o których mowa w ust. 1 pkt 3.

§ 12.[Dokumenty dołączane do wniosku o rentę rodzinną] 1. Do wniosku o rentę rodzinną dla dzieci własnych zmarłego, dzieci drugiego małżonka oraz dzieci przysposobionych powinny być dołączone dokumenty, o których mowa w § 10 ust. 1 oraz § 11 ust. 1 pkt 1, a jeżeli dzieci ukończyły 16 lat – również dokumenty stwierdzające:

1) pobieranie nauki w szkole;

2) stan zdrowia, jeżeli prawo do renty rodzinnej jest uzależnione od stwierdzenia całkowitej niezdolności do pracy lub całkowitej niezdolności do pracy oraz do samodzielnej egzystencji.

2. Do wniosku o rentę rodzinną dla przyjętych na wychowanie i utrzymanie: wnuków, rodzeństwa i innych dzieci ubiegających się o przyznanie renty rodzinnej, oprócz dokumentów wymienionych w ust. 1, powinny być dołączone oświadczenia lub dokumenty potwierdzające, że osoby te:

1) zostały przyjęte na wychowanie i utrzymanie co najmniej na rok przed śmiercią ubezpieczonego lub świadczeniobiorcy, chyba że śmierć była następstwem wypadku;

2) nie mają prawa do renty po rodzicach, a gdy rodzice żyją – nie mogą zapewnić im utrzymania, albo że ubezpieczony lub świadczeniobiorca był ich opiekunem ustanowionym przez sąd.

§ 13.[Rodzice ubiegający się o rentę rodzinną] Rodzice ubiegający się o rentę rodzinną powinni dołączyć do wniosku dokumenty, o których mowa w § 10 ust. 1 i § 11 ust. 1 pkt 1, oraz oświadczenie stwierdzające, że zmarły bezpośrednio przed śmiercią przyczyniał się do ich utrzymania.

§ 14.[Stosowanie przepisów rozporządzenia] Przy składaniu wniosku o rentę rodzinną przepisy § 10 ust. 2 i 3 stosuje się odpowiednio.

§ 15.[Wniosek o dodatek pielęgnacyjny] Do wniosku o dodatek pielęgnacyjny z tytułu całkowitej niezdolności do pracy oraz do samodzielnej egzystencji powinno być dołączone zaświadczenie o stanie zdrowia osoby ubiegającej się o dodatek pielęgnacyjny, wydane przez lekarza prowadzącego leczenie nie wcześniej niż na miesiąc przed datą złożenia wniosku.

§ 16.[Wniosek o zasiłek pogrzebowy] Do wniosku o zasiłek pogrzebowy powinny być dołączone:

1) odpis skrócony aktu zgonu albo odpis zupełny aktu urodzenia dziecka z adnotacją, że dziecko urodziło się martwe;

2) rachunki poniesionych kosztów pogrzebu, a jeżeli rachunki zostały złożone w banku – kopie rachunków, potwierdzone przez bank za zgodność z oryginałem;

3) dokumenty potwierdzające pokrewieństwo lub powinowactwo zgłaszającego wniosek z osobą zmarłą albo dokument potwierdzający umieszczenie dziecka w rodzinie zastępczej;

4) zaświadczenie płatnika składek o podleganiu ubezpieczeniom emerytalnemu i rentowym;

5) oświadczenie o pokryciu kosztów pogrzebu w całości lub w części;

6) oświadczenie o niepobraniu zasiłku pogrzebowego z innego tytułu;

7) dokument stwierdzający prawo zmarłego do świadczenia, jeżeli świadczenie to było wypłacane przez inny organ rentowy;

8) informację o numerze posiadanego rachunku bankowego, jeżeli wypłata zasiłku ma być dokonana na rachunek bankowy.

§ 17.[Ustalanie danych] 1. Imię (imiona), nazwisko, datę urodzenia, datę zawarcia związku małżeńskiego, datę zgonu, stopień pokrewieństwa i powinowactwa oraz przysposobienie ustala się na podstawie dokumentu stwierdzającego tożsamość albo odpisu aktu stanu cywilnego.

2. W przypadku nadesłania wniosku w sprawie świadczenia za pośrednictwem przedsiębiorcy uprawnionego do wykonywania działalności pocztowej w obrocie krajowym lub zagranicznym zainteresowany powinien dołączyć niezbędne odpisy aktów stanu cywilnego, które podlegają zwrotowi po sporządzeniu kopii lub notatki.

§ 18.[Zagraniczne dokumenty] 1. W postępowaniu przed organem rentowym zagraniczne odpisy aktów stanu cywilnego oraz inne zagraniczne dokumenty przedkłada się po przetłumaczeniu na język polski przez tłumacza przysięgłego.

2. Przepisu ust. 1 nie stosuje się do dokumentów sporządzonych w państwach, z którymi Rzeczpospolitą Polską łączą umowy w dziedzinie ubezpieczeń społecznych, sporządzonych w językach urzędowych tych państw.

§ 19.[Oświadczenie zainteresowanego] 1. Oświadczenie zainteresowanego, które może być złożone w formie pisemnej lub ustnej do protokołu, stanowi środek dowodowy, potwierdzający następujące okoliczności:

1) pozostawanie wdowy lub wdowca ubiegających się o rentę rodzinną we wspólności małżeńskiej do dnia śmierci małżonka;

2) przyczynienie się zmarłego bezpośrednio przed jego śmiercią do utrzymania rodziców;

3) przyjęcie na wychowanie i utrzymanie zmarłego wnuków, rodzeństwa i innych dzieci – co najmniej na rok przed jego śmiercią;

4) sprawowanie opieki nad dzieckiem lub innym członkiem rodziny przed dniem nabycia prawa do emerytury lub renty;

5) pokrycie kosztów pogrzebu w całości lub w części;

6) niepobranie zasiłku pogrzebowego z innego tytułu;

7) miejsce zamieszkania w określonej miejscowości lub w określonym państwie, jeżeli istnieją niedające się usunąć w inny sposób wątpliwości dotyczące miejsca zamieszkania zainteresowanego;

8) istnienie dalszego prawa do pobierania świadczenia;

9) brak dokumentów stanowiących środki dowodowe;

10) sprawowanie faktycznej opieki;

11) prowadzenie wspólnego gospodarstwa domowego.

2. Jeżeli zmarły był przed śmiercią ustanowiony opiekunem dzieci, zamiast oświadczenia, o którym mowa w ust. 1 pkt 3, jest wymagane przedstawienie odpowiedniego postanowienia sądu.

§ 20.[Oświadczenia w formie dokumentu elektronicznego] Oświadczenia w postępowaniu w sprawach świadczeń mogą być składane w formie dokumentu elektronicznego. Przepisy § 5 stosuje się odpowiednio.

§ 21.[Środki dowodowe do ustalenia podstawy wymiaru emerytury lub renty] 1. Środkiem dowodowym stwierdzającym wysokość wynagrodzenia, dochodu, przychodu oraz uposażenia przyjmowanego do ustalenia podstawy wymiaru emerytury lub renty są zaświadczenia pracodawcy lub innego płatnika składek, legitymacja ubezpieczeniowa lub inny dokument, na podstawie którego można ustalić wysokość wynagrodzenia, dochodu, przychodu lub uposażenia.

2. W przypadku osób pozbawionych wolności lub tymczasowo aresztowanych środkiem dowodowym potwierdzającym okoliczności, o których mowa w ust. 1, za okres pracy wykonywanej w czasie pozbawienia wolności lub tymczasowego aresztowania, jest zaświadczenie z zakładu karnego lub aresztu śledczego.

§ 22.[Środki dowodowe stwierdzające okresy zatrudnienia] 1. Jeżeli ustawa nie stanowi inaczej, środkiem dowodowym stwierdzającym okresy zatrudnienia na podstawie umowy o pracę, powołania, wyboru, mianowania oraz spółdzielczej umowy o pracę jest świadectwo pracy, zaświadczenie płatnika składek lub innego właściwego organu, wydane na podstawie posiadanych dokumentów lub inny dokument, w tym w szczególności:

1) legitymacja ubezpieczeniowa;

2) legitymacja służbowa, legitymacja związku zawodowego, umowa o pracę, wpis w dowodzie osobistym oraz pisma kierowane przez pracodawcę do pracownika w czasie trwania zatrudnienia.

2. Jeżeli ustawa przewiduje możliwość udowodnienia zeznaniami świadków okresu składkowego, od którego zależy prawo lub wysokość świadczenia, dowód ten dopuszcza się pod warunkiem złożenia przez zainteresowanego oświadczenia w formie pisemnej lub ustnej do protokołu, że nie może przedłożyć odpowiedniego dokumentu potwierdzającego ten okres.

§ 23.[Środki dowodowe stwierdzające okresy nieskładkowe] 1. Jeżeli ustawa nie stanowi inaczej, środkiem dowodowym stwierdzającym okresy nieskładkowe jest zaświadczenie płatnika składek lub inny dokument właściwego organu.

2. Dla celów udowodnienia okresów, o których mowa w art. 7 pkt 5–7 ustawy, środkiem dowodowym są dokumenty, z tym że dla celów udowodnienia sprawowania opieki nad daną osobą środkiem dowodowym jest oświadczenie zainteresowanego złożone w formie pisemnej lub ustnej do protokołu.

§ 24.[Zeznania świadków] Środkiem dowodowym stwierdzającym okresy, o których mowa w art. 10 ust. 1 pkt 2 i 3 ustawy, mogą być zeznania świadków. W tym przypadku przepisu § 25 ust. 3 nie stosuje się.

§ 25.[Zeznania świadków] 1. Świadek może złożyć zeznania w formie pisemnej lub ustnie do protokołu w organie rentowym.

2. Zeznania powinny zawierać:

1) imię i nazwisko, datę urodzenia oraz adres zamieszkania świadka;

2) stwierdzenie, czy i jaki stosunek pokrewieństwa lub powinowactwa łączy świadka z zainteresowanym;

3) dane dotyczące okresów zatrudnienia zainteresowanego;

4) numer świadczenia oraz wskazanie organu, który to świadczenie ustalił, o ile świadek ma ustalone prawo do świadczenia;

5) podpis świadka;

6) podpis i pieczątkę osoby spisującej zeznania lub potwierdzającej podpis świadka.

3. Wraz z zeznaniami świadków zainteresowany przedkłada oświadczenie w formie pisemnej lub ustnie do protokołu o braku dokumentów stanowiących środki dowodowe oraz o przyczynach ich braku.

§ 26.[Środek dowodowy stwierdzający uczestniczenie w zorganizowanym szkoleniu] Środkiem dowodowym stwierdzającym uczestniczenie wdowy (wdowca) w zorganizowanym szkoleniu jest zaświadczenie właściwego organu, instytucji lub organizacji prowadzącej to szkolenie.

§ 27.[Oryginały dokumentów] Dowody z dokumentów, pisemne zeznania świadków oraz pisemne oświadczenia zainteresowanego powinny być dołączone do wniosku w oryginale.

§ 28.[Środki dowodowe w postępowaniu przed organem rentowym] 1. Środkiem dowodowym w postępowaniu przed organem rentowym mogą być również poświadczone za zgodność z oryginałem kopie dokumentów stwierdzających stan zdrowia oraz dotyczących okresów składkowych i nieskładkowych, a także wysokości wynagrodzenia, przychodu, dochodu i uposażenia przyjmowanego do ustalenia podstawy wymiaru świadczeń, wydawane przez jednostki upoważnione do przechowywania dokumentacji zlikwidowanych lub przekształconych zakładów pracy.

2. Po wydaniu decyzji w sprawie świadczenia organ rentowy zwraca zainteresowanemu, na jego wniosek, przedłożone dokumenty po sporządzeniu ich kopii, z wyłączeniem zaświadczeń potwierdzających wysokość wynagrodzenia, przychodu, dochodu i uposażenia, przyjmowanych do ustalenia podstawy wymiaru świadczeń, rachunków poniesionych kosztów pogrzebu oraz pisemnych zeznań świadków i oświadczeń zainteresowanego.

3. Przepis ust. 2 stosuje się odpowiednio do członków rodziny zmarłego świadczeniobiorcy.

4. Środkiem dowodowym w postępowaniu przed organem rentowym mogą być również kopie dokumentów, o których mowa w § 27, poświadczone za zgodność z oryginałem przez właściwe instytucje ubezpieczeniowe państw, z którymi Rzeczpospolitą Polską łączą umowy międzynarodowe w dziedzinie ubezpieczeń społecznych, lub przekazane przez zagraniczną instytucję ubezpieczeniową w formie elektronicznej z wykorzystaniem systemu zapewniającego bezpieczeństwo danych. W razie powzięcia wątpliwości co do autentyczności lub prawidłowości danych otrzymanych w tej formie, organ rentowy może wystąpić do zagranicznej instytucji ubezpieczeniowej w celu przeprowadzenia postępowania wyjaśniającego w tym zakresie.

§ 29.[Dopuszczenie dodatkowych dowodów] 1. W postępowaniu przed organem rentowym mogą być również dopuszczone dodatkowe dowody, jeżeli są one niezbędne do załatwienia sprawy. W tym przypadku organ rentowy wzywa zainteresowanego lub inny podmiot do przedłożenia tych dodatkowych dowodów, wyznaczając termin nie krótszy niż 14 dni i nie dłuższy niż 60 dni, licząc od dnia doręczenia wezwania. Jeżeli wezwanie do przedłożenia dodatkowych dowodów jest kierowane do innego podmiotu niż zainteresowany, organ rentowy każdorazowo informuje o tym zainteresowanego.

2. Jeżeli środek dowodowy nie został dostarczony w wyznaczonym terminie, organ rentowy wydaje decyzję w sprawie świadczeń na podstawie posiadanych dowodów, z zastrzeżeniem § 4 ust. 6.

§ 30.[Wydruk danych z systemu teleinformatycznego] Wydruk danych z systemu teleinformatycznego Zakładu, dotyczący ubezpieczonego, w tym w szczególności: przebiegu jego ubezpieczenia, podstawy wymiaru składek, kwoty składek na jego koncie oraz wydanej decyzji w sprawie świadczenia i wypłaty świadczenia stanowi środek dowodowy potwierdzający zamieszczone dane na dzień dokonania wydruku, o ile wydruk taki został opatrzony podpisem i pieczęcią uprawnionej osoby.

§ 31.[Obliczanie okresu składkowego i nieskładkowego] [1] Przy obliczaniu okresu składkowego i nieskładkowego dodaje się, osobno dla każdego z tych okresów, poszczególne lata, miesiące i dni. Okresy niepełnych miesięcy oblicza się w dniach. Sumę dni zamienia się na miesiące, przyjmując za miesiąc 30 dni kalendarzowych; sumę miesięcy zamienia się na lata, przyjmując pełne 12 miesięcy za jeden rok. Jeżeli w zaświadczeniu stwierdzającym okresy zatrudnienia są podane dniówki robocze, a nie okresy zatrudnienia, sumę dni zamienia się na miesiące, przyjmując za miesiąc 22 dni robocze, a za okresy przed dniem 1 stycznia 1981 r. – 25 dni roboczych.

§ 32.[Zaokrąglenia matematyczne] Jeżeli przy obliczaniu wysokości świadczenia zachodzi konieczność wykonania kilku kolejnych działań matematycznych, zaokrąglenia matematycznego do drugiego miejsca po przecinku dokonuje się po wykonaniu każdego z tych działań.

§ 33.[Decyzja organu rentowego] 1. Decyzja organu rentowego ustalająca prawo do świadczeń, oprócz elementów określonych w art. 107 ustawy z dnia 14 czerwca 1960 r. – Kodeks postępowania administracyjnego (Dz. U. z 2000 r. Nr 98, poz. 1071, z późn. zm.⁴⁾), powinna zawierać:

1) rodzaj świadczenia oraz jego wysokość i sposób obliczenia;

2) datę, od której przysługuje świadczenie;

3) datę rozpoczęcia wypłaty świadczenia i termin płatności;

4) pouczenie, o zaistnieniu jakich okoliczności zainteresowany jest obowiązany zawiadomić organ rentowy.

2. Decyzja zawieszająca prawo do świadczenia lub wstrzymująca wypłatę świadczenia, oprócz elementów określonych w art. 107 ustawy z dnia 14 czerwca 1960 r. – Kodeks postępowania administracyjnego, powinna zawierać informację odpowiednio o dacie zawieszenia prawa do świadczenia lub wstrzymania wypłaty świadczenia.

3. Decyzja ustalająca prawo do zasiłku pogrzebowego, oprócz elementów określonych w art. 107 ustawy z dnia 14 czerwca 1960 r. – Kodeks postępowania administracyjnego, powinna zawierać określenie rodzaju świadczenia oraz jego wysokość.

§ 34.[Odmowa prawa do świadczenia] 1. W razie odmowy prawa do świadczenia, o którego przyznanie zainteresowany zgłosił wniosek, organ rentowy informuje zainteresowanego o możliwości ubiegania się o inne świadczenie lub świadczenie ustalane przez organ rentowy na podstawie odrębnych przepisów, jeżeli z akt sprawy wynika, że miałby do niego prawo.

2. Jeżeli zgłoszenie wniosku o inne świadczenie na warunkach określonych w ust. 1 nastąpi przed dniem, w którym decyzja odmowna stała się prawomocna, za datę zgłoszenia tego wniosku przyjmuje się datę zgłoszenia poprzedniego wniosku, jeżeli zainteresowany tego zażąda.

§ 35.[Formy prowadzenia akt sprawy] 1. Organ rentowy prowadzi akta sprawy w formie papierowej lub elektronicznej.

2. W przypadku akt sprawy prowadzonych w formie elektronicznej organ rentowy umieszcza w systemie teleinformatycznym odwzorowane cyfrowo dokumenty papierowe składające się na akta sprawy i opatruje poświadczeniem autentyczności. W takim przypadku dokumenty papierowe otrzymane od zainteresowanego, po ich odwzorowaniu cyfrowym i umieszczeniu w systemie teleinformatycznym organu rentowego, są zwracane zainteresowanemu na jego wniosek, z zastrzeżeniem § 28 ust. 2.

3. Organ rentowy przechowuje odwzorowane cyfrowo dokumenty, o których mowa w ust. 2, przez okres 50 lat.

4. Dowodem (odpisem) potwierdzającym treść akt sprawy prowadzonych w formie elektronicznej są wydruki z systemu teleinformatycznego organu rentowego. Przepis § 30 stosuje się odpowiednio.

§ 36.[Akta sprawy prowadzone w formie papierowej] 1. Jeżeli akta sprawy są prowadzone w formie papierowej, jeden egzemplarz decyzji w sprawach świadczeń organ rentowy dołącza do akt sprawy.

2. Przepisu ust. 1 nie stosuje się w razie wydania decyzji dotyczących waloryzacji świadczeń lub innych zmian wysokości świadczeń o charakterze powszechnym ustalanej z urzędu. W tych przypadkach dane zawarte w decyzji przechowuje się w systemie teleinformatycznym organu rentowego.

§ 37.[Ustalenie równowartości w polskich złotych] 1. Jeżeli dla ustalenia świadczeń lub ich wypłaty odrębne przepisy wymagają ustalenia równowartości w polskich złotych kwoty świadczenia zagranicznego wyrażonej w walucie obcej, ma zastosowanie kurs złotego do waluty obcej ogłoszony przez Narodowy Bank Polski z dnia dokonywania przeliczenia przez organ rentowy, chyba że umowa międzynarodowa, której stroną jest Rzeczpospolita Polska, lub przepisy Unii Europejskiej stanowią inaczej.

2. Kwoty poniesionych kosztów pogrzebu wykazane w obcej walucie przelicza się według kursu, o którym mowa w ust. 1, obowiązującego na dzień zgonu.

§ 38.[Postępowanie w sprawach świadczeń przyznawanych w drodze wyjątku] Postępowanie w sprawach świadczeń przyznawanych przez Prezesa Zakładu w drodze wyjątku wszczyna się na wniosek zainteresowanego.

§ 39.[Potwierdzanie okoliczności] 1. Okoliczności brane pod uwagę przy rozpatrywaniu wniosku zainteresowanego o świadczenie przyznawane w drodze wyjątku są potwierdzane:

1) zaświadczeniem z właściwego urzędu skarbowego, dotyczącym źródeł osiąganego przychodu oraz jego wysokości;

2) zaświadczeniem potwierdzającym aktualne zatrudnienie lub prowadzenie innej działalności zarobkowej oraz wysokość osiąganego przychodu;

3) zaświadczeniem potwierdzającym wysokość świadczeń otrzymywanych na podstawie odrębnych przepisów, w tym świadczeń rodzinnych, świadczeń wypłacanych z pomocy społecznej lub zasiłku dla bezrobotnych;

4) zaświadczeniem z urzędu gminy potwierdzającym rodzaj oraz wielkość posiadanego gospodarstwa rolnego;

5) innymi dokumentami, w tym zaświadczeniem potwierdzającym sytuację rodzinną, majątkową i materialną zainteresowanego oraz najbliższych członków rodziny, z którymi prowadzi gospodarstwo domowe.

2. Oświadczenie zainteresowanego stanowi środek dowodowy, potwierdzający w szczególności następujące okoliczności:

1) niepozostawanie w zatrudnieniu lub nieprowadzenie innej działalności zarobkowej;

2) nieotrzymywanie świadczeń na podstawie odrębnych przepisów, w tym świadczeń rodzinnych, świadczeń wypłacanych z pomocy społecznej lub zasiłku dla bezrobotnych;

3) nieposiadanie gospodarstwa rolnego;

4) brak najbliższych członków rodziny, z którymi prowadzi gospodarstwo domowe.

3. Przy dokumentowaniu okoliczności, o których mowa w ust. 1 i 2, stosuje się odpowiednio przepisy § 10–12.

§ 40.[Decyzje w sprawach świadczeń przyznawanych w drodze wyjątku] Prezes Zakładu podejmuje decyzje w sprawach świadczeń przyznawanych w drodze wyjątku na podstawie stanu faktycznego i prawnego istniejącego w dniu zakończenia postępowania wyjaśniającego.

§ 41.[Wypłata świadczenia przyznanego w drodze wyjątku] 1. Na podstawie decyzji Prezesa Zakładu przyznającej świadczenie w drodze wyjątku organ rentowy podejmuje wypłatę świadczenia i zawiadamia o tym zainteresowanego.

2. Zawiadomienie o podjęciu wypłaty powinno określać organ rentowy, który będzie realizował wypłatę świadczenia przyznanego przez Prezesa Zakładu, osobę uprawnioną do świadczenia przyznanego w drodze wyjątku (z podaniem jej imienia i nazwiska), rodzaj świadczenia, termin płatności świadczenia, datę, od której podejmuje się wypłatę, oraz wysokość świadczenia. Zawiadomienie powinno być opatrzone pieczęcią i podpisem osoby upoważnionej.

3. Wypłata świadczenia przyznanego w drodze wyjątku jest realizowana przez okres wskazany w decyzji Prezesa Zakładu. Po upływie tego okresu organ rentowy nie wydaje decyzji o wstrzymaniu wypłaty świadczenia.

4. Jeżeli ustaną okoliczności będące podstawą przyznania świadczenia w drodze wyjątku, organ rentowy wydaje decyzję o wstrzymaniu wypłaty tego świadczenia.

5. Jeżeli ustaną przesłanki wstrzymania wypłaty świadczenia przyznanego w drodze wyjątku przed uprawomocnieniem decyzji w tej sprawie, organ rentowy podejmuje wypłatę na okres nie dłuższy niż wskazany w decyzji Prezesa Zakładu.

§ 42.[Przepisy przejściowe] Do wniosków w sprawach świadczeń złożonych przed dniem wejścia w życie niniejszego rozporządzenia stosuje się przepisy dotychczasowe.

§ 43.[Wejście w życie] Rozporządzenie wchodzi w życie po upływie 14 dni od dnia ogłoszenia.⁵⁾