Sytuacja, w której w ocenie sądu drugiej instancji sąd pierwszej instancji błędnie nie zastosował art. 195 § 1 k.p.c, a tym samym w rozpoznaniu sprawy nie brały udziału wszystkie osoby, których łączny udział był konieczny, stanowi podstawę wydania wyroku kasatoryjnego przez sąd drugiej instancji, jako równoznaczna z nierozpoznaniem istoty sprawy, względnie jako pozaustawowa przyczyna uchylenia wyroku
Do nierozpoznania istoty sprawy dochodzi tylko wtedy, gdy rozstrzygnięcie sądu pierwszej instancji nie odnosi się do tego, co było przedmiotem sprawy, bądź wadliwość ta polega na nie zbadaniu przez sąd materialnej podstawy żądania albo merytorycznych zarzutów strony z powodu bezpodstawnego przyjęcia, że istnieje przesłanka materialnoprawna lub procesowa unicestwiająca roszczenie.
Dla możliwości uzyskania statusu samoistnego posiadacza rozstrzygające znaczenie ma podmiotowość prawna, nie zaś faktyczna lub ekonomiczna samodzielność podmiotu władającego. Nawet zatem, jeżeli władający, ze względu na powiązania kapitałowe (majątkowe), osobowe, czy organizacyjne, pozostaje pod wpływem lub faktyczną kontrolą innego podmiotu, nie wyklucza to uznania go za posiadacza samoistnego. Dotyczy
W postępowaniu nieprocesowym ze względu na przepis art. 510 § 2 k.p.c. zastosowanie art. 174 § 1 pkt 1 k.p.c. jest ograniczone, ale nie jest wyłączone całkowicie. Gdyby sąd nie wezwał następcy prawnego zmarłego będącego zainteresowanym w sprawie do udziału w postępowaniu i doszło do zakończenia postępowania postanowieniem orzekającym co do istoty sprawy, taki następca może, jeżeli postanowienie narusza