Prawo do świadczenia pielęgnacyjnego przysługuje osobom, na które ciąży obowiązek alimentacyjny względem osoby niepełnosprawnej, przy czym krąg osób zobowiązanych jest ściśle określony przez przepisy Kodeksu rodzinnego i opiekuńczego, co wyklucza osoby będące w stopniu powinowactwa takie jak szwagierka.
W sytuacji, gdy uprawniony wyraża wolę skorzystania ze świadczenia korzystniejszego i deklaruje chęć rezygnacji z wcześniej pobieranego świadczenia, przyznanie świadczenia pielęgnacyjnego powinno nastąpić od daty złożenia wniosku, nawet jeśli w tym okresie pobierane było świadczenie wykluczające możliwość otrzymania świadczenia pielęgnacyjnego.
Wypowiedzenie umowy o świadczenie zdrowotne zawartej na podstawie ustawy o działalności leczniczej wymaga wskazania szczegółowych okoliczności uzasadniających jej rozwiązanie, a brak takiego wskazania skutkuje jego nieskutecznością w świetle art. 27 ust. 4 pkt 8 oraz art. 27 ust. 8 pkt 3 u.d.l.
Świadczenie pielęgnacyjne przysługuje osobie, która nie podejmuje zatrudnienia lub rezygnuje z niego w celu sprawowania opieki nad członkiem rodziny, jeśli opieka ta ma charakter stały lub długotrwały i jest adekwatna do potrzeb zdrowotnych osoby niepełnosprawnej, niezależnie od tego, czy są inne osoby zobowiązane alimentacyjnie.
Niepodejmowanie zatrudnienia przez osobę sprawującą całodobową i stałą opiekę nad członkiem rodziny z orzeczeniem o znacznym stopniu niepełnosprawności jest wystarczającą przesłanką do przyznania świadczenia pielęgnacyjnego, nawet jeśli wcześniej opiekun rezygnował z pracy z innych przyczyn, a konieczność sprawowania takiej opieki uniemożliwia skarżącemu podejmowanie jakiejkolwiek pracy zarobkowej.
Art. 15h ust. 1 pkt 2 ustawy covidowej przedłuża ważność orzeczeń o niepełnosprawności nie tylko na potrzeby kart parkingowych czy spraw społecznych, ale również w sprawach o ustalenie prawa do świadczenia pielęgnacyjnego.
W przypadku sprawowania stałej i długotrwałej opieki nad osobą niepełnosprawną, która uniemożliwia podjęcie przez opiekuna jakiejkolwiek pracy zarobkowej, osoba ta ma prawo do świadczenia pielęgnacyjnego niezależnie od potencjalnego obciążenia obowiązkiem alimentacyjnym innych członków rodziny.
Zarządzenie powierzenia pełnienia obowiązków kierownika samodzielnego publicznego zakładu opieki zdrowotnej bez przeprowadzenia procedury konkursowej i bez podstawy prawnej stanowi istotne naruszenie prawa skutkujące jego nieważnością.
Stwierdzenie prawa do świadczenia pielęgnacyjnego wymaga oceny, czy zakres i intensywność sprawowanej opieki nad osobą niepełnosprawną uniemożliwia opiekunowi podjęcie zatrudnienia lub pracy zarobkowej, przy czym ocena ta powinna uwzględniać aktualne potrzeby i stan zdrowia osoby podlegającej opiece oraz możliwości i realia życiowe opiekuna.
Przyznanie świadczenia pielęgnacyjnego nie może być uzależnione od istnienia innych osób zobowiązanych alimentacyjnie, zdolnych do podzielenia się obowiązkami opiekuńczymi, jeśli osoba wnioskująca o świadczenie faktycznie sprawuje pełną i całodobową opiekę nad członkiem rodziny wymagającym stałej pomocy, co uniemożliwia jej podjęcie pracy zarobkowej.
Przy ocenie prawa do świadczenia pielęgnacyjnego istotne jest ustalenie, czy zakres opieki nad osobą niepełnosprawną w sposób realny uniemożliwia opiekunowi podjęcie zatrudnienia bądź zmusza do rezygnacji z pracy, przy czym fakt wcześniejszej rezygnacji nie wyklucza przyznania świadczenia jeżeli w chwili decydowania istnieje bezpośredni związek między koniecznością sprawowania opieki a niemożnością
W przypadku kiedy świadczenie pielęgnacyjne przysługujące osobie sprawującej opiekę nad członkiem rodziny jest wyższe od otrzymywanej przez nią emerytury, możliwe jest zawieszenie prawa do emerytury i uzyskanie świadczenia pielęgnacyjnego, co jest zgodne z zasadą sprawiedliwości społecznej i równości wobec prawa.
Świadczenie pielęgnacyjne przysługuje osobie sprawującej opiekę nad niepełnosprawnym członkiem rodziny, jeżeli faktycznie nie może ona podjąć zatrudnienia z powodu konieczności stałej, całodobowej opieki nad osobą niepełnosprawną, a okoliczność istnienia innych osób zobowiązanych do alimentacji nie stanowi przeszkody do przyznania tego świadczenia.
Osoba pobierająca rentę z tytułu częściowej niezdolności do pracy może ubiegać się o świadczenie pielęgnacyjne, pod warunkiem zawieszenia wypłaty swojej renty.
Jeżeli osoba jest zatrudniona na podstawie umowy o pracę i prowadzi działalność gospodarczą w dwóch różnych państwach UE, obejmuje ją w zakresie zabezpieczenia społecznego zasadniczo tylko ustawodawstwo tego państwa, w którym jest zatrudniona na podstawie umowy o pracę.