Świadczenie pielęgnacyjne przysługuje osobie, która sprawuje faktyczną opiekę nad niepełnosprawnym członkiem rodziny i z tego powodu rezygnuje z pracy, niezależnie od istnienia innych osób z tej samej grupy alimentacyjnej, które mogłyby również pełnić opiekę. Teza od Redakcji

W sytuacji, gdy wyrok sądu powszechnego jest podstawą do przyznania świadczeń uzależnionych od niepełnosprawności, trzymiesięczny termin do złożenia wniosku o ustalenie prawa do świadczenia powinien być liczony od dnia uprawomocnienia się wyroku. W okresie pandemii COVID-19 przepisy prawa materialnego o zawitych terminach powinny być interpretowane z uwzględnieniem możliwości ich przywrócenia na podstawie

Przyznanie prawa do świadczenia pielęgnacyjnego nie może być uzależnione od potencjalnej możliwości współudziału w opiece ze strony innych zobowiązanych członków rodziny. Jeżeli wnioskujący o świadczenie wypełnia przesłanki ustawowe, decyzja w tym zakresie pozostaje w jego gestii, a organ administracji publicznej nie jest uprawniony do narzucania innych form realizacji obowiązku alimentacyjnego.

Gdy osoba wnioskująca o świadczenie pielęgnacyjne na opiekę nad osobą niepełnosprawną spełnia ustawowe przesłanki, to fakt istnienia innych osób zobowiązanych do alimentacji nie stanowi przesłanki negatywnej do odmowy przyznania świadczenia. Decyzja o formie realizacji obowiązku alimentacyjnego należy do wnioskodawcy, a nie do organów administracyjnych czy sądów.

Do przyznania świadczenia pielęgnacyjnego wystarczy, że jedna z osób objętych obowiązkiem alimentacyjnym realnie sprawuje opiekę nad osobą niepełnosprawną i z tego powodu rezygnuje z zatrudnienia lub nie podejmuje pracy. Brak jest potrzeby wykazywania, że inne osoby zobowiązane alimentacyjnie są niezdolne do realizowania ciążących na nich obowiązków.

Świadczenie pielęgnacyjne przysługuje osobie rezygnującej z pracy w związku z opieką nad niepełnosprawnym, niezależnie od istnienia innych osób zobowiązanych do alimentacji, o ile osoba ta spełnia ustawowe warunki. Obowiązkiem wnioskodawcy jest jedynie wykazanie spełnienia przesłanek ustawowych, a nie organizacja opieki we współpracy z innymi zobowiązanymi do alimentacji. Teza od Redakcji

W przypadku zbiegu uprawnień do świadczenia pielęgnacyjnego i specjalnego zasiłku opiekuńczego, przyznanie prawa do świadczenia pielęgnacyjnego jest możliwe dopiero od momentu wygaśnięcia prawa do specjalnego zasiłku opiekuńczego, co wyklucza kumulatywne pobieranie obu świadczeń w tym samym okresie. Teza od Redakcji

Prawomocna i ostateczna decyzja administracyjna uchylająca specjalny zasiłek opiekuńczy jest konieczna do wyeliminowania przesłanki negatywnej z art. 17 ust. 5 pkt 1 lit. b) ustawy o świadczeniach rodzinnych, co warunkuje przyznanie świadczenia pielęgnacyjnego od daty tej uchylającej decyzji, a nie od daty złożenia wniosku.

Organ administracyjny jest zobowiązany do należytego i wyczerpującego informowania strony o wszelkich okolicznościach faktycznych i prawnych mogących mieć wpływ na ustalenie jej praw i obowiązków, w tym o konieczności zawieszenia pobierania emerytury w celu uzyskania świadczenia pielęgnacyjnego (art. 9 kpa oraz art. 79a § 1 kpa).

Przyznanie świadczenia pielęgnacyjnego na podstawie art. 17 ust. 1 ustawy o świadczeniach rodzinnych wymaga stałej i długotrwałej opieki nad osobą legitymującą się orzeczeniem o znacznym stopniu niepełnosprawności oraz udokumentowania braku możliwości podjęcia jakiejkolwiek pracy zarobkowej przez opiekuna z uwagi na charakter i intensywność sprawowanej opieki.

Dla przyznania świadczenia pielęgnacyjnego kluczowe jest, aby opieka nad osobą niepełnosprawną miała charakter stały lub długotrwały oraz istniał bezpośredni związek przyczynowy między rezygnacją z zatrudnienia a koniecznością sprawowania opieki. Sam fakt sprawowania opieki nie jest wystarczającą przesłanką do otrzymania świadczenia.

Konieczność sprawowania stałej, długotrwałej i intensywnej opieki nad osobą niepełnosprawną może uzasadniać rezygnację z zatrudnienia i stanowić podstawę do przyznania świadczenia pielęgnacyjnego, jeśli zakres tej opieki uniemożliwia podjęcie pracy zarobkowej.

Osoba uprawniona do renty z tytułu częściowej niezdolności do pracy nie może równocześnie pobierać świadczenia pielęgnacyjnego. Ma jednak prawo do wyboru jednego ze świadczeń, mogąc zrezygnować z renty na rzecz świadczenia pielęgnacyjnego poprzez jej zawieszenie. Teza od Redakcji

Zwołując się na obowiązującą ustawę oraz wyrok Trybunału Konstytucyjnego, wywiązywanie się z obowiązków alimentacyjnych poprzez sprawowanie opieki nad niepełnosprawnym członkiem rodziny, nie może być z góry wykluczone jedynie na podstawie osiągnięcia przez wnioskodawcę pewnego wieku (np. 75 lat) i pobieranej emerytury.

Sytuacja, w której strona musi definitywnie zrezygnować z przyznanego już świadczenia przed otrzymaniem decyzji przyznającej korzystniejsze świadczenie, stawia wnioskodawcę w trudnej sytuacji niepewności i obawy o uzyskanie nowego świadczenia. Organy administracji powinny podejmować takie działania, aby umożliwić stronie wybór korzystniejszego świadczenia, zapewniając, że nie dojdzie do kumulatywnego

W celu przyznania świadczenia pielęgnacyjnego konieczne jest wykazanie, że jedyną przyczyną rezygnacji z zatrudnienia była konieczność sprawowania opieki nad osobą niepełnosprawną, a organy administracyjne są zobowiązane do oceny faktycznego charakteru i zakresu sprawowanej opieki, co nie oznacza naruszania ustaleń stanu zdrowia wynikających z orzeczenia o niepełnosprawności.

Zgodnie z art. 17 ust. 5 pkt 1 lit. a ustawy o świadczeniach rodzinnych, osoba posiadająca ustalone prawo do renty z tytułu częściowej niezdolności do pracy nie może pobierać świadczenia pielęgnacyjnego, chyba że zawiesi pobieranie renty. Teza od Redakcji

W przypadku osób wymagających opieki pozostających w związku małżeńskim, prawo do świadczenia pielęgnacyjnego może być przyznane jedynie wtedy, gdy współmałżonek legitymuje się orzeczeniem o znacznym stopniu niepełnosprawności. Teza od Redakcji

Świadczenie pielęgnacyjne przysługuje wyłącznie w sytuacji, gdy zakres i charakter opieki nad niepełnosprawnym członkiem rodziny uniemożliwia podjęcie jakiejkolwiek pracy zarobkowej. Sam fakt opieki nad osobą niepełnosprawną nie stanowi podstawy do przyznania tego świadczenia, jeśli opieka nie wyklucza możliwości podjęcia zatrudnienia. Teza od Redakcji

Świadczenie pielęgnacyjne z tytułu rezygnacji z zatrudnienia wymaga ustalenia związku przyczynowo-skutkowego pomiędzy niepodejmowaniem pracy a koniecznością stałej opieki nad osobą niepełnosprawną; oceny tej należy dokonywać na datę składania wniosku o świadczenie, a nie na podstawie uprzedniej historii zawodowej. Teza od Redakcji

Prawo do świadczenia pielęgnacyjnego z tytułu rezygnacji z zatrudnienia przysługuje tylko osobom, na których ciąży obowiązek alimentacyjny wobec osoby wymagającej opieki, zgodnie z art. 17 ust. 1 pkt 4 ustawy o świadczeniach rodzinnych. Sam fakt sprawowania opieki przez bliskiego krewnego, który nie ma obowiązku alimentacyjnego, nie jest wystarczający do przyznania tego świadczenia. Teza od Redakcji

Nie można uzależniać przyznania świadczenia pielęgnacyjnego od wykazania obiektywnej niemożliwości zapewnienia opieki przez innych zobowiązanych do alimentacji członków rodziny; przesłanką jest bezpośredni związek rezygnacji z pracy z koniecznością osobistego sprawowania opieki nad osobą niepełnosprawną. Teza od Redakcji