Warunkiem przyznania prawa do świadczenia pielęgnacyjnego osobie innej niż współmałżonek jest legitymowanie się przez współmałżonka osoby wymagającej opieki orzeczeniem o znacznym stopniu niepełnosprawności, niezależnie od faktycznej możliwości sprawowania przez niego opieki. Teza od Redakcji

Prawo do świadczenia pielęgnacyjnego, zgodnie z art. 17 ust. 5 pkt 2 lit. a ustawy o świadczeniach rodzinnych, przysługuje od daty, w której wydano orzeczenie o znacznym stopniu niepełnosprawności małżonka osoby wymagającej opieki, a nie od daty stwierdzenia istnienia niepełnosprawności.

Warunkiem przyznania prawa do świadczenia pielęgnacyjnego w sytuacji, gdy osoba wymagająca opieki pozostaje w związku małżeńskim, jest legitymowanie się przez współmałżonka tej osoby orzeczeniem o znacznym stopniu niepełnosprawności; faktyczna niemożliwość sprawowania opieki przez współmałżonka nie eliminuje negatywnej przesłanki uzyskania tego świadczenia.

Aby uzyskać świadczenie pielęgnacyjne zgodnie z art. 17 ust. 1 pkt 1 ustawy o świadczeniach rodzinnych, konieczne jest wykazanie, że zakres opieki nad osobą niepełnosprawną jest na tyle szeroki, iż obiektywnie uniemożliwia podjęcie jakiegokolwiek zatrudnienia. Samo wydanie orzeczenia o niepełnosprawności w stopniu znacznym nie jest wystarczające do przyznania tego świadczenia.

Aby usunąć negatywną przesłankę wykluczającą możliwość przysługiwania świadczenia pielęgnacyjnego, osoba posiadająca prawo do emerytury musi je zawiesić. Wyboru tego można dokonać przez złożenie do organu rentowego wniosku o zawieszenie prawa do emerytury.

Do odmowy przyznania świadczenia pielęgnacyjnego nie wystarcza sama obecność w rodzinie innych osób spokrewnionych, jeśli te osoby nie prowadzą wspólnego gospodarstwa domowego z wymagającym opieki.

Milczenie ustawodawcy nie oznacza zakazu ustanowienia przepisów w uchwale, o ile nie prowadzi to do nałożenia obowiązków nieprzewidzianych w ustawie ani do ograniczenia przyznanych uprawnień.

Warunkiem przyznania prawa do świadczenia pielęgnacyjnego osobom spokrewnionym w drugim stopniu z osobą wymagającą opieki jest, aby osoby spokrewnione w pierwszym stopniu (w tym rodzice) legitymowały się orzeczeniem o znacznym stopniu niepełnosprawności lub były niezdolne do sprawowania opieki z innych prawnych przyczyn.

Wykładnia art. 17 ust. 5 pkt 1 lit. a) ustawy o świadczeniach rodzinnych powinna umożliwiać osobie sprawującej opiekę nad niepełnosprawnym i posiadającej ustalone prawo do emerytury dokonanie wyboru między emeryturą a świadczeniem pielęgnacyjnym przez zawieszenie pobierania emerytury.

Dla uzyskania prawa do świadczenia pielęgnacyjnego kluczowe jest wykazanie, że zakres opieki nad osobą niepełnosprawną obiektywnie uniemożliwia podjęcie zatrudnienia, a brak zatrudnienia jest bezpośrednio spowodowany koniecznością sprawowania tej opieki, niezależnie od wcześniejszych przyczyn braku zatrudnienia.

Osoba spokrewniona w pierwszym stopniu z osobą wymagającą opieki, która nie legitymuje się orzeczeniem o znacznym stopniu niepełnosprawności i nie została zwolniona z obowiązku alimentacyjnego, nie może zostać pominięta w pierwszeństwie do ubiegania się o świadczenie pielęgnacyjne na rzecz dalszych krewnych, takich jak wnuczka, sprawujących opiekę nad osobą niepełnosprawną.