Otrzymanie nieodpłatnego świadczenia (w rozumieniu art. 11 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych) przez podatnika może być konsekwencją zarówno działania, jak i zaniechania osoby trzeciej.

Nieodpłatne świadczenia obejmują wszystkie zjawiska gospodarcze i zdarzenia prawne, których następstwem jest uzyskanie korzyści kosztem innego podmiotu, mających konkretny wymiar finansowy.