Na podstawie art. 25 ust. 4 ustawy z dnia 17 października 1991 r. o rewaloryzacji emerytur i rent, o zasadach ustalania emerytur i rent oraz o zmianie niektórych ustaw (Dz. U. Nr 104, poz. 450 i z 1992 r. Nr 21, poz. 84) zarządza się, co następuje:

§ 1.[Dochody uwzględniane przy zawieszeniu lub zmniejszeniu] 1. Przy ustalaniu, czy wystąpiły okoliczności powodujące zawieszenie lub zmniejszenie emerytury i renty, określone w art. 24 ustawy z dnia 17 października 1991 r. o rewaloryzacji emerytur i rent, o zasadach ustalania emerytur i rent oraz o zmianie niektórych ustaw (Dz. U. Nr 104, poz. 450 i z 1992 r. Nr 21, poz. 84), zwanej dalej „ustawą”, uwzględnia się:

1) wynagrodzenie z tytułu pracy wykonywanej w ramach stosunku pracy oraz na podstawie umowy o pracę nakładczą,

2) uposażenie z tytułu służby w Wojsku Polskim, w Policji, w Urzędzie Ochrony Państwa, w Straży Granicznej, w Służbie Więziennej i w Państwowej Straży Pożarnej,

3) dochody z tytułu pracy wykonywanej na podstawie umowy agencyjnej lub umowy zlecenia, jeżeli wykonywanie tych umów jest objęte obowiązkowym ubezpieczeniem społecznym,

4) dochody z tytułu pozarolniczej działalności gospodarczej, której wykonywanie podlega obowiązkowi ubezpieczenia społecznego,

5) dochody z tytułu wykonywania zawodu adwokata,

6) dochody z tytułu pracy wykonywanej w rolniczych spółdzielniach produkcyjnych, spółdzielniach kółek rolniczych oraz w zespołowych gospodarstwach rolnych tych spółdzielni,

zwane dalej „dochodem”, w kwotach przyjmowanych w myśl art. 7 ustawy do podstawy wymiaru emerytur i rent.

2. Dochody, o których mowa w ust. 1 pkt 3 i 4, uwzględnia się również, gdy emeryt lub rencista nie podlega obowiązkowi ubezpieczenia społecznego, ponieważ ma ustalone prawo do emerytury (renty) lub jest ubezpieczony z innego tytułu.

3. Za dochód osiągnięty uważa się faktyczny dochód uzyskany przez emeryta lub rencistę w danym roku kalendarzowym, z zastrzeżeniem ust. 5.

4. Dochód wypłacony z tytułu pracy, służby lub działalności, o której mowa w ust. 1, wykonywanej przed miesiącem, od którego ustalono prawo do emerytury lub renty, zwanych dalej „świadczeniami”, nie ma wpływu na zawieszenie ani na zmniejszenie świadczeń.

5. Dochód wypłacony z tytułu pracy, służby lub działalności, o której mowa w ust. 1, wykonywanej w okresie, w którym wypłata świadczenia była zawieszona, uważa się za dochód uzyskany w tym okresie, jeżeli jest to dla emeryta lub rencisty korzystniejsze.

§ 2.[Dochód z dwóch lub więcej tytułów] 1. Dochód osiągany z dwóch lub więcej tytułów wymienionych w § 1 ust. 1 sumuje się.

2. Przy ustalaniu kwoty osiąganego dochodu dolicza się kwoty pobranych zasiłków: chorobowego, macierzyńskiego i opiekuńczego oraz kwoty świadczenia rehabilitacyjnego i wyrównawczego, zasiłku wyrównawczego i dodatku wyrównawczego.

§ 3.[Zawiadomienie organu rentowego o podjęciu lub zaprzestaniu pracy] 1. Emeryt i rencista zawiadamia organ rentowy niezwłocznie o podjęciu (zaprzestaniu) pracy, służby lub działalności, o której mowa w § 1 ust. 1, zwanej dalej „działalnością”.

2. Zawiadomienie, o którym mowa w ust. 1, potwierdza zakład pracy, informując o wysokości ustalonego wynagrodzenia.

3. W zawiadomieniu o podjęciu działalności emeryt i rencista składa oświadczenie, czy jego zamiarem jest osiąganie dochodu:

1) nie powodującego zawieszenia ani zmniejszenia świadczeń,

2) powodującego zmniejszenie świadczeń albo

3) powodującego zawieszenie świadczeń.

§ 4.[Oświadczenie emeryta lub rencisty o zamierzonym osiąganym dochodzie] 1. Jeżeli z oświadczenia emeryta lub rencisty wynika, że jego zamiarem jest osiąganie dochodów:

1) nie powodujących zawieszenia ani zmniejszenia świadczeń - organ rentowy wypłaca świadczenia w pełnej przysługującej wysokości,

2) powodujących zmniejszenie świadczeń - organ rentowy zmniejsza wysokość świadczeń:

a) o 24% kwoty bazowej - w przypadku emerytury i renty inwalidzkiej I i II grupy,

b) o 18% kwoty bazowej - w przypadku renty inwalidzkiej III grupy,

c) o 20,4% kwoty bazowej - w przypadku renty rodzinnej, do której uprawniona jest 1 osoba,

d) przez ponowne ustalenie wysokości renty rodzinnej w myśl art. 24 ust. 7 ustawy - w przypadku renty rodzinnej, do której uprawnionych jest więcej osób niż 1,

3) powodujących zawieszenie świadczeń - organ rentowy zawiesza wypłatę świadczeń.

2. Przepis ust. 1 pkt 2 określający wysokość zmniejszenia w stosunku do całej kwoty przysługującego świadczenia stosuje się odpowiednio w przypadku pobierania części świadczenia podlegającego zmniejszeniu wskutek zbiegu prawa do dwóch lub więcej świadczeń, o którym mowa w art. 23 ust. 2 ustawy.

3. Wypłata świadczeń w pełnej wysokości, zmniejszenie świadczeń albo zawieszenie wypłaty świadczeń następuje do czasu, aż emeryt lub rencista zmieni treść złożonego wcześniej oświadczenia, chyba że z zawiadomienia zakładu pracy wynika konieczność wypłaty świadczeń w pełnej wysokości, ich zmniejszenia lub zawieszenia.

§ 5.[Zawiadomienie organu rentowego o kwocie dochodu z ubiegłego roku kalendarzowego] 1. Emeryt i rencista zawiadamia organ rentowy do końca lutego każdego roku o łącznej kwocie dochodu osiągniętego w ubiegłym roku kalendarzowym.

2. Zakład pracy zawiadamia organ rentowy do końca lutego każdego roku o łącznej kwocie dochodu osiągniętego przez emeryta lub rencistę w ubiegłym roku kalendarzowym.

3. Urząd skarbowy zawiadamia organ rentowy do końca maja każdego roku o łącznej kwocie dochodu osiągniętego przez emeryta lub rencistę w ubiegłym roku kalendarzowym z wykonywania pozarolniczej działalności gospodarczej, wolnego zawodu lub innej samodzielnej działalności o podobnym charakterze, z wyłączeniem działalności twórczej i artystycznej.

§ 6.[Kontrola zasadności wypłaty świadczeń] 1. Ustalenie, czy dochód emeryta lub rencisty uzasadniał wypłatę świadczeń w pełnej wysokości, ich zmniejszenie albo zawieszenie, następuje po upływie roku kalendarzowego na podstawie zawiadomienia zakładu pracy i emeryta lub rencisty, o których mowa w § 5.

2. Ustalenie, o którym mowa w ust. 1, może ulec zmianie na podstawie zawiadomienia urzędu skarbowego.

§ 7.[Niższa, wyższa kwota graniczna dochodu] 1. Organ rentowy ustala łączną kwotę dochodu osiągniętego przez emeryta lub rencistę w okresie ubiegłego roku kalendarzowego i porównuje go z sumą kwot obliczonych od kwoty bazowej dla kolejnych miesięcy tego roku kalendarzowego:

1) wskaźnikiem 60%, zwaną dalej „niższą kwotą graniczną dochodu”,

2) wskaźnikiem 120%, zwaną dalej „wyższą kwotą graniczną dochodu”.

2. Okres, z którego ustala się łączną kwotę dochodu osiągniętego przez emeryta lub rencistę oraz kwoty graniczne dochodu, ulega odpowiedniemu skróceniu w roku kalendarzowym, w którym powstało lub ustało prawo do świadczeń.

§ 8.[Przekroczenie lub nieprzekroczenie niższej granicznej kwoty dochodu] 1. Jeżeli łączna kwota dochodu osiągniętego przez emeryta lub rencistę w okresie ubiegłego roku kalendarzowego nie przekroczyła niższej kwoty granicznej dochodu, organ rentowy ustala, że dochód emeryta (rencisty) nie uzasadniał zmniejszenia ani zawieszenia świadczeń, a w przypadku gdy świadczenia były zmniejszone lub zawieszone - dokonuje zwrotu różnicy między należną i wypłaconą kwotą świadczeń.

2. Jeżeli łączna kwota dochodu osiągniętego przez emeryta lub rencistę w okresie ubiegłego roku kalendarzowego przekroczyła niższą kwotę graniczną, organ rentowy ustala:

1) że dochód osiągnięty przez emeryta lub rencistę uzasadniał:

a) zmniejszenie świadczeń wypłaconych za okres ubiegłego roku kalendarzowego, jeżeli dochód nie przekroczył wyższej kwoty granicznej dochodu,

b) zawieszenie świadczeń wypłaconych za okres ubiegłego roku kalendarzowego, jeżeli dochód przekroczył wyższą kwotę graniczną dochodu,

2) kwotę różnicy między należną a wypłaconą kwotą świadczeń, która podlega zwrotowi, z uwzględnieniem § 9.

§ 9.[Wpłata kwoty nienależnie pobranych świadczeń na FUS] 1. Organ rentowy po ustaleniu, że łączna kwota dochodu emeryta lub rencisty przewyższyła w danym roku kalendarzowym kwotę graniczną dochodu o kwotę niższą niż kwota nienależnie pobranych świadczeń, informuje emeryta (rencistę) o możliwości uniknięcia zwrotu kwoty nienależnie pobranych świadczeń w razie przekazania na Fundusz Ubezpieczenia Społecznego kwoty równej kwocie tego przekroczenia, pomniejszonej o kwotę pobranej zaliczki na podatek dochodowy, i wyznacza termin jej zwrotu.

2. Jeżeli emeryt (rencista) nie dokonał wpłaty, o której mowa w ust. 1, w określonym terminie, organ rentowy dochodzi zwrotu świadczeń na zasadach określonych w przepisach o zaopatrzeniu emerytalnym pracowników i ich rodzin albo w przepisach odrębnych.

§ 10.[Komunikaty Prezesa ZUS] 1. Prezes Zakładu Ubezpieczeń Społecznych, ogłaszając na podstawie art. 18 ust. 2 ustawy wskaźnik waloryzacji równy co najmniej 110%, informuje jednocześnie w formie komunikatu o wysokości kwot dochodu równych:

1) 60% kwoty bazowej miesięcznie,

2) 120% kwoty bazowej miesięcznie,

z zaokrągleniem w górę do 10 groszy.

2. W listopadzie każdego roku kalendarzowego Prezes Zakładu Ubezpieczeń Społecznych informuje o kwotach granicznych dochodu dla mijającego roku kalendarzowego.

§ 11.[Dochody nie uwzględniane przy zawieszeniu lub zmniejszeniu] 1. Przy ustalaniu kwoty dochodu powodującej zawieszenie lub zmniejszenie świadczeń na podstawie ustawy nie uwzględnia się dochodów, o których mowa w § 1 ust. 1, wypłaconych z tytułu działalności wykonywanej przed dniem 1 stycznia 1992 r.

2. W stosunku do osób wykonujących pracę nauczyciela i nauczyciela akademickiego w 1992 r. okres, z którego ustala się łączną kwotę dochodu osiągniętego przez emeryta lub rencistę oraz sumę kwot granicznych dochodu, ulega skróceniu o okres poprzedzający dzień 1 września 1992 r.

§ 12.[Wejście w życie] [1] Rozporządzenie wchodzi w życie z dniem ogłoszenia.