Uchwała SN z dnia 22 kwietnia 2021 r., sygn. I DI 18/21
Sąd Najwyższy w składzie:
SSN Adam Roch
protokolant starszy sekretarz sądowy Anna Tarasiuk
po rozpoznaniu na posiedzeniu w dniach 21 i 22 kwietnia 2021 roku wniosku prokuratora z Prokuratury Krajowej z dnia 15 marca 2021 roku o wyrażenie zgody na zatrzymanie i doprowadzenie sędziego Sądu Okręgowego w W. I. T.,
na podstawie art. 80 § 1 a contrario ustawy z dnia 27 lipca 2001 roku Prawo o ustroju sądów powszechnych oraz art. 98 § 2 k.p.k.
uchwalił:
1. odmówić wyrażenia zgody na zatrzymanie i doprowadzenie sędziego Sądu Okręgowego w W. I. T. w związku z zarzucanym mu przestępstwem z art. 241 § 1 k.k.;
2. z uwagi na zawiłość sprawy odroczyć sporządzenie uzasadnienia na okres do 7 dni;
3. kosztami postępowania obciążyć Skarb Państwa.
UZASADNIENIE
Wnioskiem z dn. 15 marca 2021 roku, sygn. akt PK XIV Ds (...), prokurator z Prokuratury Krajowej wniósł o podjęcie uchwały w przedmiocie zezwolenia na zatrzymanie i przymusowe doprowadzenie sędziego Sądu Okręgowego w W. I. T. celem ogłoszenia mu postanowienia o przedstawieniu zarzutu o przestępstwo z art. 241 § 1 k.k. i przesłuchania w charakterze podejrzanego.
Wcześniej, uchwałą z dn. 18 listopada 2020 roku, wydaną w sprawie o sygn. akt II DO 74/20, Sąd Najwyższy zezwolił na pociągnięcie sędziego I. T. do odpowiedzialności karnej za to, że w dniu 18 grudnia 2017 roku w W., jako przewodniczący jednoosobowego składu orzekającego Sądu Okręgowego w W., podczas posiedzenia w sprawie VIII Kp (...), podając ustnie powody rozstrzygnięcia, bez zezwolenia rozpowszechnił publicznie – poprzez środki masowego przekazu – wiadomości z postępowania przygotowawczego Prokuratury Okręgowej w W. o sygn. akt PO I Ds (...), zanim zostały ujawnione w postępowaniu sądowym, tj. o przestępstwo z art. 241 § 1 k.k. Sąd Najwyższy wywiódł, że publiczne rozpowszechnianie wiadomości z postępowania przygotowawczego jest, w wypadku braku zezwolenia właściwego organu, karalne do momentu prawomocnego zakończenia postępowania przygotowawczego. Zachowanie sędziego I. T. objęte wnioskiem o zezwolenie na pociągnięcie go do odpowiedzialności karnej miało miejsce po wydaniu postanowienia, którym uchylono nieprawomocną decyzję o umorzeniu postępowania i skierowano sprawę do dalszego prowadzenia w postępowaniu przygotowawczym. Sąd Najwyższy podkreślił, że występek z art. 241 § 1 k.k. jest przestępstwem powszechnym, a zatem może je popełnić każdy obywatel, w tym każdy funkcjonariusz publiczny, również sędzia. Zarządzenie zaś jawności posiedzenia nie jest decyzją dowolną, lecz musi uwzględniać okoliczności danej sprawy, w tym charakter posiedzenia i etap postępowania, na którym zostało wydane. W omawianym przypadku, charakter i cele postępowania przygotowawczego, w tym dobro postępowania chronione przepisem art. 241 § 1 k.k., poprzez możliwość określoną w art. 95b § 1 k.p.k. nie może dobra tego unicestwiać. Sąd Najwyższy stwierdził, że wzgląd na przepis art. 241 § 1 k.k., w zależności od okoliczności konkretnej sprawy, może wyeliminować w ogóle możliwość zarządzenia jawności posiedzenia albo ją w istotny sposób ograniczać, w tym w zakresie zezwolenia przedstawicielom środków masowego przekazu na utrwalanie obrazu i dźwięku z jego przebiegu. Sąd Okręgowy decydując się na zarządzenie jawności posiedzenia (co jest domniemaniem wynikającym z zezwolenia na utrwalanie obrazu i dźwięku z przebiegu posiedzenia, gdyż w protokole posiedzenia nie odnotowano wydania postanowienia w trybie art. 95b § 1 k.p.k.), powinien był zatem rozważyć czy zezwolenie na utrwalanie przez przedstawicieli środków masowego przekazu jest w realiach sprawy o sygn. akt VIII Kp (...) w ogóle dopuszczalne. Skoro zaś uznał, że odpowiednio stosując przepisy dotyczące rozprawy tak, to powinien był przeprowadzić czynności w inny sposób, niż to uczynił, tj. w taki, aby nie doszło do popełnienia przestępstwa z art. 241 § 1 k.k. Sąd Najwyższy wskazał, że sędzia powinien był uzasadnić ustnie podjęte rozstrzygnięcie w sposób na tyle ogólny, aby nie dawać podstaw do stwierdzenia uzasadnionego podejrzenia, że popełnił przestępstwo z art. 241 § 1 k.p.k., tym bardziej, że zobowiązany był jedynie do podania ustnie najważniejszych powodów rozstrzygnięcia. Szczegółową analizę przeprowadzonych dowodów mógł przedstawić w dostępnym z zasady wyłącznie dla stron pisemnym uzasadnieniu postanowienia. Zdaniem Sądu Najwyższego uprawnienie do zarządzenia jawności posiedzenia, na którym ma być rozpoznawane zażalenie na postanowienie o umorzeniu śledztwa i zezwolenia na utrwalanie obrazu i dźwięku z jego przebiegu, nie implikuje uprawnienia sędziego do publicznego rozpowszechniania wiadomości z postępowania przygotowawczego, chyba, że sędzia uzyskał stosowne zezwolenie albo toczy się już postępowanie sądowe, czyli takie, które zostało zainicjowane wniesieniem aktu oskarżenia albo innego równoważnego aktowi oskarżenia pisma procesowego.
Już dziś zamów dostęp
do IFK Platforma Księgowych i Kadrowych
- Codzienne aktualności prawne
- Porady i artykuły z najpopularniejszych czasopism INFOR wraz z bieżącymi wydaniami
- Bogatą bibliotekę materiałów wideo
- Merytoryczne dodatki, ściągi, plakaty
