Postanowienie SN z dnia 26 maja 2020 r., sygn. I UK 174/19
Kontekst art. 114 ust. 1 ustawy o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych nie stwarza podstaw do ograniczenia znaczenia występującego w nim zwrotu "okoliczności" wyłącznie do "okoliczności faktycznych". Dlatego nie można przypisywać pojęciu "okoliczności" wyłącznie wąskiego znaczenia. Dążąc do ustalenia znaczenia zwrotu "okoliczności", należy uwzględnić szerszy kontekst użycia analizowanego pojęcia w przepisie art. 114 ust. 1 u.e.r.f.u.s. Ten kontekst determinowany jest przez funkcję art. 114 u.e.r.f.u.s., jaką jest zmiana treści decyzji organu rentowego sprzecznych z ukształtowanymi z mocy prawa uprawnieniami osób ubezpieczonych.
Teza od Redakcji
Sąd Najwyższy w składzie:
SSN Leszek Bielecki
w sprawie z odwołania S. S. przeciwko Zakładowi Ubezpieczeń Społecznych Oddziałowi w C. o rentę z tytułu niezdolności do pracy, po rozpoznaniu na posiedzeniu niejawnym w Izbie Pracy i Ubezpieczeń Społecznych w dniu 26 maja 2020 r., skargi kasacyjnej ubezpieczonego od wyroku Sądu Apelacyjnego w (...) z dnia 19 grudnia 2018 r., sygn. akt III AUa (...),
odmawia przyjęcia skargi kasacyjnej do rozpoznania.
Uzasadnienie
Wyrokiem z dnia 19 grudnia 2018 r., sygn. akt III AUa (...) Sąd Apelacyjny w [...]. oddalił apelację powoda Pana S. S. od wyroku Sądu Okręgowego w K. z dnia 18 października 2016 r., sygn. akt VII U (...) w sprawie o rentę z tytułu niezdolności do pracy.
Sąd Okręgowy w K. wyrokiem z dnia 18 października 2016 r. oddalił odwołanie wnioskodawcy S. S. od decyzji Zakładu Ubezpieczeń Społecznych Oddziału w C. z dnia 2 marca 2015 r., którą to decyzją organ rentowy odmówił wnioskodawcy przyznania renty z tytułu niezdolności do pracy uzasadniając to tym, że niezdolność do pracy nie powstała przed upływem 18 miesięcy od ustania prawa do renty tj. przed dniem 31 stycznia 2011 r.
Sąd Okręgowy jako bezsporne w sprawie okoliczności wskazał, że S. S. do dnia 31 lipca 2009 r. pobierał rentę okresową z tytułu częściowej niezdolności do pracy. Po zakończeniu pobierania świadczenia nie pracował i nie pobierał zasiłku dla bezrobotnych. Wnioskodawca udokumentował 19 lat, 4 miesiące i 24 dni okresów składkowych i nieskładkowych. W dniu 17 września 2012 r. wydana została decyzja odmawiająca prawa do renty wobec braku niezdolności do pracy powstałej przed dniem 1 stycznia 2011 r., tj. w ciągu 18 miesięcy od ustania ubezpieczenia (pobierania renty). Odwołujący został wówczas uznany za częściowo niezdolnego do pracy od dnia 12 lipca 2012 r. Odwołanie od powyższej decyzji zostało oddalone wyrokiem Sądu Okręgowego w K. z dnia 16 kwietnia 2013 r. sygn. akt VIII U (...), który stał się prawomocny z dniem 13 lutego 2014 r. w wyniku oddalenia apelacji przez Sąd Apelacyjny w (...) w sprawie o sygn. akt III AUa (...) Z tych samych przyczyn w dniu 15 listopada 2013 r. została wydana kolejna decyzja odmawiająca prawa do renty. Podstawą wydania tej decyzji było orzeczenie lekarza orzecznika ZUS z dnia 24 października 2013 r., który uznał odwołującego za całkowicie niezdolnego do pracy od dnia 1 września 2013 r. do dnia 31 października 2014 r. Odwołanie od tej decyzji zostało oddalone prawomocnym wyrokiem Sądu Okręgowego w K. sygn. akt VIII U (...). W części motywacyjnej wyroku z dnia 21 maja 2014 r. wskazano na powagę rzeczy osądzonej, skutkującą brakiem możliwości prowadzenia postępowania dowodowego na okoliczność wcześniejszej daty powstania niezdolności do pracy odwołującego. Sąd Okręgowy wskazał, że podzielając to stanowisko, nie oparł się w konsekwencji na sporządzonej w sprawie opinii sądowo - lekarskiej, tym bardziej, że wnioski tej opinii są przeciwne tym stanowiącym podstawę wydania wcześniejszych prawomocnych wyroków w sprawach pomiędzy tymi samymi stronami o to samo roszczenie. W powyższym stanie rzeczy Sąd Okręgowy uznał, że odwołanie nie zasługuje na uwzględnienie. Sąd wskazał, że w świetle przepisu art. 57 ust. 1 pkt 3 ustawy z dnia 17 grudnia 1998 r. o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych jedną z przesłanek prawa do renty jest powstanie niezdolności do pracy w okresie ubezpieczenia lub najpóźniej w ciągu 18 miesięcy od ustania tego okresu. O tym, czy wnioskodawca stał się niezdolny do pracy w ciągu 18 miesięcy od ustania okresu ubezpieczenia, dwukrotnie rozstrzygnięto prawomocnymi wyrokami sądowymi, w tym ostatnim wyrokiem z dnia 21 maja 2014 r. Zgodnie zaś z przepisem art. 365 § 1 k.p.c. i art. 366 k.p.c. orzeczenie prawomocne wiąże nie tylko strony i sąd, który je wydał, lecz również inne sądy i ma powagę rzeczy osądzonej tylko co do tego, co w związku z podstawą sporu stanowiło przedmiot rozstrzygnięcia. Poprzednie postępowania, w których rozstrzygnięto o dacie powstania niezdolności do pracy, były postępowaniami zainicjowanymi odwołaniami od innych decyzji, ale toczyły się one pomiędzy tymi samymi stronami, a przedmiot sporu był ten sam. Sąd Okręgowy wskazał, że nie widzi konieczności powtarzania argumentacji zawartej w części motywacyjnej wyroku z dnia 21 maja 2014 r., który to wyrok zapadł w niezmienionym stanie faktycznym. Przytoczył natomiast treść wyroku Sądu Najwyższego z dnia 3 lipca 2001 r., II UKN 462/00, stwierdzającego, że w ponownym postępowaniu nie można skutecznie powoływać się na spełnienie warunku nabycia prawa do renty, polegającego na powstaniu niezdolności do pracy w ciągu 18 miesięcy od ustania zatrudnienia, jeżeli uprzednio prawomocnym wyrokiem odmówiono przyznania świadczenia wobec niespełnienia tego warunku. Sąd Okręgowy zauważył, że chociaż w obecnym postępowaniu wnioskodawca kwestionował także stopień swojej niezdolności do pracy, to nie zmieniało to nic w jego sytuacji z uwagi na brak posiadania przez niego 25 - letniego okresu składkowego i nieskładkowego, co również było przedmiotem ustaleń w postępowaniu toczącym się pod sygn. akt VIII U (...).
Już dziś zamów dostęp
do IFK Platforma Księgowych i Kadrowych
- Codzienne aktualności prawne
- Porady i artykuły z najpopularniejszych czasopism INFOR wraz z bieżącymi wydaniami
- Bogatą bibliotekę materiałów wideo
- Merytoryczne dodatki, ściągi, plakaty
