Wyrok SN z dnia 12 marca 2020 r., sygn. IV CSK 582/18
Wniosek o zawezwanie do próby ugodowej nie stanowi czynności bezpośrednio zmierzającej do dochodzenia roszczenia w rozumieniu art. 123 § 1 pkt 1 k.c., gdy jego celem jest tylko wydłużenie okresu zaskarżalności wierzytelności przez doprowadzenie do przerwy biegu przedawnienia roszczenia. Sąd powinien zawsze badać, czy pierwszy lub kolejny wniosek o zawezwanie do próby ugodowej stanowi czynność mogącą doprowadzić do realizacji roszczenia i jaki jest jej rzeczywisty cel. Badanie to następuje w postępowaniu o zasądzenie roszczenia objętego wcześniejszym wnioskiem (wnioskami) o zawezwanie do próby ugodowej, w konsekwencji podniesienia przez pozwanego zarzutu przedawnienia. Może ono prowadzić do konkluzji, że wniosek o zawezwanie do próby ugodowej nie spowodował przerwy biegu przedawnienia albo że wywołanie tej przerwy przez skorzystanie z wniosku o zawezwanie do próby ugodowej stanowiło nadużycie prawa podmiotowego.
Teza od Redakcji
Sąd Najwyższy w składzie:
SSN Karol Weitz (przewodniczący)
SSN Anna Owczarek
SSN Agnieszka Piotrowska (sprawozdawca)
w sprawie z powództwa G. J. przeciwko M. D. i M. K. o zapłatę, po rozpoznaniu na posiedzeniu niejawnym w Izbie Cywilnej w dniu 12 marca 2020 r., skargi kasacyjnej powoda od wyroku Sądu Apelacyjnego w (...) z dnia 22 maja 2018 r., sygn. akt I AGa (...),
uchyla zaskarżony wyrok i sprawę przekazuje Sądowi Apelacyjnemu w (...) do ponownego rozpoznania i orzeczenia o kosztach postępowania kasacyjnego.
Uzasadnienie
Wyrokiem z dnia 21 kwietnia 2017 r., Sąd Okręgowy w L. zasądził od pozwanych M. D. i M. K. solidarnie na rzecz powoda G. J. kwotę 595 000 zł. z odsetkami ustawowymi od dnia 2 listopada 2012 r. Ustalił, że w dniu 17 maja 2010 r. strony zawarły umowę przedwstępną, na podstawie której, pozwane jako sprzedające zobowiązały się zawrzeć z powodem jako kupującym umowę sprzedaży bliżej opisanego lokalu za cenę 635 000 zł w terminie do dnia 31 grudnia 2011 r. Kupujący uiścił na rzecz pozwanych zadatek w łącznej wysokości 300 000 zł. Pozwane zobowiązały się do spłaty kredytu zabezpieczonego hipoteką ustanowioną na przedmiotowej nieruchomości w terminie do dnia 31 grudnia 2011 r. Strony uzgodniły następnie, że umowa przyrzeczona zostanie zawarta do dnia 31 maja 2012 r. Pismami z dnia 29 lutego 2012 r. oraz z dnia 16 maja 2012 r., powód wniósł o pisemne ustalenie i poinformowanie go o terminie sprzedaży przyrzeczonej lokalu, jednakże w tym okresie hipoteka nadal obciążała nieruchomość i pozostawała ujawniona w księdze wieczystej. Pismem z dnia 29 sierpnia 2012 r., odebranym przez powoda w dniu 1 września 2012 r., pozwane poinformowały powoda o wykonaniu obowiązku wynikającego z zawartej umowy przedwstępnej i uzyskaniu zezwolenia Banku Spółdzielczego w S. na wykreślenie hipoteki. Pismem z dnia 23 października 2012 r., powód złożył oświadczenie o odstąpieniu od umowy przedwstępnej ze względu na niewykreślenie wpisu hipoteki w terminie do dnia 31 maja 2012 r. i wezwał obie pozwane do zapłaty podwójnego zadatku w wysokości 600 000 zł w terminie 7 dni. W dniu 10 grudnia 2012 r., powód wniósł przeciwko pozwanym powództwo o zasądzenie na jego rzecz kwoty 5 000 zł tytułem części kwoty należnej mu z tytułu podwójnego zadatku w związku z odstąpieniem od umowy z winy pozwanych. Pozwane nie uznały powództwa i domagały się jego oddalenia jako bezzasadnego. Wyrokiem z dnia 16 grudnia 2015 r. w sprawie V GC (...), Sąd Rejonowy w S. uwzględnił to powództwo w całości, a Sąd Okręgowy w S., wyrokiem z dnia 16 września 2016 r. oddalił apelacje obu pozwanych od tego orzeczenia. W dniu 10 grudnia 2012 r. powód złożył wnioski o zawezwanie obu pozwanych do próby ugodowej w celu zawarcia ugody sądowej, na mocy, której pozwane zapłacą na jego rzecz kwotę 595 000 zł tytułem zwrotu podwójnej kwoty zadatku. Pozwane stawiły się na posiedzeniu, ale nie wyraziły zgody na zawarcie ugody. Następnie G. J. wystąpił z identycznymi wnioskami pojednawczymi z dnia 27 grudnia 2013 r. i z dnia 17 marca 2015 r., jednakże do ugody z pozwanymi nie doszło; w tej sytuacji wniósł pozew z dnia 2 marca 2016 r. o zapłatę kwoty 595 000 zł. Opierając się na tych ustaleniach faktycznych, Sąd Okręgowy stwierdził, że powództwo jest zasadne, a podniesiony przez pozwane zarzut przedawnienia dochodzonego roszczenia nie zasługuje na uwzględnienie. Uznał bowiem, że kolejne wnioski powoda o zawezwanie pozwanych do ugody stanowiły czynności przerywające bieg jednorocznego terminu przedawnienia roszczenia o zwrot podwójnego zadatku.
Już dziś zamów dostęp
do IFK Platforma Księgowych i Kadrowych
- Codzienne aktualności prawne
- Porady i artykuły z najpopularniejszych czasopism INFOR wraz z bieżącymi wydaniami
- Bogatą bibliotekę materiałów wideo
- Merytoryczne dodatki, ściągi, plakaty
