Postanowienie SN z dnia 5 sierpnia 2020 r., sygn. I CSK 1/20
Sąd Najwyższy w składzie:
SSN Katarzyna Tyczka-Rote
w sprawie z wniosku [...] Spółdzielni Budowlano-Mieszkaniowej [...] w W. przy uczestnictwie G. D., J. B., J. D., B. D. i Miasta W. o stwierdzenie nabycia własności nieruchomości przez zasiedzenie, na posiedzeniu niejawnym w Izbie Cywilnej w dniu 5 sierpnia 2020 r., na skutek skargi kasacyjnej wnioskodawcy od postanowienia Sądu Okręgowego w W. z dnia 26 lipca 2019 r., sygn. akt [...],
1) odmawia przyjęcia skargi kasacyjnej do rozpoznania,
2) zasądza od wnioskodawczyni na rzecz uczestników G. D. i Miasta W. kwoty po 3750 (trzy tysiące siedemset pięćdziesiąt) zł, a na rzecz uczestników J. B. i B. D. kwoty po 5625 (pięć tysięcy sześćset dwadzieścia pięć) zł tytułem kosztów postępowania kasacyjnego.
Uzasadnienie
Wnioskodawczyni [...] Spółdzielnia [...] w W. wniosła o stwierdzenie nabycia przez nią w drodze zasiedzenia nieruchomości położonej w W. przy ul. M. [...], stanowiącej działkę ewidencyjną nr [...] o pow. [...] ha. Jako datę nabycia wskazała dzień 10 października 2010 r.
Sąd Rejonowy [...]. w W. oddalił wniosek postanowieniem z dnia 26 lipca 2019 r., a Sąd Okręgowy w W. w dniu 26 lipca 2019 r. wydał postanowienie oddalające apelację wnioskodawczyni od orzeczenia Sądu pierwszej instancji. Obydwa Sądy oparły swoje rozstrzygnięcie na tym samym stanie faktycznym. Ustaliły, że wnioskodawczyni powstała w dniu 1 października 1990 r. w wyniku podziału [...] Spółdzielni [...], przejmując część jej nieruchomości wraz z budynkami mieszkalnymi i budowlami, a także tereny o nieuregulowanym stanie prawnym, co do których spółdzielnia dzielona zobowiązała się zrzec wszelkich roszczeń i współdziałać z wnioskodawczynią w dążeniu do nabycia przez nią uprawnień do tych nieruchomości. Z kolei wnioskodawczynię miało obciążać rozliczenie się wobec Skarbu Państwa z tytułu nabycia tych terenów z uwzględnieniem dotychczasowych wpłat zaliczkowych za ich użytkowanie. Przedmiotem postępowania jest działka wywłaszczona w 1977 r. pod budowę osiedli mieszkaniowych, która nie została nigdy zagospodarowana na cel, na jaki była pierwotnie przeznaczona. Uczestnikami postępowania są spadkobiercy przedwywłaszczeniowych właścicieli tej działki, co do których zapadła decyzja o jej zwrocie, oraz Miasto [.] W., które było właścicielem tej działki w wyniku jej komunalizacji. Wcześniej działka stanowiła własność Skarbu Państwa. W okresie budowy budynku mieszkalnego nr [...] (w latach 1980-82) służyła za zaplecze terenu budowy, potem została uporządkowana przez spółdzielnię i zagospodarowana jako teren zielony z chodnikami i ławkami, o charakterze rekreacyjnym. Przeprowadzona została przez nią też infrastruktura techniczna dla budynku. Obydwie spółdzielnie kolejno dbały o ten teren i pielęgnowały go. W ocenie Sądów obu instancji jednak nie było to posiadanie samoistne lecz zależne o charakterze użytkowania, jakkolwiek nieuporządkowane w drodze umowy. Sąd Rejonowy za dowód niesamoistności posiadania pierwotnej spółdzielni uznał zapis w planie podziału spółdzielni w 1990 r. dotyczący gruntów nieuregulowanych pod względem prawnym oraz fakt, że po przejęciu spornej działki wnioskodawczyni nie zmieniła charakteru posiadania w sposób, który wskazywałby na samoistność jej władztwa. Z kolei Sąd odwoławczy poszerzył analizę o odniesienia historyczne, z uwagi na zaakcentowanie przez skarżącą faktu zabudowy terenu na podstawie nieaktualnych lokalizacji i pozwoleń jako dowodu samoistności działań jej poprzedniczki. Stanął na stanowisku, że w realiach przełomu lat 70/80-tych nieprzestrzeganie terminów wyznaczonych na procesy budowlane, opóźnienia inwestycji i redukcje planów były normalnym zjawiskiem, skutkiem powszechnych niedoborów. Nie można więc z nich wnioskować o właścicielskim traktowaniu nieruchomości przez inwestora. W ramach rozważań Sąd Okręgowy wyraził pogląd, że - ze względu na powszechnie znaną jednostkom gospodarki uspołecznionej zasadę jedności własności państwowej i niemożność zasiedzenia gruntów państwowych powszechne było przekonanie, że grunt państwowy posiadany jest w sposób zależny, a jedynym sposobem ujawnienia woli posiadania go jak właściciel była odmowa zwrotu.
Już dziś zamów dostęp
do IFK Platforma Księgowych i Kadrowych
- Codzienne aktualności prawne
- Porady i artykuły z najpopularniejszych czasopism INFOR wraz z bieżącymi wydaniami
- Bogatą bibliotekę materiałów wideo
- Merytoryczne dodatki, ściągi, plakaty
