Wyrok SN z dnia 12 marca 2020 r., sygn. II CSK 676/18

1. Regulacja przewidziana w art. 61 ust. 1 ustawy o stosunku Państwa do Kościoła Katolickiego w Rzeczypospolitej Polskiej nie dotyczy wyłącznie przypadków, gdy przejęcie nieruchomości na rzecz Państwa nastąpiło z naruszeniem przepisów uchwalonych po wojnie i w związku z dokonaną wówczas zmianą ustrojową, lecz i takich, gdy przeprowadzone zostało na podstawie i w granicach uchwalonego wówczas prawa. Roszczenia regulacyjne nie służą zatem wyłącznie sanowaniu naruszeń prawa mających miejsce w związku z nieprawidłowym stosowaniem aktów normatywnych o charakterze nacjonalizacyjnym ale w pewnych przypadkach także sanowaniu samej nacjonalizacji przeprowadzonej w zgodzie z jej założeniami, tyle że zakwestionowanej po zmianie ustrojowej, jednak nie aktem przywracającym poprzedni stan własnościowy wszystkim, których nacjonalizacja dotknęła, lecz wyłącznie kościelnym osobom prawnym. Ta okoliczność powinna zdeterminować wąską wykładnię art. 61 ust. 1 u.s.p.k.k.

2. W sytuacji, gdy przejmujący nieruchomości kościelnych osób prawnych nie zachowali w celu wydzielenia gospodarstwa rolnego poręczonego proboszczowi trybu postępowania określonego w art. 4 ust. 5 ustawy o dobrach martwej ręki - za poręczone należało uznać nieruchomości w granicach wyłącznie norm obszarowych określonych w art. 4 ust. 2 ustawy o dobrach martwej ręki, a zatem do 50 ha i 100 ha, w zależności od regionu kraju, w którym mieściło się gospodarstwo. Zaniedbania popełnione przez przedstawicieli władzy państwowej przy przejmowaniu nieruchomości ziemskich kościelnych osób prawnych na początku lat pięćdziesiątych XX wieku, gdy można było precyzyjnie określić, na jakie cele przeznaczone są poszczególne nieruchomości przejmowane na własność Państwa, nie mogą obecnie być wykorzystywane dla unicestwienia roszczeń regulacyjnych, gdy te roszczenia dochodzone są w granicach powierzchni nieruchomości rolnych, którą ustawodawca powojenny uznawał za możliwą do zaakceptowania jako przedmiot indywidulanej własności, mogącej służyć utrzymaniu proboszcza.

Treści dostępne dla abonentów IFK Platformy Księgowych i Kadrowych

Już dziś zamów dostęp
do IFK Platforma Księgowych i Kadrowych

• Codzienne aktualności prawne
• Porady i artykuły z najpopularniejszych czasopism INFOR wraz z bieżącymi wydaniami
• Bogatą bibliotekę materiałów wideo
• Merytoryczne dodatki, ściągi, plakaty

Zamów teraz Masz już konto? Zaloguj się