Postanowienie SN z dnia 30 września 2020 r., sygn. I UK 341/19
Sąd Najwyższy w składzie:
SSN Zbigniew Korzeniowski
w sprawie z odwołania R. F.
przeciwko Zakładowi Ubezpieczeń Społecznych Oddziałowi w B.
o zwrot nienależnie pobranego zasiłku chorobowego,
po rozpoznaniu na posiedzeniu niejawnym w Izbie Pracy i Ubezpieczeń Społecznych w dniu 30 września 2020 r.,
skargi kasacyjnej ubezpieczonej od wyroku Sądu Okręgowego - Sądu Pracy i Ubezpieczeń Społecznych w B.
z dnia 9 maja 2019 r., sygn. akt VI Ua (…),
odmawia przyjęcia skargi kasacyjnej do rozpoznania.
UZASADNIENIE
Sąd Okręgowy w B. wyrokiem z 9 maja 2019 r. oddalił apelację skarżącej ubezpieczonej R. F. od wyroku Sądu Rejonowego w B. z 6 grudnia 2018 r., który oddalił jej odwołanie od decyzji pozwanego Zakładu Ubezpieczeń Społecznych Oddział w B. z 14 sierpnia 2018 r., zobowiązującej ubezpieczoną do zwrotu nienależnie pobranego zasiłku chorobowego za okresy od 29 maja do 13 czerwca, od 29 czerwca do 19 lipca, od 31 sierpnia do 27 grudnia 2017 r. i od 13 marca do 25 kwietnia 2018 r. Sąd Rejonowy ustalił, że ubezpieczona pozostając w pracowniczym zatrudnieniu zawierała z inną spółką R. umowy zlecenia od 10 czerwca 2013 r. do 9 czerwca 2016 r., od 12 lipca 2016 r. do 11 lipca 2017 r., od 5 września 2017 r. do 9 maja 2018 r. Otrzymywała wówczas wynagrodzenia, które było wynikiem jej własnej pracy oraz jej zespołu. Świadczyła pracę z tytułu umowy zlecenia od 24 maja do 13 czerwca, od 29 czerwca do 11 lipca, od 5 września do 27 grudnia 2017 r., od 27 lutego do 25 kwietnia 2018 r. Złożyła zamówienia na kosmetyki 9 czerwca, 4 lipca, 6, 24, 25, 26 września, 15, 24, 25 października, 2, 13, 15, 20, 23 listopada, 8, 12, 14, 20 grudnia 2017 r., 22, 27 marca, 2, 10, 22, 24 kwietnia 2018 r. Umowa zlecenia nie zezwalała na scedowanie obowiązków na osoby trzecie. Ubezpieczona 25 września 2017 r., 16, 17, 18 marca, 2, 24 kwietnia 2018 r. zamianowała sześć nowych konsultantek dla R. . Sąd Okręgowy stwierdził, że ubezpieczona wykonywała w okresie orzeczonej niezdolności do pracy pracę zarobkową i wykorzystywała zwolnienia od pracy w sposób niezgodny z celem tego zwolnienia. Wykonywała umowy zlecenia, w okresie, za który pobrała zasiłek chorobowy złożyła zamówienia na kosmetyki i pobrała wynagrodzenie. Nie wykazała, aby przedmiot umowy wykonywał za nią ktoś inny, co zresztą nie było dopuszczalne wobec treści tej umowy. Sąd Okręgowy w uzasadnieniu oddalenia apelacji wskazał, że jako sąd odwoławczy nie ogranicza się do kontroli sądu pierwszej instancji, lecz bada ponownie całą sprawę, a kontrolując prawidłowość zaskarżonego orzeczenia pełni również funkcję sądu merytorycznego, który rozpoznaje sprawę od początku. Stwierdził, że ubezpieczona wykonywała pracę na podstawie umowy zlecenia od kilku lat. Była liderem grupy. Otrzymywała prowizje za sprzedaż towaru przez konsultantki. Apelująca w okresie od 24 maja do 13 czerwca 2017 r. przebywała w Zakładzie Rehabilitacji leczniczej w J.. Nie została pouczona przez organ rentowy o braku prawa do pobierania zasiłku chorobowego w przypadku wykonywania pracy zarobkowej w czasie pobierania tego zasiłku. Obowiązku tego nie reguluje art. 84 ust. 2 ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych. W wyroku z 12 września 2018 r., III UK 124/17 Sąd Najwyższy stwierdził, że nie jest wymagane uprzednie pouczenie o możliwości utraty pobranych zasiłków z przyczyn ustawowo określonych, między innymi art. 17 ustawy zasiłkowej. Zgodnie z tym przepisem ubezpieczony wykonujący w okresie orzeczonej niezdolności do pracy pracę zarobkową lub wykorzystujący zwolnienie od pracy w sposób niezgodny z celem tego zwolnienia traci prawo do zasiłku chorobowego za cały okres tego zwolnienia. W ocenie organu rentowego, odwołująca wykonywała pracę zarobkową w ramach umowy zlecenia, w rozumieniu art. 17 ust. 1 cytowanej ustawy i w związku z tym zachodziły przesłanki do zwrotu pobranego zasiłku chorobowego jako świadczenia nienależnie pobranego. Pracą w rozumieniu tego przepisu jest praca w potocznym znaczeniu, w tym wykonywanie rożnych czynności na podstawie różnych stosunków prawnych. Okoliczność, iż odwołująca się w trakcie niezdolności do pracy dokonywała zakupów w ramach umowy zlecenia, należy potraktować jak wykonywanie pracy zarobowej w rozumieniu art. 17 ustawy zasiłkowej, co skutkuje obowiązkiem zwrotu nienależnie pobranego świadczenia z tytułu zasiłku chorobowego. Z bezspornych ustaleń wynika, że w spornych okresach odwołująca wykonywała pracę na podstawie umowy zlecenia, prowadząc sprzedaż kosmetyków, otrzymując prowizję z tytułu sprzedaży dokonanych przez konsultantki, pomimo że korzystała ze zwolnienia lekarskiego. Art. 17 ustawy zasiłkowej nie różnicuje okoliczności, tj. rodzaju, zakresu prowadzonej działalności, które miałyby wpływ na utratę prawa do zasiłku chorobowego. Sąd nie stwierdził naruszenia art. 224 § 1 k.p.c., art. 5 k.p.c. w zw. z art. 212 § 2 k.p.c. w zw. z art. 6 Europejskiej Konwencji Praw Człowieka i art. 45 Konstytucji, także innych przepisów dotyczących postępowania, w tym art. 233 § 1 k.p.c., art. 227 k.p.c., art. 328 § 2 k.p.c. Sąd pierwszej instancji przeprowadził prawidłowe postępowanie dowodowe. Sąd Okręgowy oddalił wnioski dowodowe ubezpieczonej zgłoszone w apelacji, gdyż zmierzały do przedłużenia postępowania, a okoliczności niezbędne do stanowczego rozstrzygnięcia, zostały ustalone na podstawie dokumentów i przesłuchania ubezpieczonej.
Już dziś zamów dostęp
do IFK Platforma Księgowych i Kadrowych
- Codzienne aktualności prawne
- Porady i artykuły z najpopularniejszych czasopism INFOR wraz z bieżącymi wydaniami
- Bogatą bibliotekę materiałów wideo
- Merytoryczne dodatki, ściągi, plakaty
