Postanowienie SN z dnia 7 lutego 2019 r., sygn. I UZ 55/18
Sąd Najwyższy w składzie:
SSN Romualda Spyt (przewodniczący, sprawozdawca)
SSN Jolanta Franczak
SSN Krzysztof Staryk
w sprawie z odwołania R. P. przeciwko Zakładowi Ubezpieczeń Społecznych Oddziałowi w B. z udziałem zainteresowanego P. N. o podleganie obowiązkowym ubezpieczeniom społecznym, po rozpoznaniu na posiedzeniu niejawnym w Izbie Pracy i Ubezpieczeń Społecznych w dniu 7 lutego 2019 r., zażalenia odwołującego się na wyrok Sądu Apelacyjnego w [...] z dnia 11 września 2018 r., sygn. akt III AUa [...],
oddala zażalenie.
Uzasadnienie
Decyzją z dnia 7 kwietnia 2017 r. Zakład Ubezpieczeń Społecznych Oddział w B. stwierdził, że P. N. jako osoba wykonująca pracę na podstawie umowy oświadczenie usług u płatnika składek R. P., do której to umowy stosuje się przepisy dotyczące zlecenia, podlega obowiązkowo ubezpieczeniom: emerytalnemu, rentowym oraz wypadkowemu w okresie od 1 stycznia 2016 r. do 31 grudnia 2016 r.
Sąd Okręgowy w B. wyrokiem z dnia 11 grudnia 2017 r., sygn. akt IV U [...], zmienił zaskarżoną decyzję i ustalił, że P. N. nie podlega obowiązkowo ubezpieczeniom emerytalnemu, rentowym, wypadkowemu i zdrowotnemu w okresie od 1 stycznia 2016 r. do 31 grudnia 2016 r. z tytułu wykonywania umowy cywilnej z dnia 31 grudnia 2015 r. (pkt 1), rozstrzygając o kosztach procesu (pkt 2).
Sąd Okręgowy ustalił, że odwołujący się R. Po., prowadzący działalność gospodarczą pod firmą FHU "F." [...] w zakresie transportu drogowego towarów, w dniu 31 grudnia 2015 r. zawarł z P. N. umowę o dzieło nr 1/2016. Zgodnie z § 1 tej umowy zamawiający zamawia, a wykonawca przyjmuje do wykonania dzieło polegające na: wykonaniu robót koparką O. zgodnie z dyspozycją zamawiającego. Umowa została zawarta na okres od 1 stycznia 2016 r. do 31 grudnia 2016 r. Wynagrodzenie miało być płatne w zaliczkach miesięcznych po 1300 zł, z ostatecznym rozliczeniem w grudniu 2016 r., co też nastąpiło. W § 2 umowy strony ustaliły, że dzieło zostanie wykonane w terminie od 1 stycznia 2016 r. do 31 grudnia 2016 r. poza siedzibą zamawiającego. Za wykonanie dzieła wykonawca otrzyma wynagrodzenie umowne w kwocie brutto 16.000 zł (§ 5). Na podstawie zeznań stron umowy Sąd ustalił, że odwołujący się jest właścicielem koparki O., służącej wyłącznie do wykonywania nasypów, skarp. W firmie prowadzonej przez odwołującego się podstawowym sprzętem są samochody ciężarowe służące do transportu towarów. Odwołujący się w spornym okresie wykonywał na rzecz R. Sp. z o.o. z siedzibą w S. roboty budowlane polegające na wykonaniu sprzętem własnym skarpy na odcinku drogi ekspresowej [...] K.. Odwołujący się był podwykonawcą tej Spółki, będącej z kolei podwykonawcą firmy S., a generalnym wykonawcą robót było konsorcjum dwóch spółek S. Sp. z o.o. i S. [...] Sp. z o.o. Zainteresowany P. N. obsługiwał koparkę O., a do jego obowiązków należało wykonanie skarpy z nasypu (profilowanie skarpy). Pracę rozpoczął w połowie 2016 r. i wykonywał ją po wykonaniu nasypu przez innego podwykonawcę. Jego praca była związana z postępem prac dotyczących wykonania nasypu. Odwołujący się nie nadzorował zainteresowanego, przelewając mu co miesiąc ustaloną kwotę 1300 zł oraz wypłacając umówione wynagrodzenie w całości. P. N. nie podpisywał listy obecności, a czynności realizował etapami, przez kilka miesięcy, w zależności od postępu pracy innego podwykonawcy oraz w zależności od warunków atmosferycznych. W przypadku rozmycia skarpy, zainteresowany profilował ją od początku. Osiągnięcie odpowiednich parametrów skarpy leżało wyłącznie w gestii zainteresowanego, co w efekcie prowadziło do uzyskania w jednym procesie technologicznym rezultatu w postaci budowy drogi ekspresowej [...]. Sąd Okręgowy podzielił stanowisko odwołującego się, że sporna umowa z dnia 31 grudnia 2015 r. nosi cechy umowy o roboty budowlane lub co najmniej umowy o dzieło. Analizując przebieg procesu technologicznego związanego z budową drogi ekspresowej [...] w okolicy K., a także uwzględniając wiarygodne zeznania zainteresowanego oraz odwołującego się, odwołując się przy tym do judykatury Sądu Najwyższego, Sąd Okręgowy zauważył, że umowa cywilnoprawna zawierana przez wykonawcę inwestycji budowlanej (drogowej) -umowa rezultatu - z jej podwykonawcami, zmierzająca w jednym procesie technologicznym oraz przyczynowo-skutkowym związku współwykonania robót budowlanych dla współosiągnięcia określonego obiektu, z kosztorysowym wynagrodzeniem za osiągnięty rezultat - nie jest umową starannego działania, do której stosuje się przepisy Kodeksu cywilnego o zleceniu. W ocenie Sądu, z materiału dowodowego sprawy nie wynika, aby odwołujący się wraz z zainteresowanym wykonywali usługi o charakterze starannego działania. Odwołujący się jako właściciel koparki O. zrealizował na rzecz podwykonawcy R. Sp. z o.o. w S. roboty budowlane polegające na wykonaniu sprzętem własnym skarpy na odcinku drogi [...]. Zawarł umowę o dzieło z zainteresowanym, a właściwie była to umowa o roboty budowlane (profilowanie skarpy) po uprzednim wykonaniu nasypu przez innego podwykonawcę. Wynika to z przebiegu procesu technologicznego związanego z wykonaniem nasypu i profilowaniem skarpy, czym zajmował się zainteresowany, pracując na sprzęcie, którego właścicielem jest odwołujący się. Rezultat podwykonania był na bieżąco sprawdzany przez kierownika głównego wykonawcy, tj. firmy S. [...], pod względem niewadliwości wykonanej skarpy. Sąd Okręgowy zauważył, że możliwe i dopuszczalne jest wykonanie umowy rezultatu przez kilka podmiotów, gdyż wykonawca nie zawsze jest zobowiązany do osobistego wykonania określonego obiektu. Z taką sytuacją mamy do czynienia w niniejszej sprawie. Zdaniem Sądu okoliczność, że odwołujący się wypłacał zainteresowanemu co miesiąc kwotę 1300 zł ustaloną ryczałtowo, nie przekreśla kwalifikacji spornej umowy jako umowy o roboty budowlane, odwołując się w tym zakresie do orzecznictwa sądowego (wyrok Sądu Najwyższego z dnia 25 września 2014 r., II CSK 645/13). Sąd Okręgowy wskazał również, że podwykonawca R. Sp. z o.o. w S. stwierdził, że rezultat robót wykonanych przez odwołującego się został odebrany bez zastrzeżeń przez głównego wykonawcę, a wynagrodzenie za umówione roboty budowlane zostało wypłacone odwołującemu się, który z kolei w całości wypłacił umówione wynagrodzenie zainteresowanemu - zgodnie z umową z dnia 31 grudnia 2015 r., co wynika z zeznań stron oraz zaświadczenia wstawionego przez R. Sp. z o.o. W ocenie Sądu Okręgowego, sporną umowę należy traktować jako umowę zawartą na gruncie przepisu art. 647 k.c. Wobec tego, przy uwzględnieniu, że współwykonawcy umowy rezultatu nie podlegają obowiązkowi ubezpieczenia społecznego w charakterze zleceniobiorców z art. 6 ust. 1 pkt 4, art. 12 ust. 1 i art. 13 pkt 2 ustawy z dnia 13 października 1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych (jednolity tekst: Dz.U. z 2017 r., poz. 1778 ze zm.), Sąd Okręgowy zmienił zaskarżoną decyzję.
Już dziś zamów dostęp
do IFK Platforma Księgowych i Kadrowych
- Codzienne aktualności prawne
- Porady i artykuły z najpopularniejszych czasopism INFOR wraz z bieżącymi wydaniami
- Bogatą bibliotekę materiałów wideo
- Merytoryczne dodatki, ściągi, plakaty
