Uchwała SN z dnia 14 czerwca 2019 r., sygn. III CZP 6/19
Umowę zobowiązującą sprzedaży na rzecz parku narodowego prawa własności nieruchomości, znajdującej się w granicach tego parku, sporządza się pod warunkami, że żaden z kolejno uprawnionych do pierwokupu, w tym na podstawie ustawy z dnia 16 kwietnia 2004 r. o ochronie przyrody (jedn. tekst: Dz.U. z 2018, poz. 1614 ze zm.) i ustawy z dnia 28 września 1991 r. o lasach (jedn. tekst: Dz.U. z 2018, poz. 2129 ze zm.), nie wykona swego prawa.
Teza urzędowa
Sąd Najwyższy w składzie:
SSN Kazimierz Zawada (przewodniczący)
SSN Anna Owczarek (sprawozdawca)
SSN Karol Weitz
w sprawie z zażalenia (...) Parku Narodowego z siedzibą w K. na odmowę dokonania czynności notarialnej, po rozstrzygnięciu w Izbie Cywilnej na posiedzeniu jawnym w dniu 14 czerwca 2019 r. zagadnienia prawnego przedstawionego przez Sąd Okręgowy w N. postanowieniem z dnia 10 stycznia 2019 r., sygn. akt III Cz (...),
"Czy w celu nabycia przez dyrektora parku narodowego na rzecz tego parku prawa własności nieruchomości leśnej położonej w jego granicach, na podstawie umowy sprzedaży zawieranej z osobą fizyczną, notariusz powinien sporządzić umowę bezwarunkową, czy też dla zachowania ważności konieczne jest sporządzenie umowy warunkowej, wskazującej na prawa pierwokupu Skarbu Państwa ustanowione w art. 10 ust. 5 ustawy z 16.04.2004 r. o ochronie przyrody, a następnie w art. 37a ust. 1 ustawy z 28.09.1991 r. o lasach?"
podjął uchwałę:
Umowę zobowiązującą sprzedaży na rzecz parku narodowego prawa własności nieruchomości, znajdującej się w granicach tego parku, sporządza się pod warunkami, że żaden z kolejno uprawnionych do pierwokupu, w tym na podstawie ustawy z dnia 16 kwietnia 2004 r. o ochronie przyrody (jedn. tekst: Dz.U. z 2018, poz. 1614 ze zm.) i ustawy z dnia 28 września 1991 r. o lasach (jedn. tekst: Dz.U. z 2018, poz. 2129 ze zm.), nie wykona swego prawa.
Uzasadnienie
Notariusz M. Z. odmówił w dniu 18 grudnia 2017 r. dokonania czynności notarialnej, polegającej na sporządzeniu umowy sprzedaży przez osobę fizyczną na rzecz P. nieruchomości o powierzchni 0,0345 ha, stanowiącej działkę leśną, położoną w granicach tego parku pod warunkami, że Skarb Państwa nie skorzysta z prawa pierwokupu przysługującego na podstawie art. 10 ust. 5 ustawy z dnia 16 kwietnia 2004 r. o ochronie przyrody oraz art. 37a ust. 1 ustawy z dnia 28 września 1991 r. o lasach. Notariusz stwierdził, że strony powinny zawrzeć umowę bez zastrzeżenia prawa pierwokupu. Podniósł, że Skarb Państwa miał być jednocześnie nabywcą prawa własności i uprawnionym z obu ustaw do wykonania pierwokupu, zatem warunkowa czynność sprzedaży dotyczyłaby w istocie dwóch podmiotów -Skarbu Państwa i zbywcy, a art. 10 ust. 5 ustawy o ochronie przyrody dotyczy pierwokupu osób trzecich. Uznał, że dualizm ról dyrektora Parku Narodowego jako reprezentanta kupującego i jako dysponenta prawa pierwokupu, wykonującego je w imieniu Skarbu Państwa, jest niezrozumiały, zatem złożenie przez niego oświadczenia o nabyciu nieruchomości należy uznać za równoznaczne z niewykonaniem prawa pierwokupu. Podkreślił, że cel dla którego wprowadzono prawo pierwokupu w ustawie o ochronie przyrody będzie zrealizowany wprost przez takiego nabywcę, jakim jest park narodowy. Zdaniem notariusza niedopuszczalne byłoby również zastrzeżenie w umowie kolejnego prawa pierwokupu wynikającego z art. 37a ust. 1 ustawy o lasach, gdyż art. 10 ust. 5i ustawy o ochronie przyrody przewiduje pierwszeństwo realizacji prawa przez park, ponadto oświadczenie dwukrotnie składałby ten sam podmiot, tj. Skarb Państwa. Podkreślił, że zawarcie umowy warunkowej skutkowałoby jej nieważnością.
Już dziś zamów dostęp
do IFK Platforma Księgowych i Kadrowych
- Codzienne aktualności prawne
- Porady i artykuły z najpopularniejszych czasopism INFOR wraz z bieżącymi wydaniami
- Bogatą bibliotekę materiałów wideo
- Merytoryczne dodatki, ściągi, plakaty
