Wyrok SN z dnia 3 października 2018 r., sygn. II UK 279/17
Nie jest uprawnione wnioskowanie, że w przypadku przedawnienia płatności składek i przedawnienia roszczenia o zwrot nadpłaconych składek istnieje norma, która nie pozwala na wydanie decyzji o ustaniu ubezpieczenia społecznego rolników. W systemie prawa pozytywnego taka norma powinna mieć wyraźną podstawę w regulacji prawnej. Nie ma luki prawnej. Prawodawca określając przedawnienie zdaje się przyjmować, że termin przedawnienia jest wystarczająco długi do uporządkowania spraw składkowych.
Teza od Redakcji
Sąd Najwyższy w składzie:
SSN Bohdan Bieniek (przewodniczący)
SSN Zbigniew Korzeniowski (sprawozdawca)
SSN Krzysztof Rączka
w sprawie z wniosku K. K. i W. K. przeciwko Prezesowi Kasy Rolniczego Ubezpieczenia Społecznego o ubezpieczenie rolnicze, po rozpoznaniu na posiedzeniu niejawnym w Izbie Pracy i Ubezpieczeń Społecznych w dniu 3 października 2018 r., skargi kasacyjnej wnioskodawczyni K. K. od wyroku Sądu Apelacyjnego w [...] z dnia 11 stycznia 2017 r., sygn. akt III AUa [...],
oddala skargę kasacyjną.
Uzasadnienie
Sąd Apelacyjny w [...] wyrokiem z 11 stycznia 2017 r. oddalił apelację skarżącej K. K. od wyroku Sądu Okręgowego w G. z 20 czerwca 2016 r., który oddalił jej odwołanie od decyzji pozwanego z 18 grudnia 2015 r., stwierdzających ustanie ubezpieczenia społecznego rolników W. K. od 1 lipca do 31 grudnia 2002 r. oraz od 1 stycznia 2003 r. do 29 września 2004 r. i od 30 kwietnia 2005 r. do 31 maja 2012 r. W sprawie ustalono, że W. K. podlegał ubezpieczeniu społecznemu rolników od 1 października 2000 r. z tytułu stałej pracy w gospodarstwie rolnym prowadzonym przez K. K. (matkę). Od 1 maja 2001 r. rozpoczął prowadzenie działalności w zakresie usług gastronomicznych, którą prowadził do 30 września 2004 r. a potem od 30 kwietnia 2005 r. 24 czerwca 2002 r. złożył oświadczenie, że od 1 lipca 2002 r. chce podlegać ubezpieczeniu społecznemu z tytułu pracy w gospodarstwie rolnym jako domownik. Od 1 czerwca 2002 r. do 1 stycznia 2003 r. był zatrudniony na podstawie stosunku pracy i tego nie ujawnił. Pozwany decyzją z 22 września 2004 r. stwierdził spełnianie przezeń warunków do dalszego podlegania ubezpieczeniu społecznemu rolników. Sąd Okręgowy ustalił, iż W. K. zataił przed organem rentowym, że od 1 czerwca 2002 r. do 1 stycznia 2003 r. był zatrudniony na podstawie umowy o pracę i został zgłoszony z tego tytułu do ubezpieczeń społecznych. W tym okresie nie mógł podlegać rolniczemu ubezpieczeniu społecznemu skoro posiadał pracowniczy tytuł ubezpieczenia. Również po 1 stycznia 2003 r. nie mógł podlegać ubezpieczeniu społecznemu rolników, bowiem nie spełniał warunku z art. 5a ustawy z 20 grudnia 1990 r. o ubezpieczeniu społecznym rolników. Kontynuowanie działalności gospodarczej nie było poprzedzone nieprzerwanym okresem jednego roku podlegania rolniczemu ubezpieczeniu społecznemu. 2 maja 2004 r. zmieniła się ustawa o ubezpieczeniu społecznym rolników i wydłużono do trzech lat okres nieprzerwanego podlegania ubezpieczeniu społecznemu rolników, uprawniający osobę podejmującą pozarolniczą działalność gospodarczą do wyboru systemu ubezpieczenia społecznego. Warunku tego nie spełniał W. K.. Przedawnienie należności składkowych nie stanowiło przeszkody do wydania decyzji z uwagi na deklaratoryjny ich charakter. 21 października 2015 r. pozwany powziął informację o pracowniczym zatrudnieniu od 1 czerwca do 1 stycznia 2003 r. W dacie (24 czerwca 2002 r.) składnia oświadczenia o podleganiu ubezpieczeniu rolniczemu od 1 lipca 2002 r. zatajone zostało pracownicze zatrudnienie od 1 czerwca 2002 r. Sąd Apelacyjny w uzasadnieniu oddalenia apelacji K. K. potwierdził, że pozwany organ rentowy w ustalonym stanie faktycznym mógł wydać decyzje na podstawie art. 83a ustawy z 13 października 1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych. Ubezpieczony zataił, iż podlegał ubezpieczeniom społecznym jako pracownik. Podlegając ubezpieczeniom z tytułu działalności gospodarczej lub jako pracownik nie spełniał przesłanek do objęcia ubezpieczeniem społecznym rolników z mocy ustawy, a wydanie decyzji o objęciu go tym ubezpieczeniem było dotknięte od początku wadą prawną wywołaną faktem zatajenia podlegania pracowniczemu ubezpieczeniu społecznemu. Pozwany ujawnił podleganie innemu ubezpieczeniu społecznemu i brak nieprzerwanego ubezpieczenia rolniczego, na tej podstawie był władny wydać decyzje korygujące z mocą wsteczną ustalony bezpodstawnie tytuł rolniczego ubezpieczenia społecznego. Przedawnienie składek nie stało na przeszkodzie wydaniu decyzji, jako że przepis art. 83 ust. 1 ustawy systemowej nie wskazuje granic czasowych wydania decyzji dotyczącej podlegania ubezpieczeniom społecznym. Skarżone decyzje nie stwierdzały w spornym okresie braku podlegania ubezpieczeniom społecznym w ogóle, lecz jedynie stwierdzały, że niedopuszczalne jest podleganie zarówno ubezpieczeniom społecznym w systemie powszechnym oraz w systemie rolniczym. Podleganie ubezpieczeniom społecznym w systemie powszechnym "wyprzedza" ubezpieczenia rolnicze.
Już dziś zamów dostęp
do IFK Platforma Księgowych i Kadrowych
- Codzienne aktualności prawne
- Porady i artykuły z najpopularniejszych czasopism INFOR wraz z bieżącymi wydaniami
- Bogatą bibliotekę materiałów wideo
- Merytoryczne dodatki, ściągi, plakaty
