Wyrok SN z dnia 7 lutego 2017 r., sygn. II UK 685/15
Obowiązek zwrotu wypłaconych nienależnie świadczeń z ubezpieczeń społecznych obciąża płatnika składek, tylko wówczas, gdy ich pobranie spowodowane zostało przekazaniem przez niego nieprawdziwych danych mających wpływ na prawo do świadczeń lub ich wysokość, a jednocześnie brak podstaw do żądania takiego zwrotu od osoby, której faktycznie świadczenia te wypłacono, bowiem nie można uznać, że pobrała je nienależnie w rozumieniu art. 84 ust. 2 ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych.
Teza od Redakcji
Sąd Najwyższy w składzie:
SSN Jerzy Kuźniar (przewodniczący, sprawozdawca)
SSN Bohdan Bieniek
SSN Romualda Spyt
w sprawie z wniosku B. Sp. z o.o. w W. przeciwko Zakładowi Ubezpieczeń Społecznych I Oddział w W. z udziałem zainteresowanej E. S. o zwrot nienależnie pobranych świadczeń, po rozpoznaniu na posiedzeniu niejawnym w Izbie Pracy, Ubezpieczeń Społecznych i Spraw Publicznych w dniu 7 lutego 2017 r., skargi kasacyjnej wnioskodawcy od wyroku Sądu Okręgowego w W. z dnia 29 maja 2015 r., sygn. akt XIV Ua (...),
oddala skargę kasacyjną i zasądza od wnioskodawcy na rzecz zainteresowanej kwotę 900 (dziewięćset) złotych tytułem zwrotu kosztów postępowania kasacyjnego.
Uzasadnienie
Decyzjami z dnia 14 stycznia 2009 r. oraz 1 października 2009 r. Zakład Ubezpieczeń Społecznych I Oddział w W. zobowiązał B. Spółkę z o.o. w W. (dalej także płatnik lub spółka), do zwrotu nienależnie pobranych przez zainteresowaną E. S. zasiłków: chorobowego, macierzyńskiego i opiekuńczego za okresy wskazane w decyzjach.
Wyrokiem z dnia 10 grudnia 2012 r. Sąd Rejonowy, zmienił zaskarżone przez płatnika decyzje w ten sposób, że zwolnił go z obowiązku zwrotu nienależnie pobranych zasiłków. Sąd ten ustalił, że w dniu 24 marca 2005 r. między E. S., K. R. i E. P. została zawarta umowa Spółki z ograniczoną odpowiedzialnością B., w której od dnia 1 lipca 2005 r. E. S. została zatrudniona na podstawie umowy o pracę na stanowisku przedstawiciela handlowego w wymiarze 1/4 etatu na okres próbny. Od tego dnia E. S. została zgłoszona do ubezpieczenia społecznego. Kolejne umowy z zainteresowaną na okres 3-miesięczny oraz na czas nieokreślony od 1 stycznia 2006 r. zostały złożone do akt osobowych bez podpisów pracodawcy, jednak spółka odprowadzała za zainteresowaną składki na ubezpieczenia społeczne. Od dnia 5 czerwca 2006 r. zainteresowana była niezdolna do pracy w okresie ciąży i najpierw pobrała wynagrodzenie chorobowe, a następnie z Zakładu Ubezpieczeń Społecznych zasiłek chorobowy. Po urodzeniu dziecka w dniu 11 września 2006 r. pobrała zasiłek macierzyński. Świadczenia te były wypłacane na podstawie zaświadczeń płatnika składek, potwierdzających zatrudnienie zainteresowanej na podstawie umowy o pracę od dnia 1 lipca 2005 r. Po zakończeniu urlopu macierzyńskiego, zainteresowana nadal nie świadczyła pracy, pobierając najpierw zasiłek chorobowy, a następnie zasiłek opiekuńczy. Sąd Rejonowy oparł orzeczenie na przepisie art. 84 ust. 1 i 2 ustawy z dnia 13 października 1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych (jednolity tekst: Dz. U. z 2016 r., poz. 963 ze zm.), wskazując, że zasiłki pobrane przez zainteresowaną były niewątpliwie świadczeniami nienależnymi, gdyż wypłacono je, mimo że nie podlegała ona ubezpieczeniom z tytułu umowy o pracę, co ustalił na podstawie wyroku Sądu Rejonowego , uwzględniającego powództwo spółki przeciwko E. S. o stwierdzenie nieważności umowy o pracę zawartej w dniu 1 stycznia 2006 r. Apelacja od tego wyroku została oddalona wyrokiem Sądu Okręgowego w W. z dnia 28 października 2008 r. i po uprawomocnieniu się orzeczenia płatnik sporządził korekty dokumentów zgłoszeniowych, a pismem z dnia 5 listopada 2008 r. poinformował organ rentowy o przyczynie korekty. Wyrokiem Sądu Rejonowego z dnia 25 stycznia 2011 r. zostało prawomocnie oddalone powództwo E. S. o ustalenie stosunku pracy ze Spółką B. W ocenie Sądu, do zwrotu pobranych zasiłków obowiązana jest osoba, która pobrała nienależne świadczenie, przy czym nie było podstaw do przyjęcia odpowiedzialności płatnika na podstawie art. 84 ust. 6 ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych. Dane przekazywane przez niego były wprawdzie obiektywnie nieprawdziwe (zaświadczenia potwierdzały nieistniejący w rzeczywistości stosunek pracy), lecz wspólnicy i członkowie zarządu spółki byli w okresie pobierania przez zainteresowaną świadczeń przekonani o łączącym ją ze spółką stosunku pracy.
Już dziś zamów dostęp
do IFK Platforma Księgowych i Kadrowych
- Codzienne aktualności prawne
- Porady i artykuły z najpopularniejszych czasopism INFOR wraz z bieżącymi wydaniami
- Bogatą bibliotekę materiałów wideo
- Merytoryczne dodatki, ściągi, plakaty
