Wyrok SN z dnia 19 września 2013 r., sygn. I CSK 727/12
Ocena istnienia interesu prawnego powinna uwzględniać jego wykładnię celowościową, okoliczności konkretnej sprawy, to, czy istnieje możliwość uzyskania ochrony w drodze innego powództwa, zwłaszcza o świadczenie, jak też szeroko pojmowany dostęp do sądu dla uzyskania właściwej ochrony prawnej. Skuteczne powołanie się na interes prawny wymaga wykazania, że oczekiwane rozstrzygnięcie wywoła takie konsekwencje w stosunkach między stronami, w następstwie których ich sytuacja prawna zostanie określona jednoznacznie i tym samym zostanie usunięta niepewność co do istnienia określonych uprawnień oraz ryzyko ich naruszenia w przyszłości. Wyrok uwzględniający powództwo o ustalenie istnienia lub nieistnienia stosunku prawnego lub prawa ma charakter deklaratoryjny.
Teza od Redakcji
Sąd Najwyższy w składzie:
SSN Wojciech Katner (przewodniczący)
SSN Agnieszka Piotrowska
SSN Bogumiła Ustjanicz (sprawozdawca)
Protokolant Ewa Krentzel
w sprawie z powództwa T. J. przeciwko D. J. i A. G. o ustalenie, po rozpoznaniu na rozprawie w Izbie Cywilnej w dniu 19 września 2013 r., skargi kasacyjnej pozwanej D. J.
od wyroku Sądu Apelacyjnego w [...] z dnia 4 lutego 2010 r.,
uchyla zaskarżony wyrok i przekazuje sprawę Sądowi Apelacyjnemu do ponownego rozpoznania i rozstrzygnięcia o kosztach postępowania kasacyjnego.
Uzasadnienie
Ostatecznie sprecyzowane przez powoda powództwo o ustalenie, że umowa z dnia 26 października 1999 r. sprzedaży własnościowego spółdzielczego prawa do lokalu mieszkalnego nr [...], położonego przy ulicy D. [...] w W., zawarta przez pozwanych nie wywołała skutków prawnych, zostało uwzględnione wyrokiem Sądu Okręgowego z dnia 4 czerwca 2007 r.
Po rozpoznaniu apelacji pozwanej, Sąd Apelacyjny wyrokiem z dnia 11 grudnia 2007 r., uchylił ten wyrok i przekazał sprawę do ponownego rozpoznania. Sąd ten zaznaczył, że od zasady niemożności uzyskania przy nabyciu pochodnym więcej praw niż miał poprzednik są liczne wyjątki, mające na celu ochronę interesów nabywcy. Wskazał na konieczność szczególnie wnikliwej oceny wcześniej podejmowanych czynności prawnych i procesowych oraz rozważenia, czy powód, pozwany i R. N. działali w zmowie i z góry powziętym zamiarem dokonania czynności pozornej, a ich celem było wprowadzenie kontrahenta w błąd, co do prawdziwego stanu rzeczy. Stwierdził, że w myśl art. 365 § 1 k.p.c. związanie sądu prawomocnym wyrokiem wydanym w innej sprawie dotyczy brania pod uwagę faktu jego istnienia i treści, nie pozbawia jednak sądu prawa dokonania samodzielnej oceny podstaw jego wydania. Ponadto rozważeniu poddał również, w miarę ewentualnej potrzeby, czy w szczególnych okolicznościach sprawy, powołanie się przez powoda na nieważność czynności prawnej sprzedaży, nie stanowi nadużycia prawa.
Już dziś zamów dostęp
do IFK Platforma Księgowych i Kadrowych
- Codzienne aktualności prawne
- Porady i artykuły z najpopularniejszych czasopism INFOR wraz z bieżącymi wydaniami
- Bogatą bibliotekę materiałów wideo
- Merytoryczne dodatki, ściągi, plakaty
