Uchwała SN z dnia 5 grudnia 2014 r., sygn. III CZP 98/14
Wniosek Skarbu Państwa o stwierdzenie nabycia własności nieruchomości na podstawie art. 34 ust. 1 dekretu z dnia 8 marca 1946 r. o majątkach opuszczonych i poniemieckich (Dz.U. Nr 13, poz. 87 ze zm.) podlega rozpoznaniu w trybie postępowania nieprocesowego; odmawia podjęcia uchwały w pozostałej części.
Teza urzędowa
Sąd Najwyższy w składzie:
SSN Maria Szulc (przewodniczący)
SSN Iwona Koper (sprawozdawca)
SSN Zbigniew Kwaśniewski
Protokolant Katarzyna Bartczak
w sprawie z powództwa Skarbu Państwa-Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego, Skarbu Państwa-Starosty B. i Skarbu Państwa-Wojewody M. przeciwko Zjednoczeniu Rodowemu Książąt L. w K. i innym, o ustalenie nabycia własności, po rozstrzygnięciu w Izbie Cywilnej na posiedzeniu jawnym w dniu 5 grudnia 2014 r. zagadnienia prawnego przedstawionego przez Sąd Okręgowy w T. postanowieniem z dnia 22 stycznia 2014 r.,
"Czy art. 3 ust. 2 ustawy z 7 września 2007 r. o ujawnieniu w księgach wieczystych prawa własności nieruchomości Skarbu Państwa oraz jednostek samorządu terytorialnego (Dz.U. Nr 191, poz. 1365 z późn. zm.), stanowi podstawę do rozpoznania wniosku Skarbu Państwa o stwierdzenie nabycia własności nieruchomości przez Skarb Państwa na podstawie art. 34 ust. 1 dekretu z 8 marca 1946 r. o majątkach opuszczonych i poniemieckich (Dz.U. Nr 13, poz. 87 z późn. zm.), w trybie postępowania nieprocesowego, a w przypadku pozytywnej odpowiedzi na powyższe pytanie, czy zachowanie przez wnioskodawcę terminu określonego w art. 2 ust. 1 ustawy z 7 września 2007 r. ma znaczenie dla trybu postępowania, w którym żądanie tego rodzaju podlega rozpoznaniu?"
podjął uchwałę:
Wniosek Skarbu Państwa o stwierdzenie nabycia własności nieruchomości na podstawie art. 34 ust. 1 dekretu z dnia 8 marca 1946 r. o majątkach opuszczonych i poniemieckich (Dz.U. Nr 13, poz. 87 ze zm.) podlega rozpoznaniu w trybie postępowania nieprocesowego; odmawia podjęcia uchwały w pozostałej części.
Uzasadnienie
Przedstawione Sądowi Najwyższemu do rozstrzygnięcia zagadnienie prawne powstało przy rozpoznawaniu przez Sąd Okręgowy w T. zażalenia na zarządzenie przewodniczącego w Sądzie Rejonowym w B., którym wyłączono wniosek Skarbu Państwa o stwierdzenie nabycia własności nieruchomości na podstawie art. 34 ust. 1 lit a dekretu z dnia 8 marca 1946 r. o majątkach opuszczonych i poniemieckich (Dz.U. Nr 13, poz. 87 ze zm. - dalej jako „dekret”) z postępowania o stwierdzeniu zasiedzenia tej nieruchomości i przekazano do rozpoznania w trybie procesu. Wątpliwość Sądu Okręgowego budzi kwestia właściwego trybu postępowania w tych sprawach po wejściu w życie ustawy z dnia 7 września 2007 r. o ujawnieniu w księgach wieczystych prawa własności Skarbu Państwa oraz jednostek samorządu terytorialnego (Dz.U. Nr 191, poz. 1365 ze zm., obecnie jedn. tekst Dz.U. 2012 r., poz. 1460 - dalej jako „ustawa z dnia 7 września 2007 r.”). Literalna wykładnia art. 3 ust. 2 tej ustawy może wskazywać, że przepis ten stanowi podstawę do rozpoznania sprawy o stwierdzenie nabycia własności przez przemilczenie w trybie nieprocesowym. Pogląd ten może jednak budzić zastrzeżenia z punktu widzenia spójności systemu prawnego w sytuacji, gdy przepisy tej ustawy dotyczą jedynie nieruchomości, a sprawy o nabycie ruchomości podlegałyby rozpoznaniu w trybie procesu, a nadto ustawę stosuje się jedynie do wniosków złożonych przez organy wskazane w art. 2 ust. 1 i 2 ustawy, podczas gdy inne podmioty zainteresowane w stwierdzeniu tego nabycia musiały by korzystać z drogi procesu cywilnego. Ponadto warunkiem stosowania przepisów art. 3 ust. 1 ustawy z dnia 7 września 2007 r. jest to, aby przepisy odrębne wymagały dla dokonania wpisu własności w księdze wieczystej wydania orzeczenia stwierdzającego przejście prawa z mocy ustawy i przepisem takim był art. 33 ust. 3 dekretu, który jednakże został uchylony. Zdaniem Sądu Okręgowego nawet przyjęcie, że przepisy ustawy z dnia 7 września 2007 r. mają zastosowanie do postępowania o stwierdzenie nabycia własności przez Skarb Państwa przez przemilczenie nie wyjaśnia, czy zachowanie przez wnioskodawcę terminu określonego w art. 2 ust. 1 tej ustawy ma znaczenie dla trybu postępowania, w którym żądanie tego rodzaju podlega rozpoznaniu. Nie jest bowiem jasne, czy uchybienie terminowi określonemu tym przepisem powoduje, że postępowanie nie może być prowadzone w trybie przewidzianym ustawą, a więc czy o właściwym trybie postępowania decydować powinna data złożenia wniosku.
Już dziś zamów dostęp
do IFK Platforma Księgowych i Kadrowych
- Codzienne aktualności prawne
- Porady i artykuły z najpopularniejszych czasopism INFOR wraz z bieżącymi wydaniami
- Bogatą bibliotekę materiałów wideo
- Merytoryczne dodatki, ściągi, plakaty
