Wyrok SN z dnia 21 czerwca 2012 r., sygn. III UK 113/11
Sąd Najwyższy w składzie :
SSN Maciej Pacuda (przewodniczący)
SSN Zbigniew Hajn (sprawozdawca)
SSN Roman Kuczyński
w sprawie z odwołania Ewy R.
od decyzji Zakładu Ubezpieczeń Społecznych Oddziału w L.
o świadczenie przedemerytalne,
po rozpoznaniu na posiedzeniu niejawnym w Izbie Pracy, Ubezpieczeń Społecznych i Spraw Publicznych w dniu 21 czerwca 2012 r.,
skargi kasacyjnej odwołującej się od wyroku Sądu Apelacyjnego w L.
z dnia 15 czerwca 2011 r., sygn. akt III AUa 453/11,
oddala skargę kasacyjną.
UZASADNIENIE
Decyzją z dnia 24 listopada 2010 roku Zakład Ubezpieczeń Społecznych Oddział w L. odmówił Ewie R. prawa do świadczenia przedemerytalnego wobec niespełnienia wymogu posiadania 35 lat okresów składkowych i nieskładkowych. Organ rentowy nie uwzględnił do stażu ubezpieczeniowego wnioskodawczyni pracy w gospodarstwie rolnym rodziców wykonywanej przez nią od 19 czerwca 1973 roku do 31 sierpnia 1978 roku oraz od 11 lutego 1979 roku do 31 sierpnia 1979 roku, gdyż w pierwszym z wymienionych okresów Ewa R. uczęszczała do szkoły średniej i nie mogła stale pracować w gospodarstwie rolnym rodziców położonym w odległości około 19 km od miejsca swojego zamieszkania.
W odwołaniu złożonym od tej decyzji Ewa R. domagała się jej zmiany i ustalenia prawa do świadczenia przedemerytalnego.
Wyrokiem z dnia 22 marca 2011 roku Sąd Okręgowy Sąd Ubezpieczeń Społecznych w L. zmienił zaskarżoną decyzję i ustalił Ewie R. prawo do świadczenia przedemerytalnego od 10 listopada 2010 r.
Sąd ustalił, że Ewa R. urodzona 18 czerwca 1957 r. złożyła 9 listopada 2010 roku wniosek o przyznanie jej prawa do świadczenia przedemerytalnego. W kwestionariuszu załączonym do wniosku wskazała między innymi, że w okresie od 19 czerwca 1973 r. do 31 sierpnia 1978 r. oraz od 11 lutego 1979 r. do 31 sierpnia 1979 r. pracowała w gospodarstwie rolnym rodziców. Nadto ubezpieczona załączyła dokumenty wskazujące, że od 1 kwietnia 2010 roku do nadal jest zarejestrowana jako bezrobotna z prawem do zasiłku od 9 kwietnia 2010 roku oraz, że Powiatowy Urząd Pracy w R. nie miał możliwości zapewnienia odpowiedniej pracy, propozycji szkolenia, stażu, przygotowania zawodowego dorosłych, prac interwencyjnych, robót publicznych. Sąd ustalił także, że rodzice wnioskodawczyni, Janina i Bronisław M. posiadali gospodarstwo rolne położone w R. oraz w K. przy ul. P., zakupione w latach 50-tych minionego wieku, łącznie o pow. ok. 3 ha. Rodzice wnioskodawczyni od 1 października 1964 roku do 12 grudnia 1973 r. byli zameldowani w R. przy ul. 11 listopada 5. W 1971 roku nabyli dom w stanie surowym położony w R. i od 12 grudnia 1973 r. byli zameldowani w R. przy ul. T.. W 1972 roku wnioskodawczyni rozpoczęła naukę w systemie dziennym w Liceum Ogólnokształcącym w R. Pomimo faktycznego zameldowania w R. Ewa R. wraz z rodzicami przeprowadziła się do K., gdzie znajdowało się ich gospodarstwo rolne wraz z domem. Połowę domu w K. zajmowali lokatorzy, zaś w drugiej połowie zamieszkiwała wnioskodawczyni oraz jej rodzice. Ojciec Ewy R. codziennie dojeżdżał samochodem do pracy w M. i razem z nim wnioskodawczyni dojeżdżała do szkoły, albowiem było to po drodze. K. położony jest w odległości około 19 km od R. Wnioskodawczyni razem z rodzicami codziennie pracowała w gospodarstwie rolnym, ponieważ rodzice potrzebowali pieniędzy na wykończenie domu. W gospodarstwie były uprawiane głównie warzywa, które były zakontraktowane, w tym pory, selery, kapustę, ziemniaki, jarmuż, kalafiory, czosnek. Uprawiali także truskawki, porzeczki i zboże, jak również hodowali trzodę chlewną (od 5 do 10 sztuk) oraz drób. Po ustaniu stosunku pracy w okresie od 11 lutego do 31 sierpnia 1979 r., Ewa R. stale i w pełnym wymiarze czasu pracy pracowała w gospodarstwie rolnym rodziców. Sąd Okręgowy podniósł, że dokonane wyżej ustalenia znajdują oparcie w zeznaniach świadków. Sąd wskazał, że świadkowie zeznali, że Ewa R. pracowała i mieszkała stale z rodzicami w Kocku. Jej praca nie była jedynie doraźną i okazjonalną pomocą w gospodarstwie albowiem wnioskodawczyni wykonywała niezbędne czynności. Oceniając tak ustalony stan faktyczny Sąd Okręgowy uznał, że odwołanie zasługuje na uwzględnienie. Zgodnie bowiem z treścią art. 2 ust. 1 pkt 5 ustawy z dnia 30 kwietnia 2004 r. o świadczeniach przedemerytalnych (Dz. U. Nr 120, poz. 1252 ze zm.), prawo do świadczenia przedemerytalnego przysługuje osobie, która do dnia rozwiązania stosunku pracy z przyczyn dotyczących zakładu pracy, w rozumieniu przepisów ustawy o promocji zatrudnienia, w którym była zatrudniona przez okres nie krótszy niż 6 miesięcy, ma okres uprawniający do emerytury, wynoszący co najmniej 35 lat dla kobiet i 40 lat dla mężczyzn. Stosownie do treści art. 2 ust. 2 tej ustawy za okres uprawniający do emerytury, o którym mowa w ust. 1, uważa się okres ustalony zgodnie z przepisami art. 5-9, art. 10 ust. 1 oraz art. 11 ustawy z dnia 17 grudnia 1998 r. o emeryturach i rentach z FUS (Dz. U. z 2004 r. Nr 39, poz. 353, Nr 64, poz. 593 i Nr 99, poz. 1001), zwanej dalej "ustawą o emeryturach i rentach z FUS". Nadto w myśl art. 2 ust. 3 ustawy o świadczeniach przedemerytalnych, świadczenie przedemerytalne przysługuje osobie określonej w ust. 1 po upływie co najmniej 6 miesięcy pobierania zasiłku dla bezrobotnych, o którym mowa w ustawie o promocji zatrudnienia, jeżeli osoba ta spełnia łącznie następujące warunki: 1) nadal jest zarejestrowana jako bezrobotna; 2) w okresie pobierania zasiłku dla bezrobotnych nie odmówiła bez uzasadnionej przyczyny przyjęcia propozycji odpowiedniego zatrudnienia lub innej pracy zarobkowej, w rozumieniu ustawy o promocji zatrudnienia, albo zatrudnienia w ramach prac interwencyjnych lub robót publicznych; 3) złoży wniosek o przyznanie świadczenia przedemerytalnego w terminie nieprzekraczającym 30 dni od dnia wydania przez powiatowy urząd pracy dokumentu poświadczającego 6-miesięczny okres pobierania zasiłku dla bezrobotnych. Cytując treść art. 10 ust. 1 ustawy o emeryturach i rentach z FUS, zgodnie z którym przy ustalaniu prawa do emerytury uwzględnia się również przypadające przed 1 stycznia 1983 roku okresy pracy w gospodarstwie rolnym po ukończeniu 16 roku życia, jeżeli okresy składkowe i nieskładkowe ustalone na zasadach określonych w art. 5-7 są krótsze od okresu wymaganego do przyznania emerytury, w zakresie niezbędnym do uzupełnienia tego okresu, Sąd pierwszej instancji zauważył, że w judykaturze wykształcił się pogląd, że o uwzględnieniu tego okresu do stażu ubezpieczeniowego przesądza wystąpienie dwóch okoliczności: po pierwsze - wykonywanie czynności rolniczych powinno odbywać się zgodnie z warunkami określonymi w definicji legalnej "domownika" z art. 6 pkt 2 ustawy o ubezpieczeniu społecznym rolników i po drugie - czynności te muszą być wykonywane w wymiarze nie niższym niż połowa ustawowego czasu pracy, tj. minimum 4 godziny dziennie. Sąd podkreślił również, że w orzecznictwie kładzie się nacisk na stałość wykonywania pracy w gospodarstwie rolnym, co nie musi oznaczać codziennego wykonywania czynności rolniczych, ale gotowość (dyspozycyjność) do podjęcia pracy rolniczej, z czym wiąże się też wymóg zamieszkiwania osoby bliskiej rolnikowi, co najmniej w pobliżu gospodarstwa.
Już dziś zamów dostęp
do IFK Platforma Księgowych i Kadrowych
- Codzienne aktualności prawne
- Porady i artykuły z najpopularniejszych czasopism INFOR wraz z bieżącymi wydaniami
- Bogatą bibliotekę materiałów wideo
- Merytoryczne dodatki, ściągi, plakaty
