Wyrok SN z dnia 27 czerwca 2012 r., sygn. IV CSK 564/11
Sąd Najwyższy w składzie :
SSN Dariusz Zawistowski (przewodniczący)
SSN Jan Górowski (sprawozdawca)
SSA Andrzej Niedużak
Sąd Najwyższy w sprawie z powództwa Spółdzielczej Kasy Oszczędnościowo - Kredytowej w W. przeciwko Krajowej Spółdzielczej Kasie Oszczędnościowo - Kredytowej w S. o ustalenie, po rozpoznaniu na posiedzeniu niejawnym w Izbie Cywilnej w dniu 27 czerwca 2012 r., skargi kasacyjnej strony pozwanej od wyroku Sądu Apelacyjnego w G. z dnia 20 kwietnia 2011 r., sygn. akt I ACa 196/11,
1. uchylił zaskarżony wyrok (pkt 1 i 2) i zmienił wyrok Sądu Okręgowego w G. z dnia 17 listopada 2010 r., sygn. akt I C 1018/10 (pkt I i II) w ten sposób, że powództwo oddala;
2. zasądził od powódki na rzecz pozwanej kwotę 3200 (trzy tysiące dwieście) złotych tytułem kosztów postępowania pierwszoinstancyjnego, apelacyjnego i kasacyjnego.
Uzasadnienie
Powódka Spółdzielcza Kasa Oszczędnościowo - Kredytowa w W. wniosła o ustalenie, że § 12 ust. 1 pkt 2 statutu pozwanej Krajowej Spółdzielczej Kasy Oszczędnościowo - Kredytowej w S. jest nieważny, jako sprzeczny z art. 31 ust. 2 ustawy z dnia 14 grudnia 1995 r. o spółdzielczych kasach oszczędnościowo - kredytowych (Dz. U. z 1996 r. Nr 1, poz. 2 ze zm., dalej „ustawa").
Wyrokiem z dnia 17 listopada 2010 r. Sąd Okręgowy uwzględnił powództwo. Ustalił, że § 12 ust. 1 pkt 2 statutu pozwanej stanowi, iż spółdzielcze kasy oszczędnościowo-kredytowe (dalej: „kasy" lub „SKOK-i") zobowiązane są do złożenia w Kasie Krajowej, jako oprocentowanych lokat, co najmniej 5% wielkości funduszu oszczędnościowo - pożyczkowego stanowiącego rezerwę bieżących operacji. Powódka jest członkiem Kasy Krajowej, co obliguje ją do przestrzegania tego postanowienia.
Wyraził pogląd, że istnienie niepewności co do zgodności z prawem tego postanowienia statutu powoduje, że powódka posiada interes prawny w rozumieniu art. 189 k.p.c. w rozstrzygnięciu tej kwestii. Badając ważność spornego postanowienia statutu Sąd Okręgowy zwrócił uwagę na to, że Kasa Krajowa działa w formie spółdzielni osób prawnych, a zatem jej statut jest w istocie umową, w ramach której członkowie spółdzielni samodzielnie kształtują swą sferę prawną. Charakter prawny postanowień statutu jest inny, niż norm prawnych regulujących działanie kas zawartych w ustawie o spółdzielczych kasach oszczędnościowo-kredytowych. Kasa Krajowa właśnie na podstawie upoważnienia ustawowego w sposób jednostronny i władczy, ustala „normy dopuszczalnego ryzyka" (art. 35 pkt 5 ustawy). Z uwagi więc na zasady samorządności i autonomii woli członków spółdzielni (SKOK-ów), zakaz wprowadzenia danego postanowienia do statutu Kasy Krajowej musiałby wynikać z określonego przepisu prawa. Norma uniemożliwiająca ukształtowanie obowiązków kas w sposób określony w § 12 ust. 1 pkt 2 statutu pozwanej zdaniem Sądu Okręgowego jednak nie istnieje. Zakazu takiego w szczególności nie określa art. 31 ust. 2 ustawy, z którego wynika tylko tyle, że zamiarem ustawodawcy było upoważnienie pozwanej do ustalenia nie jednej, lecz wielu form gromadzenia rezerwy płynnej. Z przepisu tego nie można natomiast wywieść normy zakazującej określenia proporcji lokowania rezerwy w poszczególnych formach.
Już dziś zamów dostęp
do IFK Platforma Księgowych i Kadrowych
- Codzienne aktualności prawne
- Porady i artykuły z najpopularniejszych czasopism INFOR wraz z bieżącymi wydaniami
- Bogatą bibliotekę materiałów wideo
- Merytoryczne dodatki, ściągi, plakaty
