Postanowienie SN z dnia 22 lutego 2012 r., sygn. IV CSK 286/11
Przepisy ustawy z dnia 12 marca 1958 r. o sprzedaży państwowych nieruchomości rolnych oraz uporządkowaniu niektórych spraw związanych z przeprowadzeniem reformy rolnej i osadnictwa rolnego (Dz.U. Nr 17, poz. 71 ze zm.) stanowiły przeszkodę w dochodzeniu roszczeń przez właścicieli nieruchomości objętych bezprawnie we władanie przez Skarb Państwa, która uzasadnia zastosowanie art. 121 pkt 4 w zw. z art. 175 k.c.
Teza urzędowa
Sąd Najwyższy w składzie :
SSN Krzysztof Strzelczyk (przewodniczący, sprawozdawca)
SSN Irena Gromska-Szuster
SSN Barbara Myszka
w sprawie z wniosku Alfonsa C., Ireny E., Longiny G. i Marii K. przy uczestnictwie Skarbu Państwa - Gospodarstwa Leśnego Lasów Państwowych Nadleśnictwa L. o zniesienie współwłasności, po rozpoznaniu na posiedzeniu niejawnym w Izbie Cywilnej w dniu 22 lutego 2012 r., skargi kasacyjnej uczestnika postępowania od postanowienia Sądu Okręgowego w B. z dnia 30 grudnia 2010 r.,
uchyla zaskarżone postanowienie i przekazuje sprawę do ponownego rozpoznania Sądowi Okręgowemu w B. pozostawiając temu Sądowi rozstrzygnięcie o kosztach postępowania kasacyjnego.
Uzasadnienie
Postanowieniem częściowym z dnia 24 września 2010 r., wydanym w postępowaniu o zniesienie współwłasności nieruchomości położonej w P. oznaczonej numerem ewidencyjnym działki 88/7 LP, Sąd Rejonowy w T. oddalił wniosek Skarbu Państwa - Nadleśnictwa L. o zasiedzenie własności tej nieruchomości.
Według ustaleń Sądu Rejonowego przedmiotowa nieruchomość w 1945 r. została odebrana jej właścicielce Marcie C. zaliczonej do drugiej grupy narodowościowej niemieckiej. Postanowieniem Sądu Grodzkiego w S. właścicielka nieruchomości została zrehabilitowana i nakazano zwolnienie całego jej majątku nieruchomego obejmującego gospodarstwo rolne o obszarze 20 ha. Do zwrotu nieruchomości nie doszło i to pomimo prób jej odzyskania podejmowanych do 1952 r. przez Martę C. a później jej spadkobierców. W odpowiedzi, ówczesne organy władzy państwowej informowały o rozdysponowaniu nieruchomością wobec osób trzecich a po wejściu w życie ustawy z dnia 12 marca 1958 r. o sprzedaży państwowych nieruchomości rolnych oraz o uporządkowaniu niektórych spraw związanych z przeprowadzeniem reformy rolnej i osadnictwa rolnego (Dz. U. Nr 17, poz. 71 ze zm. - dalej jako ustawa z dnia 12 marca 1958 r.) swoje władztwo nad nieruchomościami opierały na treści tej ustawy. W 1995 i w 1996 r. Alfons C. - jeden ze współwłaścicieli - ponownie, bezskutecznie wnosił o zwrot nieruchomości. Skarb Państwa co najmniej od 1971 r. posiadał przedmiotową nieruchomość a posiadanie to miało samoistny charakter i mogło prowadzić do zasiedzenia. Sąd Rejonowy - odwołując się do stanowiska wyrażonego przez Sąd Najwyższy w uchwale całego składu Izby Cywilnej z dnia 26 października 2007 r. (sygn. akt III CZP 30/07, OSNC z 2008 r. nr 5, poz. 43), według którego władanie cudzą nieruchomością przez Skarb Państwa uzyskane w ramach władztwa publicznego, może być posiadaniem samoistnym prowadzącym do zasiedzenia, jednak zasiedzenie nie biegło, jeżeli właściciel nie mógł skutecznie dochodzić wydania nieruchomości - wskazał, że w okresie obowiązywania ustawy z dnia 12 marca 1958 r., a zwłaszcza jej art. 9, właściciele byli pozbawieni prawnej i skutecznej możliwości domagania się zwrotu nieruchomości. Według jego treści, nieruchomości rolne i leśne, objęte we władanie Państwa do dnia wejścia w życie tej ustawy, przejmowane były na własność Państwa, bez względu na ich obszar, jeżeli znajdowały we władaniu Skarbu Państwa lub też zostały przekazane przez państwo w użytkowanie innym osobom. Dopiero od dnia 1 stycznia 1992 r., kiedy została uchylona ustawa z dnia 12 marca 1958 r., rozpoczął bieg termin zasiedzenia własności nieruchomości objętej wnioskiem. Skoro sam Skarb Państwa jako datę początkową objęcia w posiadanie przyjmował dzień 30 marca 1971 r., to nie można mówić o upływie jakiegokolwiek okresu potrzebnego do zasiedzenia przed dniem 1 stycznia 1992 r.
Już dziś zamów dostęp
do IFK Platforma Księgowych i Kadrowych
- Codzienne aktualności prawne
- Porady i artykuły z najpopularniejszych czasopism INFOR wraz z bieżącymi wydaniami
- Bogatą bibliotekę materiałów wideo
- Merytoryczne dodatki, ściągi, plakaty
