Wyrok SN z dnia 12 grudnia 2011 r., sygn. I UK 179/11
Sąd Najwyższy w składzie :
SSN Bogusław Cudowski (przewodniczący)
SSN Beata Gudowska
SSN Zbigniew Korzeniowski (sprawozdawca)
Sąd Najwyższy w sprawie z odwołania Piotra G. przeciwko Zakładowi Ubezpieczeń Społecznych I Oddziałowi w Ł. o ustalenie nieistnienia obowiązku ubezpieczenia, po rozpoznaniu na posiedzeniu niejawnym w Izbie Pracy, Ubezpieczeń Społecznych i Spraw Publicznych w dniu 12 grudnia 2011 r., skargi kasacyjnej organu rentowego od wyroku Sądu Apelacyjnego w Ł. z dnia 2 lutego 2011 r.,
uchylił zaskarżony wyrok i przekazał sprawę Sądowi Apelacyjnemu w Ł. do ponownego rozpoznania oraz orzeczenia o kosztach postępowania kasacyjnego.
UZASADNIENIE
Sąd Apelacyjny w Ł. wyrokiem z 2 lutego 2011 r. oddalił apelację skarżącego organu rentowego od wyroku Sądu pierwszej instancji zmieniającego jego decyzję z 10 kwietnia 2009 r. i ustalającego, że wnioskodawca Piotr G. podlegał ubezpieczeniom społecznym z tytułu stosunku pracy a nie także z tytułu prowadzenia pozarolniczej działalności od 1 do 31 marca 2000 r., od 1 do 30 września 2000 r., od 1 do 30 czerwca 2001 r. i od 1 sierpnia do 30 września 2001 r. Wnioskodawca był zatrudniony od 1997 r. na podstawie umowy o pracę w wymiarze ź etatu i prowadził też działalność gospodarczą od 1999 r. W zatrudnieniu pracowniczym jego wynagrodzenie składało się z pensji zasadniczej i premii kwartalnej. Wynagrodzenie zasadnicze było poniżej wynagrodzenia minimalnego. Natomiast sukcesywna wypłata premii powodowała, że w przeliczeniu na okres jednego miesiąca wynagrodzenie wnioskodawcy w latach 2000, 2001 i 2002 było wyższe niż minimalne wynagrodzenie za pracę. Pozwany organ rentowy przyjął, że skoro podstawa składki bez wypłaconej premii w zatrudnieniu pracowniczym była niższa od minimalnego wynagrodzenia, to wnioskodawca podlegał ubezpieczeniom społecznym również z tytułu pozarolniczej działalności. Sąd pierwszej instancji w uzasadnieniu zmiany decyzji pozwanego stwierdził, że wnioskodawca osiągał wynagrodzenie pracownicze przewyższające minimalne wynagrodzenie, dlatego podlegał ubezpieczeniu społecznemu jedynie ze stosunku pracy a nie także z tytułu działalności gospodarczej. Apelację pozwany oparł na zarzutach naruszenia art. 9 ust. 1 i ust. 1a ustawy z 13 października 1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych przez błędne przyjęcie, że wnioskodawca w spornych okresach osiągał przychód wyższy niż minimalne wynagrodzenie. Sąd Apelacyjny w uzasadnieniu oddalenia apelacji za prawidłowe uznał ustalenie Sądu pierwszej instancji, że wnioskodawca „w spornym okresie (w latach 2000, 2001) otrzymywał wynagrodzenie wyższe niż minimalne”. Premia kwartalna, która stanowiła wielokrotność wynagrodzenia powodowała, że w przeliczeniu na okres jednego miesiąca wynagrodzenie wnioskodawcy w latach 2000, 2001 było wyższe niż najniższe (minimalne) wynagrodzenie za pracę. Podstawa wymiaru składek w przeliczeniu na okres miesiąca przewyższała kwotę wynagrodzenia minimalnego. Przy składniku wynagrodzenia wypłacanym za okres dłuższy niż miesiąc (premii kwartalnej) podstawa składek powinna być liczona średnio do miesiąca (podobnie jak przy pochodnych od wynagrodzenia - wynagrodzeniu za urlop wypoczynkowy czy zasiłku chorobowym). Tak też należy rozumieć regułę z art. 9 ust. 1a ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych o osiąganiu wynagrodzenia w wysokości odpowiadającej minimalnemu wynagrodzeniu „w przeliczeniu na okres jednego miesiąca”. Sformułowanie to nie dotyczy ustalania wynagrodzenia proporcjonalnie do wymiaru czasu pracy w danym miesiącu. W obecnej rzeczywistości gospodarczej często wynagrodzenie pracowników determinują składniki ruchome, zależne od wyników pracy. O wysokości wynagrodzenia miesięcznego decydują więc obok składników stałych (wynagrodzenia zasadniczego), także składniki ruchome rozliczane proporcjonalnie w każdym miesiącu za który przysługują. Dopiero tak ustalone wynagrodzenie pracownika pozwala ocenić, czy pracownik podlega ubezpieczeniu społecznemu pracowników, czy też w sytuacji zbiegu podstaw ubezpieczenia, podlega ubezpieczeniu społecznemu osób prowadzących działalność gospodarczą. Zastosowanie zasady przyjętej przez organ rentowy doprowadziłoby do sytuacji, gdy przy takim samym stanie faktycznym, zmieniałby się tytuł podlegania ubezpieczeniom społecznym.
Już dziś zamów dostęp
do IFK Platforma Księgowych i Kadrowych
- Codzienne aktualności prawne
- Porady i artykuły z najpopularniejszych czasopism INFOR wraz z bieżącymi wydaniami
- Bogatą bibliotekę materiałów wideo
- Merytoryczne dodatki, ściągi, plakaty
