Wyrok SN z dnia 2 grudnia 2011 r., sygn. III CSK 77/11
Sąd Najwyższy w składzie :
SSN Hubert Wrzeszcz (przewodniczący)
SSN Wojciech Katner
SSN Anna Kozłowska (sprawozdawca)
Sąd Najwyższy w sprawie z powództwa Tadeusza S.
przeciwko Franciszkowi S.
o zachowek,
po rozpoznaniu na posiedzeniu niejawnym w Izbie Cywilnej
w dniu 2 grudnia 2011 r.,
skargi kasacyjnej powoda
od wyroku Sądu Apelacyjnego w K.
z dnia 23 września 2010 r., oddalił skargę kasacyjną.
Uzasadnienie
Wyrokiem z dnia 16 kwietnia 2010 r. Sąd Okręgowy w K. zasądził od Franciszka S. na rzecz Tadeusza S. kwotę 9.393,50 zł z ustawowymi odsetkami od 16 kwietnia 2010 r. tytułem należnego powodowi zachowku, oddalił w pozostałej części powództwo i orzekł o kosztach procesu.
W motywach rozstrzygnięcia Sąd Okręgowy ustalił, że powód jest spadkobiercą ustawowym Franciszka S. s. Wojciecha, zmarłego 8 lutego 1998 r. Spadkodawca pozostawił jako spadkobierców ustawowych czworo dzieci, to jest powoda Tadeusza S., pozwanego Franciszka S. oraz syna Stanisława i córkę Janinę. Żona spadkodawcy, Zofia, zmarła przed nim. Spadkodawca sporządził testament, mocą którego do całości spadku powołał syna Franciszka. Za życia rodzice stron poczynili na rzecz dzieci darowizny. W dniach 19 lutego 1991 r. i 9 lutego 1996 r. aktami notarialnymi darowali pozwanemu i jego żonie Barbarze działki gruntu położone w K., przy czym darowizny te obejmowały zarówno grunt należący wyłącznie do ojca, jak i grunt należący wspólnie do rodziców stron. Na nieruchomości, darowanej w roku 1996, zabudowanej budynkiem mieszkalnym przeznaczonym do kapitalnego remontu, pozwany wraz z rodzicami w miejscu starego domu wzniósł nowy budynek mieszkalny. Wartość darowanych pozwanemu nieruchomości Sąd Okręgowy, na podstawie opinii biegłego, ustalił na kwoty 321.120 zł i 641.280 zł, wartość budynku 297.790 zł, zaś nakłady pozwanego na budowę na 226.300 zł. Darowizny od rodziców otrzymały również pozostałe dzieci. Powód, oprócz pomocy w uzyskaniu wykształcenia, otrzymał działkę gruntu o powierzchni 0,4712 ha, na którą uzyskał akt własności ziemi wydany w trybie przepisów ustawy o uregulowaniu własności gospodarstw rolnych oraz w roku 1988 r. otrzymał gotówkę w kwocie 1.450.000 zł. Wartość darowanej nieruchomości wynosiła 96.700 zł, a gotówka, po waloryzacji - 44.918 zł. Syn Stanisław, umową zawartą w formie aktu notarialnego sporządzonego w dniu 10 stycznia 1959 r., otrzymał nieruchomość o wartości 385.000 zł, uzyskał również pomoc w zdobyciu wykształcenia. Córka Janina, umowami zawartymi w formie aktów notarialnych, otrzymała od rodziców nieruchomości gruntowe o wartości 311.740 zł. Nadto w skład spadku po ojcu stron wchodziły udziały w nieruchomościach położonych w K., spadkodawca posiadał też lokatę w Banku w kwocie 1195, 90 zł, co łącznie dawało kwotę 91.883 zł. Dokonując ustaleń niezbędnych dla obliczenia zachowku, Sąd Okręgowy wskazał, że na substrat zachowku składają się kwoty odzwierciedlające wartość darowizn według stanu darowanego przedmiotu na dzień otwarcia spadku, zastosowane zaś ceny były cenami z daty opinii biegłego. Dokonując rozliczenia finansowego, Sąd uwzględnił, że część darowizn była dokonana wyłącznie przez ojca, a część wspólnie przez rodziców stron. Ostatecznie Sąd ustalił, że wartość substratu zachowku wyraża się kwotą 821.292 zł, powód z ustawy dziedziczyłby czwartą cześć, a zatem wartość równą 205.323 zł. Zachowek powoda wynosi połowę wartości jego udziału czyli 102.661 zł, a biorąc pod uwagę, że otrzymał darowiznę odpowiadającą kwocie 93.268 zł (1/2 z 96.700 zł + 44 918 zł), o tę kwotę należało pomniejszyć wartość 102.661 zł. Zasądzeniu przeto na rzecz powoda podlegała różnica, czyli 9.393 zł. Dalej idące powództwo ocenił Sąd jako nieuzasadnione.
Już dziś zamów dostęp
do IFK Platforma Księgowych i Kadrowych
- Codzienne aktualności prawne
- Porady i artykuły z najpopularniejszych czasopism INFOR wraz z bieżącymi wydaniami
- Bogatą bibliotekę materiałów wideo
- Merytoryczne dodatki, ściągi, plakaty
