Wyrok SN z dnia 18 maja 2011 r., sygn. III CSK 263/10
Przepisy art. 224 do 230 k.c. nie mają zastosowania do stosunku umownego między właścicielem a inną osobą, na podstawie którego korzystała ona z rzeczy za zgodą właściciela. W takim wypadku, w pierwszej kolejności, stosować należy postanowienia umowy, a w razie jej braku lub odpadnięcia tytułu, przepisy Kodeksu cywilnego o zobowiązaniach.
Sąd Najwyższy w składzie: SSN Krzysztof Strzelczyk (przewodniczący) SSN Wojciech Katner SSN Bogumiła Ustjanicz (sprawozdawca)
Protokolant Bożena Kowalska
w sprawie z powództwa Gminnej Spółdzielni "S." z siedzibą w G. przeciwko Gminie G. o zapłatę, po rozpoznaniu na rozprawie w Izbie Cywilnej w dniu 18 maja 2011 r., skargi kasacyjnej strony powodowej od wyroku Sądu Apelacyjnego w K. z dnia 1 kwietnia 2010 r.,
uchyla zaskarżony wyrok i przekazuje sprawę Sądowi Apelacyjnemu w K. do ponownego rozpoznania i rozstrzygnięcia o kosztach postępowania kasacyjnego.
Uzasadnienie
Zaskarżonym wyrokiem Sąd Apelacyjny w K. oddalił apelację powódki Gminnej Spółdzielni „S." w G. od wyroku Sądu Okręgowego w K. z dnia 30 października 2009 r., którym zostało oddalone jej powództwo skierowane przeciwko Gminie G. o zapłatę kwoty 377200 zł z ustawowymi odsetkami.
Rozstrzygnięcie to oparte zostało na następujących ustaleniach i wnioskach:
Naczelnik Gminy G. decyzją z dnia 20 października 1986 r. udzielił powódce pozwolenia na rozbudowę pawilonu handlowego na działce nr 117 położonej w G. Uchwałą z dnia 17 grudnia 1986 r. Gminna Rada Narodowa w G. przekazała nieodpłatnie tę nieruchomość powódce, zaznaczając, że stanowi ona mienie gminne. Przekazanie wiązało się z przeznaczeniem jej na budowę sklepu spożywczego. W § 4 postanowiono, że po zatwierdzeniu przez Gminną Radę Narodową, Naczelnik Gminy zawrze z powódką umowę notarialną. W późniejszym czasie pozwana przedłożyła powódce projekt umowy dzierżawy przewidujący także zapłatę rocznego czynszu w wysokości 3600 zł brutto, ale do zawarcia jej nie doszło. Opisana nieruchomość stanowiła własność Katarzyny W. i Stanisława W. W latach 1986 do 1989 powódka bez wiedzy i zgody właścicieli dokonała nakładów na tę nieruchomość w postaci rozbudowy pawilonu handlowego, a następnie pobierała, do 31 marca 2009 r., czynsz najmu, nie ponosiła żadnych opłat względem właścicieli. Rozmiar tego czynszu dla lokalu o powierzchni 107 m określiła na 2800 zł miesięcznie, który pobierała jako wynajmująca. Prawomocnym postanowieniem z dnia 10 sierpnia 1999 r. Sąd Rejonowy w K. stwierdził, że pozwana nabyła, z dniem 1 stycznia 1993 r., w drodze zasiedzenia, własność nieruchomości obejmującej działkę nr 117, o powierzchni 0,074 ha. Wniosek powódki o stwierdzenie nabycia własności opisanej nieruchomości przez zasiedzenie został oddalony prawomocnym postanowieniem Sądu Rejonowego w M. z dnia 23 września 2004 r. Prawomocnym wyrokiem z dnia 2 grudnia 2008 r. Sąd Okręgowy w K. nakazał powódce wydanie pozwanej opisanej nieruchomości i oddalił roszczenie powódki o zobowiązanie pozwanej do złożenia oświadczenia woli o przeniesieniu na jej rzecz własności tej nieruchomości. Sąd Apelacyjny podzielił stanowisko Sądu pierwszej instancji, że roszczenie powódki ocenić należało w oparciu o przepisy art. 224 i nast. k.c., ponieważ przepis art. 226 k.c. wyłącza stosowanie do zwrotu nakładów dokonanych przez posiadacza przepisów o bezpodstawnym wzbogaceniu. Powódka nie była samoistnym posiadaczem nieruchomości i nie miał zastosowania do zgłoszonego roszczenia art. 226 k.c. Władztwo powódki określić należało jako posiadanie w złej wierze, skoro wiedziała ona, że nie przysługuje jej prawo własności, a zatem odnosi się do niej uregulowanie art. 226 § 2 w związku z art. 230 k.c., przewidujące możliwość domagania się zwrotu jedynie nakładów koniecznych. Pozwana natomiast działała w błędnym przekonaniu, że nieruchomość stanowi jej własność. Nie jest ona biernie legitymowana w zgłoszonym powództwie, bo nie łączył jej z powódką żaden stosunek zobowiązaniowy. Celem podjętych przez strony czynności było nieodpłatne przekazanie powódce nieruchomości dla wybudowania sklepu, z którego mogliby korzystać mieszkańcy Gminy. Nie zostało wyłączone uprawnienie powódki do pobierania czynszu z tytułu najmu wybudowanego obiektu. Zamiary te zostały zrealizowane. Powódka nie wykazała, że w następstwie poczynionych nakładów właściciel wzbogacił się jej kosztem.
Już dziś zamów dostęp
do IFK Platforma Księgowych i Kadrowych
- Codzienne aktualności prawne
- Porady i artykuły z najpopularniejszych czasopism INFOR wraz z bieżącymi wydaniami
- Bogatą bibliotekę materiałów wideo
- Merytoryczne dodatki, ściągi, plakaty
