Wyrok SN z dnia 9 marca 2011 r., sygn. III UK 84/10
Małżonka rozwiedziona nabywa prawo do renty rodzinnej wówczas, gdy w dniu śmierci męża miała wyrokiem lub ugodą sądową ustalone prawo do alimentów na podstawie art. 60 Kodeksu rodzinnego i opiekuńczego (art. 70 ust. 3 ustawy z dnia 17 grudnia 1998 r. o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych (jednolity tekst: Dz.U. z 2009 r. Nr 153, poz. 1227 ze zm.).
Przewodniczący SSN Bogusław Cudowski, Sędziowie SN: Zbigniew Korzeniowski (sprawozdawca), Andrzej Wróbel.
Sąd Najwyższy, po rozpoznaniu na posiedzeniu niejawnym w dniu 9 marca 2011 r. sprawy z odwołania Bogumiły B. od decyzji Zakładu Ubezpieczeń Społecz-nych-Oddziału w L. o prawo do renty rodzinnej, na skutek skargi kasacyjnej odwołującej się od wyroku Sądu Apelacyjnego w Lublinie z dnia 11 marca 2010 r. [...]
oddalił skargę kasacyjną.
Uzasadnienie
Sąd Apelacyjny w Lublinie wyrokiem 11 marca 2010 r. zmienił wyrok Sądu Okręgowego w Lublinie z 30 listopada 2009 r. i oddalił odwołanie Bogumiły B. od decyzji pozwanego z 15 czerwca 2009 r., odmawiającej jej prawa do renty rodzinnej po mężu, gdyż jako małżonka rozwiedziona nie miała w dniu śmierci męża prawa do alimentów z jego strony ustalonego wyrokiem lub ugodą sądową (art. 70 ust. 3 ustawy z 17 grudnia 1998 r. o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych). W sprawie ustalono, iż Bogumiła B. i Janusz B. zawarli związek małżeński w 1972 r. Janusz B. był pozywany o alimentowanie Bogumiły B. oraz ich syna Kamila i zasądzano od niego na ich rzecz alimenty w czasie trwania małżeństwa. W1999 r. Bogumiła B. wniosła o rozwód i podwyższenie alimentów dla syna i dla niej. Żądanie podwyższenia alimentów na swoją rzecz cofnęła i Sąd Okręgowy w Lublinie wyrokiem z 25 stycznia 2000 r. [..] orzekł rozwód bez orzekania o winie stron i podwyższył alimenty na rzecz syna. Janusz B. zmarł 1 lipca 2004 r. Do śmierci regularnie płacił Bogumile B. alimenty ustalone w trakcie małżeństwa (wyrokiem SR w P. w sprawie [...]). Dnia 12 maja 2009 r. Bogumiła B. wystąpiła o rentę rodzinną, której pozwany odmówił decyzją z 15 czerwca 2009 r. Sąd Okręgowy uznał jej odwołanie za zasadne, gdyż w dniu śmierci męża miała prawo do alimentów z jego strony ustalone wyrokiem w trakcie małżeństwa na podstawie art. 27 ustawy z 25 lutego 1964 r. - Kodeks rodziny i opiekuńczy (dalej: k.r.o.). Zasądzenie roszczeń na podstawie art. 27 k.r.o. oznacza prawo do alimentów w rozumieniu art. 70 ust. 3 ustawy z 17 grudnia 1998 r. o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych (dalej: ustawa o emeryturach i rentach). W ocenie Sądu Okręgowego wnioskodawczyni oświadczając w procesie o rozwód 25 stycznia 2000 r., że zrzeka się alimentów na swoją rzecz, wyraziła swoje stanowisko jedynie w przedmiocie dochodzonego przez siebie roszczenia o podwyższenie alimentów dla niej. Sąd Apelacyjny w uzasadnieniu zmiany wyroku Sądu Okręgowego i oddalenia odwołania wskazał na błędną wykładnię prawa, gdyż przepisy Kodeksu rodzinnego i opiekuńczego wykluczały możliwość zasądzenia alimentów od małżonka na rzecz współmałżonka w czasie trwania małżeństwa. Alimentacja była możliwa tylko na podstawie art. 27 lub art. 28 tej ustawy. Zasądzenie alimentów lub ustalenie ich ugodą sądową od jednego małżonka na rzecz drugiego małżonka dopuszczalne jest dopiero po rozwiązaniu małżeństwa przez rozwód na podstawie art. 60 k.r.o. i tylko alimenty przyznane w tym trybie są alimentami w rozumieniu art. 70 ust. 3 ustawy o emeryturach i rentach. Obowiązek zaspokajania potrzeb rodziny nałożony na Janusza B. wyrokiem Sądu Rejonowego w P. z 26 sierpnia 1992 r. [...] obejmował wnioskodawczynię do czasu rozwiązania małżeństwa przez rozwód. W sprawie o rozwód wnioskodawczyni nie żądała zasądzenia alimentów od byłego męża, dlatego nie miała ustalonych alimentów na podstawie art. 60 k.r.o. i nie spełnia przesłanki z art. 70 ust. 3 ustawy o emeryturach i rentach. Faktyczne, regularne przekazywanie przez byłego męża pewnych kwot pieniędzy na jej rzecz nie zastępuje ustalenia prawa do alimentów wyrokiem lub ugodą sądową.
Już dziś zamów dostęp
do IFK Platforma Księgowych i Kadrowych
- Codzienne aktualności prawne
- Porady i artykuły z najpopularniejszych czasopism INFOR wraz z bieżącymi wydaniami
- Bogatą bibliotekę materiałów wideo
- Merytoryczne dodatki, ściągi, plakaty
