Wyrok SN z dnia 5 listopada 2010 r., sygn. III KK 254/10
Wystąpienie wątpliwości w zakresie rodzaju i stopnia zawinienia, skutku przestępnego działania, rozmiaru wyrządzonej szkody, nakazuje przeprowadzenie postępowania dowodowego i stanowi przeszkodę do zastosowania instytucji dobrowolnego poddania się karze.
Z uzasadnienia:
„Kasacja Rzecznika Praw Obywatelskich wniesiona na korzyść Haliny P. okazała się zasadna w stopniu o jakim mowa w art. 535 § 5 k.p.k., a zamieszczony w niej wniosek o uchylenie wyroku Sądu Rejonowego w W. z dnia 8 kwietnia 2008 r., w części dotyczącej w/w oskarżonej, zasługiwał na uwzględnienie. Zgodzić się należy z poglądem skarżącego, że w niniejszej sprawie nie zachodziły - w odniesieniu do osk. Haliny P. - warunki do wydania orzeczenia w trybie art. 387 k.p.k., a więc dobrowolnego poddania się karze. Jedną z zasadniczych przesłanek przewidzianych w art. 387 § 2 k.p.k., dających podstawę do zastosowania tej instytucji jest wymaganie, aby okoliczności popełnienia czynu przez oskarżonego nie budziły wątpliwości. Obejmuje ono nie tylko zagadnienie sprawstwa oskarżonego, ale także te wszystkie okoliczności, które mają znaczenie dla ustalenia i przypisania mu odpowiedzialności karnej, a więc dokonanie właściwej oceny prawnej czynu będącego przedmiotem osądu. W orzecznictwie Sądu Najwyższego podkreśla się, że wystąpienie wątpliwości w zakresie rodzaju i stopnia zawinienia, skutku przestępnego działania, rozmiaru wyrządzonej szkody, nakazuje przeprowadzenie postępowania dowodowego i stanowi przeszkodę do zastosowania instytucji dobrowolnego poddania się karze. Tymczasem, zaskarżony wyrok został wydany w wyniku uwzględnienie wniosku osk. Haliny P. złożonego w oparciu o przepis art. 387 k.p.k., chociaż z wyjaśnień złożonych przez oskarżoną na rozprawie (także w wyjaśnieniach ujawnionych z postępowania przygotowawczego) wynika, że nie przyznaje się ona do popełnienia zarzucanych jej czynów i neguje składanie podpisów pod umowami. Jednocześnie wskazuje, że udostępniała swoje dokumenty niezbędne do zawarcia umów kredytowych, ale pozostawała w przekonaniu, iż należne raty będą regulowane przez współoskarżoną G. M., której zapewnienia w tym względzie były poparte informacją o uzyskiwaniu stałych i odpowiednio wysokich dochodów. Także biegli lekarze psychiatrzy w opinii sporządzonej wspólnie z psychologiem w toku postępowania przygotowawczego i na potrzeby tego procesu - podkreślili, że uwzględniając poziom intelektualny oskarżonej i specyfikę zarzuconego jej czynu (wprowadzenie w błąd pracowników banku w celu zawarcia umowy kredytu bez zamiaru jego spłacania i mającego stanowić korzyść dla innej osoby) - nie jest ona w stanie zaplanować w ten sposób swojego działania. Znalazło to wyraz w opisie zarzucanego czynu przyjętym w akcie oskarżenia, gdzie podkreślono aspekt kierowania zachowaniem osk. H. P. przez inną osobę. W tej sytuacji już sama potrzeba wykazania, że zachowanie oskarżonej wyczerpywało wszystkie znamiona przestępstwa oszustwa, ze szczególnym uwzględnieniem stanu świadomości i postaci zamiaru, nakazywała rozpoznanie sprawy na zasadach ogólnych i przeprowadzenie pełnego postępowania dowodowego. Zwłaszcza bezpośrednie przesłuchanie świadków, którzy mieli kontakt z oskarżoną w chwili zawierania umów będących przedmiotem procesu, a także biegłych, którzy wypowiadali się na temat stanu zdrowia psychicznego oskarżonej, mogłoby dostarczyć więcej elementów z zakresu strony podmiotowej, tak istotnych w tej sprawie wobec ustawowego wymogu udowodnienia kierunkowego zamiaru sprawcy przy przestępstwach z art. 286 § 1 k.k. Zaniechanie zatem dalszego prowadzenia postępowania dowodowego i uwzględnienie wniosku osk. H. P. o dobrowolne poddanie się karze, pomimo negowania przez nią świadomości udziału w popełnianiu przestępstw, stanowiło - w tych warunkach - rażące naruszenie prawa procesowego o skutkach mogących mieć istotne znaczenie dla rozstrzygnięcia tej sprawy.”
Już dziś zamów dostęp
do IFK Platforma Księgowych i Kadrowych
- Codzienne aktualności prawne
- Porady i artykuły z najpopularniejszych czasopism INFOR wraz z bieżącymi wydaniami
- Bogatą bibliotekę materiałów wideo
- Merytoryczne dodatki, ściągi, plakaty
