Postanowienie SN z dnia 25 lutego 2009 r., sygn. I KZP 36/08
Upośledzenie umysłowe strony nie jest „przyczyną od strony niezależną”, w rozumieniu art. 126 § 1 k.p.k., która uzasadniałaby, sama przez się, przywrócenie niedotrzymanego terminu zawitego, od zachowania którego ustawa uzależnia skuteczność określonej czynności procesowej. Może natomiast stanowić taką przyczynę niewystarczające, w tym niedostosowane do poziomu intelektualnego strony, pouczenie jej o przysługującym prawie, terminie lub sposobie dokonania czynności procesowej, w tym także zmierzającej do wniesienia środka zaskarżenia.
Sąd Najwyższy Izba Karna w Warszawie
na posiedzeniu w składzie:
Przewodniczący: Prezes SN Lech Paprzycki
Sędziowie SN: Piotr Hofmański
Stanisław Zabłocki (sprawozdawca)
Protokolant: Łukasz Majewski
przy udziale Prokuratora Prokuratury Krajowej Baety Mik
w sprawie A. K.
po rozpoznaniu, przekazanego na podstawie art. 441 § 1 k.p.k. przez Sąd Okręgowy w Z., postanowieniem z dnia 3 grudnia 2008 r., sygn. akt II Kz 379/08, zagadnienia prawnego wymagającego zasadniczej wykładni ustawy:
„Czy przyczyną od strony niezależną, w rozumieniu art. 126 § 1 k.p.k., jest upośledzenie umysłowe strony ?”
postanowił
odmówic podjęcia uchwały
Uzasadnienie
Wątpliwości, które - zdaniem Sądu odwoławczego - uzasadniały przekazanie Sądowi Najwyższemu do rozstrzygnięcia zagadnienia prawnego, wymagającego zasadniczej wykładni ustawy, powstały w następującej sytuacji procesowej.
W dniu 28 maja 2008 r. do Sądu Rejonowego w B. miejscowa Prokuratura Rejonowa wniosła akt oskarżenia przeciwko A. K., któremu zarzucono popełnienie występku określonego w art. 178a § 2 k.k. Na rozprawie w dniu 12 czerwca 2008 r. oskarżony poinformował Sąd, że pozostaje na rencie, bowiem od 13 roku życia cierpi na lekkie upośledzenie umysłowe i z uwagi na ten defekt był pacjentem „poradni psychiatrycznej” w B.. W związku z tym oświadczeniem, Sąd Rejonowy w B. - pomimo tego, że z dołączonych do akt sprawy odpisów licznych wyroków skazujących A. K. nie wynikało, aby w którejkolwiek z tych spraw przyjęto zmniejszoną poczytalność oskarżonego - zwrócił się do Poradni Zdrowia Psychicznego w B. o nadesłanie pełnej dokumentacji medycznej dotyczącej oskarżonego oraz dopuścił z urzędu dowód z opinii biegłych lekarzy psychiatrów na okoliczność stanu jego poczytalności tempore criminis oraz tego, jaki jest aktualny stan zdrowia psychicznego oskarżonego i czy może on brać udział w postępowaniu. Po zapoznaniu się z zażądaną przez Sąd dokumentacją oraz po przeprowadzeniu badania oskarżonego, dwaj biegli lekarze psychiatrzy stwierdzili, że A. K. nie jest i nie był w przeszłości chory psychicznie, jest „upośledzony umysłowo w stopniu lekkim, z wyraźnym komponentem upośledzenia środowiskowego”, natomiast „zaopatrzenie rentowe zmniejszyło dążenie opiniowanego do zdobycia zawodu i pracy”. W konsekwencji, biegli wydali opinię, że oskarżony w czasie popełnienia czynu „miał zachowaną zdolność rozumienia jego znaczenia i kierowania swoim postępowaniem”, aktualnie także nie jest chory psychicznie i „może swobodnie uczestniczyć w postępowaniu karnym”. W związku z treścią opinii biegłych, dnia 1 sierpnia 2008 r. Sąd Rejonowy w B. postanowił „cofnąć wyznaczenie obrońcy i zwolnić adwokata Zbigniewa B. z obowiązku obrony oskarżonego”. W toku dalszego postępowania oskarżony bronił się więc osobiście. W dniu 20 sierpnia 2008 r. Sąd Rejonowy wydał wyrok, którym A. K. skazany został za popełnienie występku zakwalifikowanego z art. 178a § 2 k.k. na karę 4 miesięcy pozbawienia wolności. Orzeczono też wobec niego środki karne w postaci zakazu prowadzenia wszelkich pojazdów mechanicznych (art. 42 § 2 k.k.) oraz zakazu prowadzenia rowerów (art. 41 § 1 k.k.) - w obu wypadkach na okres 4 lat.
Już dziś zamów dostęp
do IFK Platforma Księgowych i Kadrowych
- Codzienne aktualności prawne
- Porady i artykuły z najpopularniejszych czasopism INFOR wraz z bieżącymi wydaniami
- Bogatą bibliotekę materiałów wideo
- Merytoryczne dodatki, ściągi, plakaty
