Wyrok SN z dnia 6 stycznia 2009 r., sygn. II UK 134/08
Cechami konstytutywnymi pojęcia „współpraca przy działalności gospodarczej”, o której mowa w art. 8 ust. 11 ustawy z dnia 13 października 1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych (jednolity tekst: Dz.U. z 2009 r. Nr 205, poz. 1585 ze zm.) są występujące łącznie: a) istotny ciężar gatunkowy działań współpracownika, które nie mogą mieć charakteru wtórnego, b) bezpośredni związek z przedmiotem działalności gospodarczej, c) stabilność i zorganizowanie oraz d) znaczący czas i częstotliwość podejmowanych robót.
Przewodniczący SSN Jerzy Kuźniar, Sędziowie SN: Katarzyna Gonera, Małgorzata Gersdorf (sprawozdawca).
Sąd Najwyższy, po rozpoznaniu na posiedzeniu niejawnym w dniu 6 stycznia 2009 r. sprawy z wniosku Kazimierza A. - Zakład Wyrobów Drewnianych w B. i Jadwigi Czesławy A. przeciwko Zakładowi Ubezpieczeń Społecznych-Oddziałowi w P. o podleganie ubezpieczeniu zdrowotnemu, na skutek skargi kasacyjnej wnioskodawców od wyroku Sądu Apelacyjnego w Warszawie z dnia 31 grudnia 2007 r. [...]
uchylił zaskarżony wyrok i sprawę przekazał Sądowi Apelacyjnemu w Warszawie do ponownego rozpoznania.
Uzasadnienie
Sąd Okręgowy-Sąd Pracy i Ubezpieczeń Społecznych w Ostrołęce wyrokiem z dnia 30 maja 2007 r. oddalił odwołania Kazimierza A. - Zakładu Wyrobów Drewnianych w B. i Jadwigi Czesławy A. od decyzji Zakładu Ubezpieczeń Społecznych-Oddziału w P. z dnia 13 lipca 2006 r., stwierdzającej, że Jadwiga A. jest osobą współpracującą z Kazimierzem A. - Zakład Wyrobów Drewnianych w B., jako prowadzącym pozarolniczą działalność gospodarczą od 1 stycznia 1999 r. „do nadal”.
Podstawę rozstrzygnięcia stanowiły następujące ustalenia faktyczne. Wnioskodawca od dnia 25 maja 1993 r. prowadzi działalność gospodarczą - Zakład Wyrobów Drewnianych. Siedziba firmy znajduje się w B., miejscu zamieszkania wnioskodawcy i jego żony, Jadwigi A., natomiast zakład stolarski, w którym prowadzona jest wskazana produkcja i w którym świadczą pracę pracownicy, położony jest w oddalonych o kilka kilometrów O. Jadwiga A. od 10 czerwca 1985 r. zatrudniona jest w pełnym wymiarze czasu pracy w Zespole Obsługi Szkół i Przedszkoli w B. na stanowisku samodzielnego referenta do spraw księgowych, zajmując się między innymi sprawami księgowymi. Pracę w Szkole świadczy w godzinach od 7 do 15, czasami również w godzinach nadliczbowych. W 2000 r. podjęła studia zaoczne na kierunku ekonomia na uczelni w O. W związku ze studiami w soboty i niedziele odbywała zjazdy w O. oraz w Ł. W dniu 4 lipca 2006 r. obroniła pracę magisterską i uzyskała tytuł magistra ekonomii. Małżonkowie A. nie mają dzieci, prowadzą wspólne gospodarstwo domowe, a Jadwiga A. od momentu podjęcia przez męża działalności gospodarczej jest osobą współpracującą przy jej prowadzeniu. W ramach tej współpracy pomagała w prowadzeniu akt osobowych pracowników, sporządzała przelewy, od kwietnia 2002 r. prowadziła w formie elektronicznej rozliczenia z Zakładem Ubezpieczeń Społecznych, sporządzała specyfikacje towarów dla kontrahentów firmy męża, wystawiała faktury VAT dla kontrahentów krajowych, jeżeli odbiór towaru z zakładu stolarskiego odbywał się w godzinach wieczornych, miała wgląd do internetowego konta firmy, posiadała upoważnienie do dysponowania środkami zgromadzonymi na koncie bankowym firmy, jeździła wraz z mężem w sprawach firmy do osób prowadzących księgowość firmy. Profesjonalna obsługa księgowo-rachunkowa firmy wykonywana była od 1 stycznia 1999 r. przez inne osoby. Prowadziły one dokumentację podatkową w swoich własnych domach lub siedzibie swojej firmy, jako osoby prowadzące działalność gospodarczą, a do zakładu w O. przyjeżdżały tylko w niektóre dni tygodnia na kilka godzin. Małżonkowie A. dostarczali im specyfikacje, faktury i inne dokumenty potrzebne do prowadzenia rachunkowości i rozliczeń podatkowych, otrzymując od nich druki i formularze wymagane w prowadzeniu akt osobowych, które następnie dostarczali pracownikom w celu wypełnienia i podpisania, przy czym osobą wypełniającą je ręcznie ze strony pracodawcy była Jadwiga A. Ona również wraz z mężem jeździła do osób prowadzących księgowość firmy i w razie braków w dokumentacji pracowniczej uzupełniała te braki. Czynności dotyczące firmy męża Jadwiga A. wykonywała po godzinach pracy zawodowej w domu w B., a w razie potrzeby przyjeżdżała także do zakładu w O. W ramach działalności gospodarczej Kazimierz A. sprzedaje też wytworzone towary. Po zamówiony towar przyjeżdżają samochody w różnych porach dnia, a także w nocy. W celu ustalenia towaru wydawanego klientowi sporządzane były specyfikacje, które polegały na wypisaniu asortymentu wysyłanego towaru, jego ilości i jakości. Na ich podstawie wystawiano faktury zawierające cenę sprzedawanego towaru. Specyfikacje były sporządzane w różnych porach dnia. W godzinach pracy wypełniał je pracownik odwołującego się - Marek B., a w innych godzinach Kazimierz A. lub Jadwiga A. Faktury były sporządzane w momencie faktycznego odbioru towaru i wydawane kierowcy samochodu transportującego towar. Były one wypisywane w zakładzie w O., a czynności ich wystawiania wykonywali Kazimierz A., jego żona lub księgowy firmy, gdy w danym dniu był obecny w zakładzie. Jadwiga A. sporządzała faktury tylko dla kontrahentów krajowych, w sytuacji gdy samochód odbiorcy przyjeżdżał do zakładu w późnych godzinach wieczornych lub w nocy. Do 7 grudnia 2004 r. Jadwiga A. była też pełnomocnikiem męża w prowadzeniu działalności gospodarczej. Mimo powyższej współpracy Kazimierz A. nie zgłosił żony do ubezpieczenia zdrowotnego jako osoby współpracującej przy prowadzeniu pozarolniczej działalności gospodarczej. W wyniku przeprowadzonej w listopadzie i grudniu 2005 r. kontroli w zakresie prawidłowości i zasadności zgłoszenia do ubezpieczeń społecznych oraz prawidłowości i rzetelności obliczania, potrącania i opłacania składek i wpłat, do których pobierania zobowiązany jest pracodawca, Zakład Ubezpieczeń Społecznych - w oparciu o zeznania małżonków A. - ustalił, że Jadwiga A. od dnia 1 stycznia 1999 r. jest osobą współpracującą przy prowadzeniu działalności gospodarczej męża.
Już dziś zamów dostęp
do IFK Platforma Księgowych i Kadrowych
- Codzienne aktualności prawne
- Porady i artykuły z najpopularniejszych czasopism INFOR wraz z bieżącymi wydaniami
- Bogatą bibliotekę materiałów wideo
- Merytoryczne dodatki, ściągi, plakaty
