Wyrok SN z dnia 1 lutego 2006 r. sygn. II KK 340/05

1. Samo stwierdzenie przez biegłych lekarzy psychiatrów, iż poczytalność oskarżonego zarówno w chwili czynu, jak i w czasie orzekania, nie była w znacznym stopniu ograniczona, nie jest równoznaczne ze stwierdzeniem, że poczytalność ta nie budzi wątpliwości w rozumieniu art. 79 § 4 k.p.k. Skoro to wątpliwości organu procesowego co do poczytalności oskarżonego powodują powstanie obrony obligatoryjnej, to również dopiero stan braku wątpliwości u tego organu rodzi konsekwencje wynikające z ustawy. Jedynie takie też przekonanie może być przesłanką do uznania, że obrona obligatoryjna ustała, a w dalszej konsekwencji - do ewentualnej decyzji o pozbawieniu oskarżonego obrońcy z urzędu. Rozstrzygnięcie w tym ostatnim zakresie zawsze pozostaje jednak decyzją fakultatywną, gdyż ustanie obrony obligatoryjnej następuje z mocy samego prawa, ale wcale nie jest równoznaczne z koniecznością uchylenia orzeczenia o wyznaczeniu obrońcy z urzędu. Przepis art. 79 § 4 k.p.k. zawiera bowiem jedynie upoważnienie do podjęcia takiej decyzji.

2. Skoro orzeczenie o pozbawieniu oskarżonego obrońcy z urzędu zapadło w przeddzień rozprawy na posiedzeniu bez udziału stron i bez powiadomienia ich zarówno o przedmiocie i terminie posiedzenia, jak i następnie o treści rozstrzygnięcia, to jest oczywiste, że oskarżony doprowadzony w dniu następnym na rozprawę główną pozostawał w błędnym przekonaniu, iż nadal korzysta z pomocy obrońcy. Przy czym błąd ten był ewidentnie zawiniony przez organ procesowy. Konsekwencją takiej sytuacji było całkowite uniemożliwienie oskarżonemu ustanowienia obrońcy z wyboru lub wystąpienia z wnioskiem o wyznaczenie obrońcy z urzędu, tym razem na innej podstawie prawnej. Taki sposób procedowania przez Sąd (poprzez swego rodzaju "zaskoczenie" jednej ze stron realizacją planowanej przecież wcześniej decyzji, o czym świadczy treść zarządzenia, na mocy którego zaniechano wezwania obrońcy na rozprawę) w sposób rażący godzi w podstawowe prawo oskarżonego, jakim jest prawo do obrony, w tym również do korzystania z pomocy obrońcy.

Treści dostępne dla abonentów IFK Platformy Księgowych i Kadrowych

Już dziś zamów dostęp
do IFK Platforma Księgowych i Kadrowych

• Codzienne aktualności prawne
• Porady i artykuły z najpopularniejszych czasopism INFOR wraz z bieżącymi wydaniami
• Bogatą bibliotekę materiałów wideo
• Merytoryczne dodatki, ściągi, plakaty

Zamów teraz Masz już konto? Zaloguj się