27.10.2005

Uchwała SN z dnia 27 października 2005 r. sygn. I KZP 38/05

I. Sąd odwoławczy, po wydaniu przez prezesa sądu okręgowego zarządzenia, o którym mowa w art. 476 § 1 zd. 3 k.p.k., może rozpoznać apelację w składzie jednego sędziego tylko wówczas, gdy sąd pierwszej instancji wydał w takim składzie wyrok orzekając w postępowaniu uproszczonym.

II. Nadać powyższej uchwale moc zasady prawnej.

Przewodniczący: Prezes SN L Paprzycki.

Sędziowie SN: J. Dothy, T. Grzegorczyk (sprawozdawca), P. Kalinowski, W. Płóciennik, R. Sądej, J. Żywolewska- Ławniczak.

Prokurator Prokuratury Krajowej: A. Herzog.

Przedstawiciel Rzecznika Praw Obywatelskich: K. Kupczyńska.

Sąd Najwyższy po rozpoznaniu, przekazanego na podstawie art. 60 § 2 w zw. z art. 60 § 1 ustawy z dnia 23 listopada 2002 r. o Sądzie Najwyższym (Dz. U. Nr 240, poz. 2052) oraz art. 16 ust. 2 pkt 4 ustawy z dnia 15 lipca 1987 r. o Rzeczniku Praw Obywatelskich (Dz. U. z 2001 r, Nr 14, poz. 147), wniosku Rzecznika Praw Obywatelskich o rozstrzygnięcie ujawniających się w orzecznictwie Sądu Najwyższego rozbieżności w wykładni art. 29 § 1 k.p.k. w związku z brzmieniem art. 476 § 1 zd. 3 k.p.k. odnośnie do tego:„Czy w świetle art. 29 § 1 k.p.k. dopuszczalne jest rozpoznanie apelacji przez sąd odwoławczy w składzie jednego sędziego, po wydaniu zarządzenia przez prezesa sądu okręgowego na podstawie art. 476 § 1 zdanie trzecie k.p.k., w sytuacji, gdy po przekroczeniu 21 dniowego terminu określonego w art. 484 § 1 k.p.k. sąd pierwszej instancji zmienił tryb postępowania z uproszczonego na zwyczajny i rozpoznał sprawę w dalszym ciągu w tym samym jednoosobowym składzie?"

1. uchwalił udzielić odpowiedzi jak wyżej.

2. postanowił nadać powyższej uchwale moc zasady prawnej.

Uzasadnienie

Rzecznik Praw Obywatelskich w swoim wniosku podniósł, że w wielu dotychczasowych orzeczeniach - w tym m.in. w wyrokach: z dnia 24 lutego 2000 r., V KKN 589/99, OSNKW2000, z. 3-4, poz. 36, z dnia 27 listopada 2002 r., II KK 312/02, OSN PiPr 2003, z. 7-8, poz. 21 i z dnia 8 stycznia 2004 r., II KK 193/03, OSN PiPr 2004, z. 9, poz. 9 - Sąd Najwyższy wyrażał pogląd, iż w razie zmiany trybu z uproszczonego na zwyczajny wyłączona jest możliwość orzekania następnie w postępowaniu odwoławczym w składzie jednoosobowym, a przewidziane w art. 476 § 1 zd. 3 k.p.k. uprawnienie prezesa sądu okręgowego do zarządzenia rozpoznania apelacji w składzie jednoosobowym dotyczy tylko tych przypadków, gdy sąd pierwszej instancji orzekał jednoosobowo, ale w trybie uproszczonym. Stanowisko takie, jak podkreślono we wniosku, wyrażane było także w nauce i doktrynie procesu karnego. Ostatnio jednak Sąd Najwyższy zaprezentował pogląd odmienny, i w wyroku z dnia 3 czerwca 2004 r., V KK 3/04, Lex nr 109516, uznał, że zmiana - w toku postępowania sądowego w pierwszej instancji - trybu z uproszczonego na zwyczajny, z uwagi na przekroczenie terminu przerwy dopuszczalnej w postępowaniu uproszczonym, nie wyklucza orzekania w drugiej instancji w składzie jednego sędziego, gdyż art. 29 § 1 k.p.k. zakłada, że sąd odwoławczy orzeka na rozprawie w składzie trzech sędziów, ale z zastrzeżeniem, „jeżeli ustawa nie stanowi inaczej", a art. 476 § 1 k.p.k. upoważnia prezesa sądu okręgowego do zarządzenia rozpoznania sprawy jednoosobowo, jeżeli tylko była ona rozpoznana w takim składzie w pierwszej instancji.

ikona kłódki
Treści dostępne dla abonentów IFK Platformy Księgowych i Kadrowych

Już dziś zamów dostęp
do IFK Platforma Księgowych i Kadrowych

  • Codzienne aktualności prawne
  • Porady i artykuły z najpopularniejszych czasopism INFOR wraz z bieżącymi wydaniami
  • Bogatą bibliotekę materiałów wideo
  • Merytoryczne dodatki, ściągi, plakaty
Kup dostęp