Wyrok SN z dnia 14 lipca 2005 r. sygn. II UK 278/04
Umowa o pracę zawarta wbrew elementarnym zasadom uczciwego obrotu prawnego w celu uzyskania za wszelką cenę możliwości skorzystania z prawa do wcześniejszej emerytury jest nieważna jako czynność prawna sprzeczna z zasadami współżycia społecznego (art. 58 § 2 k.c. w związku z art. 300 k.p.) i nie może stanowić podstawy nabycia prawa do emerytury na mocy art. 29 ustawy z dnia 17 grudnia 1998 r. o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych (jednolity tekst: Dz.U. z 2004 r. Nr 39, poz. 353 ze zm.).
Przewodniczący SSN Maria Tyszel Sędziowie SN: Beata Gudowska (sprawozdawca), Andrzej Wasilewski (autor uzasadnienia)
Sąd Najwyższy, po rozpoznaniu na rozprawie w dniu 14 lipca 2005 r. sprawy z wniosku Stanisławy D. przeciwko Zakładowi Ubezpieczeń Społecznych-Oddziałowi w L. o emeryturę, na skutek kasacji organu rentowego od wyroku Sądu Apelacyjnego we Wrocławiu z dnia 24 czerwca 2004 r. [...]
zmienił zaskarżony wyrok i oddalił apelację.
Uzasadnienie
Sąd Okręgowy-Sąd Pracy i Ubezpieczeń Społecznych w Legnicy wyrokiem z dnia 20 marca 2003 r. [...] oddalił odwołanie wnioskodawczyni - Stanisławy D. od decyzji Zakładu Ubezpieczeń Społecznych-Oddziału w L. z dnia 18 listopada 2002 r. mocą której organ rentowy odmówił jej prawa do wcześniejszej emerytury. W uzasadnieniu tego wyroku Sąd Okręgowy-Sąd Pracy i Ubezpieczeń Społecznych w Legnicy stwierdził, że: po pierwsze, w toku postępowania sądowego Sąd ustalił, iż: (a) wnioskodawczyni, urodzona w dniu 19 września 1947 r. w dniu 28 sierpnia 2002 r. złożyła wniosek o przyznanie jej prawa do wcześniejszej emerytury, przy czym w dacie złożenia wniosku udowodniła staż pracy w wymiarze 36 lat 4 miesięcy i 21 dniokresów składkowych i nieskładkowych oraz fakt świadczenia pracy na podstawie umowy o pracę zawartej w dniu 10 sierpnia 2002 r.; (b) wnioskodawczyni pobierała uprzednio zasiłek przedemerytalny w okresie od dnia 30 grudnia 2000 r. do dnia 9 sierpnia 2002 r., a przed nabyciem prawa do tego zasiłku w okresie od dnia 1 stycznia 1991 r. do dnia 26 kwietnia 1995 r. oraz w okresie od dnia 1 maja 1996 r. do dnia 26 grudnia 2000 r. prowadziła działalność gospodarczą; (c) w dniu 10 sierpnia 2002 r. wnioskodawczyni zawarła z pracodawcą- Marią W. umowę o pracę na czas nieokreślony w wymiarze 1/2 etatu w charakterze sprzedawcy w sklepie z wynagrodzeniem miesięcznym 380 zł; (d) w dacie podjęcia pracy wnioskodawczyni przedłożyła pracodawcy niezbędne dokumenty wraz z zaświadczeniem lekarskim o zdolności do pracy, z tym jednak, że w dacie badania lekarskiego, jakiemu wnioskodawczyni poddała się w celu uzyskania zaświadczenia o zdolności do pracy w charakterze sprzedawcy w firmie Marii W., zataiła ona fakt choroby reumatycznej; (e) pracodawca zgłosiła wnioskodawczynię do ubezpieczenia społecznego w dniu 16 sierpnia 2002 r. i opłaciła należne składki; (f) wobec nawrotu choroby reumatycznej po podjęciu pracy w charakterze sprzedawcy w sklepie, wnioskodawczyni nie była w stanie kontynuować zatrudnienia z uwagi na warunki pracy i w rezultacie świadczyła pracę do dnia 30 września 2002 r. tj. do dnia rozwiązania umowy o pracę za porozumieniem stron; po drugie, Sąd uznał, że: (a) wnioskodawczyni wystąpiła do organu rentowego w dniu 28 sierpnia z wnioskiem o przyznanie jej prawa do wcześniejszej emerytury na podstawie art. 29 ustawy z dnia 17 grudnia 1998 r. o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych (Dz.U. Nr 162, poz. 1118zezm.); (b) w dacie zgłoszenia powyższego wniosku do organu rentowego wnioskodawczyni legitymowała się wymaganymi powyższym przepisem ustawowym warunkami, a więc wiekiem i stażem pracy oraz - wobec zawarcia w dniu 10 sierpnia 2002 r. umowy o pracę - również wymaganym statusem pracownika; (c) przeprowadzone postępowanie dowodowe wykazało ponadto, że „podjęcie przez wnioskodawczynię zatrudnienia nastąpiło 18 dni przed zgłoszeniem wniosku o emeryturę. Wcześniej wnioskodawczyni pobierała zasiłek przedemerytalny po długotrwałym okresie prowadzenia działalności gospodarczej. Te okoliczności wykluczały możliwość nabycia prawa na podstawie cytowanego przepisu ustawy o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych. Tym samym, podjęcie zatrudnienia - w ocenie Sądu - nie miało na celu świadczenia pracy, lecz uzyskanie statusu pracownika w celu uzyskania świadczenia z ubezpieczenia społecznego”; (d) jakkolwiek z zebranych w toku postępowania sądowego dowodów wynika, że pracodawczyni była zainteresowana zatrudnieniem pracownika na czas nieokreślony, tymczasem wnioskodawczyni „po przepracowaniu niespełna dwóch miesięcy zrezygnowała z zatrudnienia z przyczyn zdrowotnych, które uprzednio zataiła przed lekarzem, który uznał ją za zdolną do podjęcia pracy”; (e) „takie działania wnioskodawczyni - w ocenie Sądu - wskazują jednoznacznie na pozorność umowy o pracę (w rozumieniu art. 83 k.c), zawartej w celu obejścia prawa (art. 58 k.c). Zawarcie przez wnioskodawczynię pozornej umowy o pracę nie jest ważnym oświadczeniem woli, nie może zatem rodzić skutku w postaci uzyskania przez wnioskodawczynię statusu pracownika.”
Już dziś zamów dostęp
do IFK Platforma Księgowych i Kadrowych
- Codzienne aktualności prawne
- Porady i artykuły z najpopularniejszych czasopism INFOR wraz z bieżącymi wydaniami
- Bogatą bibliotekę materiałów wideo
- Merytoryczne dodatki, ściągi, plakaty
