Wyrok SN z dnia 18 czerwca 2002 r. sygn. I PKN 171/01
Syndyk masy upadłości jest z mocy art. 31 k.p. organem uprawnionym do dokonywania czynności w sprawach pracowniczych, mimo działania organów upadłego pracodawcy.
Przewodniczący SSN Andrzej Kijowski
Sędziowie SN: Zbigniew Myszka (sprawozdawca), Herbert Szurgacz
Sąd Najwyższy, po rozpoznaniu na rozprawie w dniu 18 czerwca 2002 r. sprawy z powództwa Romualda T. przeciwko syndykowi masy upadłości Przedsiębiorstwa Produkcyjno - Handlowo - Usługowego R.M. Spółki z o.o. w M. o przywrócenie do pracy i wynagrodzenie, na skutek kasacji powoda od wyroku Sądu Okręgowego-Sądu Pracy i Ubezpieczeń Społecznych w Bydgoszczy z dnia 12 października 2000 r. [...]
oddalił kasację,
oddalił wniosek pozwanego o zasądzenie kosztów postępowania kasacyjnego.
Uzasadnienie
Sąd Okręgowy-Sąd Pracy i Ubezpieczeń Społecznych w Bydgoszczy wyrokiem z dnia 12 października 2000 r. oddalił apelację powoda Romualda T. od wyroku Sądu Rejonowego-Sądu Pracy w Inowrocławiu z dnia 31 maja 2000 r., oddalającego powództwo o przywrócenie do pracy i zasądzenie wynagrodzenia za cały czas pozostawania powoda bez pracy. W sprawie tej ustalono, że w dniu 31 marca 1998 r. rada nadzorcza pozwanej Spółki powołała powoda na stanowisko prezesa Spółki, a w dniu 17 kwietnia zawarła z nim umowę o pracę na czas nieokreślony w pełnym wymiarze czasu pracy na stanowisku prezesa zarządu. W umowie tej strony ustaliły, że w przypadku odwołania powoda ze stanowiska prezesa, a następnie wypowiedzenia umowy o pracę będzie obowiązywał 12 miesięczny okres wypowiedzenia tej umowy. Po ogłoszeniu upadłości Spółki postanowieniem Sądu Rejonowego w Bydgoszczy z dnia 31 stycznia 2000 r., syndyk masy upadłości wypowiedział powodowi umowę o pracę z zachowaniem jednomiesięcznego okresu wypowiedzenia. Na podstawie takich ustaleń Sąd Okręgowy podzielił stanowisko Sądu pierwszej instancji, iż wypowiedzenie powodowi umowy o pracę nastąpiło w związku z ogłoszeniem upadłości Spółki (art. 41 k.p.), a nie w związku z odwołaniem powoda z funkcji prezesa jej zarządu. Syndyk masy upadłości był uprawniony do rozwiązania z powodem stosunku pracy, albowiem zgodnie z art. 20 rozporządzenia Prezydenta Rzeczypospolitej z dnia 24 października 1934 r. - Prawo upadłościowe, na skutek ogłoszenia upadłości upadły traci z mocy samego prawa zarząd oraz możliwości korzystania i rozporządzenia majątkiem. Majątek upadłego z mocy samego prawa obejmuje syndyk, który zarządza tym majątkiem i przeprowadza jego likwidację (art. 90 Prawa upadłościowego). Przejęcie czynności zmierzających do likwidacji majątku upadłego uprawnia syndyka do rozwiązywania stosunków prawnych łączących Spółkę z członkami jej zarządu w sposób minimalizujący wydatki zaliczane w ciężar masy upadłości. W ocenie Sądu Okręgowego nie było zatem przeszkód prawnych do rozwiązania przez syndyka stosunków pracy z członkami zarządu Spółki. Zważywszy, że w wyniku rozwiązywania umów o pracę powstaje konieczność wypłaty odpraw pieniężnych pracownikom zwalnianym z pracy z przyczyn dotyczących pracodawcy, mające charakter czynności dotyczących rozporządzenia majątkiem upadłego w rozumieniu art. 20 i 90 Prawa upadłościowego, to te przepisy jako szczególne mają pierwszeństwo przed przepisami Kodeksu handlowego i Kodeksu pracy, co znalazło wyraz w uregulowaniu zawartym w art. 7a ustawy z dnia 28 grudnia 1989 r. o tzw. grupowych zwolnieniach z pracy, dającym syndykowi lub likwidatorowi prawo rozwiązywania stosunków pracy nawet bez wypowiedzenia pod warunkiem niezgłoszenia sprzeciwu przez zwalnianego pracownika. W takich okolicznościach wypowiadając powodowi umowę o pracę syndyk nie naruszył uprawnień nadal funkcjonującej rady nadzorczej, która nie mogła podejmować czynności dotyczących mienia wchodzącego w skład masy upadłości, albowiem czynności dotyczące takiego mienia podjęte przez organy upadłej Spółki są bezskuteczne w stosunku do masy upadłości (art. 24 Prawa upadłościowego). „Nie można także uznać w żadnym wypadku, że wyznaczenie syndyka i przejęcie przez niego zarządu majątkiem spółki jest równoczesne z posiadaniem przez taką spółkę organu uprawnionego do reprezentacji. Syndyk jest bowiem jedynie urzędnikiem sądowym, a nie ma statusu organu spółki”. Wypowiedzenie powodowi umowy o pracę przez syndyka nie naruszało prawa, ponieważ jego uprawnienie do rozwiązywania stosunków pracy ma oparcie w przepisach szczególnych Prawa upadłościowego. Wypowiedzenie to było uzasadnione w rozumieniu art. 45 k.p., skoro było spowodowane ogłoszeniem upadłości pozwanej Spółki, o czym powód był powiadomiony stosownie do treści art. 30 § 4 k.p. Powód nie był uprawniony do skorzystania z umownie zastrzeżonego 12 miesięcznego okresu wypowiedzenia, gdyż wypowiedzenie nie nastąpiło w związku z odwołaniem go ze stanowiska prezesa zarządu. W dniu wypowiedzenia mu umowy o pracę powód był członkiem zarządu i pozostał nim po rozwiązaniu tej umowy, co nastąpiło po upływie okresu wypowiedzenia wynikającego z art. 36 § 1 pkt 1 k.p. W konsekwencji powoływanie się przez powoda na art. 18 k.p. było nieuzasadnione, albowiem nie wystąpiło umownie określone następstwo zdarzeń, gwarantujące powodowi wydłużony okres wypowiedzenia tylko w przypadku wcześniejszego rozwiązania stosunku członkostwa w zarządzie Spółki w stosunku do wypowiedzenia mu umowy o pracę.
Już dziś zamów dostęp
do IFK Platforma Księgowych i Kadrowych
- Codzienne aktualności prawne
- Porady i artykuły z najpopularniejszych czasopism INFOR wraz z bieżącymi wydaniami
- Bogatą bibliotekę materiałów wideo
- Merytoryczne dodatki, ściągi, plakaty
