Uchwała SN z dnia 7 sierpnia 1985 r., sygn. III CZP 42/85
Przewodniczący: sędzia SN U. Kuryłowicz (sprawozdawca). Sędziowie SN: R. Czarnecki, J. Majorowicz.
Sąd Najwyższy w sprawie z powództwa Wincentego K. przeciwko Spółdzielni Mieszkaniowej Lokatorsko-Własnościowej w K. o wydanie mieszkania po rozpoznaniu na posiedzeniu jawnym zagadnienia prawnego przekazanego przez Sąd Wojewódzki w Olsztynie postanowieniem z dnia 16 maja 1985 r. do rozstrzygnięcia w trybie art. 391 k.p.c.:
Czy przekazanie gospodarstwa rolnego z domem mieszkalnym następcy w trybie art. 52 ustawy z dnia 27 października 1977 r. o zaopatrzeniu emerytalnym oraz innych świadczeniach dla rolników i ich rodzin (Dz. U. Nr 32, poz. 140) w okresie oczekiwania w spółdzielni, nie krótszym jednak niż 5 lat przed przydziałem, jest równoznaczne ze zbyciem lokalu w rozumieniu § 32 uchwały nr 3 Rady CZSBM z dnia 3 marca 1983 r. i § 26 statutu pozwanej Spółdzielni, pozbawiającym rolnika prawa do uzyskania mieszkania lokatorskiego w spółdzielni?"
podjął następującą uchwałę:
Przekazanie gospodarstwa rolnego wraz z domem mieszkalnym następcy w trybie art. 52 ustawy z dnia 27 października 1977 r. o zaopatrzeniu emerytalnym oraz innych świadczeniach dla rolników i ich rodzin (Dz. U. Nr 32, poz. 140) w okresie oczekiwania na przydział mieszkania w spółdzielni, nie krótszym jednak niż 5 lat przed przydziałem, nie jest równoznaczne zew zbyciem lokalu w rozumieniu przepisu § 36 statutu pozwanej Spółdzielni.
Uzasadnienie
Powód, członek pozwanej Spółdzielni od 1971 r., uzyskał w dniu 3 lipca 1984 r. przydział lokalu mieszkalnego (spółdzielcze lokatorskie prawo do lokalu), cofnięty przez pozwaną w dniu 9 lipca 1984 r. z powołaniem się na przekazanie na powoda w 1981 r. w trybie ustawy z dnia 27 października 1977 r. o zaopatrzeniu emerytalnym oraz innych świadczeniach dla rolników i ich rodzin (Dz. U. Nr 32, poz. 140) gospodarstwa rolnego swemu następcy córce jako okoliczność wyłączającą możliwość uzyskania lokatorskiego prawa do lokalu, stosownie do § 36 statutu, przed upływem 5 lat od daty zbycia gospodarstwa.
W pozwie z dnia 24 listopada 1984 r. powód wystąpił do Sądu Rejonowego w Kętrzynie o uznanie cofnięcia przydziału za bezskuteczne, Sąd Rejonowy oddalił powództwo, podzielając stanowisko pozwanej.
Na skutek rewizji powoda Sąd Wojewódzki przedstawił Sądowi Najwyższemu na podstawie art. 391 k.p.c. do rozstrzygnięcia, jako budzące poważne wątpliwości, przytoczone na wstępie zagadnienie prawne:
Sąd Najwyższy zważył, co następuje:
Stosownie do § 36 ust. 1 obowiązującego od dnia 27 czerwca 198: r. w pozwanej Spółdzielni statutu nie może uzyskać przydziału mieszkania członek, który w okresie oczekiwania na przydział mieszkania Spółdzielni, nie mniejszym jednak niż 5 lat przed przydziałem, są... lub osoby zgłoszone do wspólnego zamieszkania zbyły przysługujące im prawo do lokalu (domu), chyba że zbycie dotyczyło lokalu lub domu o wysokim stopniu zużycia i standardzie nie odpowiadającym wymaganiom prawa budowlanego" (recepcja postanowienia § 32 ust. 1 uchwały nr 3 Rady Centralnego Związku Spółdzielni Budownictwa Mieszkaniowego z dnia 3 marca 1983 r. w sprawie zasad przyjmowania członków przydziału i zamiany mieszkań w spółdzielniach mieszkaniowych).
Określenia pojęcia i zakresu zbycia" prawa do lokalu lub domu statut nie zawiera, dla określenia zatem treści tego pojęcia odwołać się należy do norm prawa cywilnego, regulujących także w tym zakresie sferę obrotu majątkowego. Normy te przewidują zbycie - odpłatne i nieodpłatne - w drodze umów nazwanych (sprzedaży, darowizny i in.) oraz nienazwanych, ze skutkiem przeniesienia określonego prawa nabywcę, nie wiążąc z reguły skutku z osobą nabywcy, jego przymiotami określonymi warunkami itp. (według ogólnych zasad obrotu towarowo-pieniężnego). Przekazanie gospodarstwa rolnego następcy w trybie art. 52 ustawy z dnia 27 października 1977 r. o zaopatrzeniu emerytalnym oraz innych świadczeniach dla rolników i ich rodzin (Dz. U. Nr 32 poz. 140) następuje na innych zasadach, realizujących ustawowy cel przekazania (por. preambułę) przy zabezpieczeniu ogólnospołecznego interesu i praw każdej zestron umowy (jak np. prawo do renty przekazującego, kwalifikacje następcy itp.).
Nie jest to więc zbycie według ogólnych zasad obrotu, a takiego zbycia dotyczy, skoro co innego nie wynika z postanowień § 36 ust. 1 statutu pozwanej. Tylko takie bowiem zbycie, wyłącznie w interesie kontrahentów dokonane, a społecznie - ze względów na cel przekazania gospodarstwa rolnego nieuzasadnione i niepożądane, wyłącza prawo do uzyskania przydziału mieszkania członka spółdzielni, jeżeli nastąpiło w warunkach w tym przepisie wskazanych.
Przekazanie gospodarstwa rolnego następcy w zamian za rentę nie ma charakteru zbycia, objętego postanowieniem § 36 ust. 1 statutu pozwanej, wobec czego należało udzielić odpowiedzi jak w uchwale.
Już dziś zamów dostęp
do IFK Platforma Księgowych i Kadrowych
- Codzienne aktualności prawne
- Porady i artykuły z najpopularniejszych czasopism INFOR wraz z bieżącymi wydaniami
- Bogatą bibliotekę materiałów wideo
- Merytoryczne dodatki, ściągi, plakaty
