Wyrok SN z dnia 2 sierpnia 1985 r., sygn. II CR 230/85
Wprowadzenie do statutu spółdzielni ogrodniczo-pszczelarskiej zastrzeżenia, że w skład rady nadzorczej powinno wchodzić nie mniej niż 75% członków-producentów, jak również wzmianki, że taki sam udział powinni oni mieć wśród przedstawicieli wybieranych na walne zgromadzenie, nie jest sprzeczne z przepisami prawa spółdzielczego.
Przewodniczący: sędzia SN J. Niejadlik (sprawozdawca). Sędziowie SN: Ł. Grygołajtys, M. Zakrzewska.
Sąd Najwyższy po rozpoznaniu sprawy z powództwa Stanisława R. przeciwko Spółdzielni Ogrodniczo-Pszczelarskiej w G. o uchylenie uchwały na skutek rewizji powoda od wyroku Sądu Wojewódzkiego w Gdańsku z dnia 25 września 1984 r.:
oddalił rewizję.
Uzasadnienie
Powód Stanisław R. był członkiem-pracownikiem pozwanej Spółdzielni Ogrodniczo-Pszczelarskiej w G. W dniu 1 marca 1984 roku odbyło się pod jego przewodnictwem posiedzenie Rejonowego Zebrania Członków-Pracowników, zwołane w celu dokonania wyboru delegatów na wyznaczone na dzień 12 kwietnia 1984 r. walne zgromadzenie. Na skutek tego, że wybory zostały przeprowadzone z naruszeniem postanowień regulaminu, uchwałą z dnia 21 marca 1984 r. uznała je Rada Nadzorcza za nieważne. Członków-Pracowników więc reprezentowali na tym zgromadzeniu przedstawiciele wybrani w dniu 31 marca 1984 r. przez ponownie zwołane Rejonowe Zebranie. Walne zgromadzenie, obradujące w dniu 12 kwietnia 1984 r., powzięło m.in. uchwałę, w której wprowadziło zmianę statutu przez wyłączenie możliwości kandydowania do rady nadzorczej członków zajmujących również stanowiska magazynierów, kierowników magazynów i działów spółdzielni (§ 48), przez wprowadzenie ograniczenia do 25% możliwości wybierania na przedstawicieli do walnego zgromadzenia członków-pracowników (§ 51), tudzież - bez dodatkowego głosowania dokonało wyboru Henryka L. do rady nadzorczej, mimo jednakowej liczby głosów oddanych na Henryka L. i Mirosława M.
Według powoda, unieważniając w dniu 21 marca 1984 r. wybory delegatów, naruszyła rada nadzorcza postanowienia regulaminu wyborczego rejonowych zebrań członkowskich, a walne zgromadzenie wprowadziło w dniu 12 kwietnia 1984 r. do statutu poprawki godzące w przepisy prawa spółdzielczego i naruszyło postanowienia regulaminu wyborczego, wprowadzając do rady nadzorczej Henryka L. Strona pozwana wniosła o oddalenie powództwa, zarzucając, że powodowi nie przysługuje uprawnienie do zaskarżenia uchwał rady nadzorczej, tudzież, że - podejmując w dniu 12 kwietnia 1984 r. uchwały - nie naruszyło walne zgromadzenie przedstawicieli postanowień statutu i przepisów prawa spółdzielczego. Uznając obronę pozwanej spółdzielni za wykazaną, oddalił Sąd Wojewódzki powództwo w całości. W rewizji powołującej podstawy zaskarżenia z art. 368 pkt 1 i 4 k.p.c. - powód wnosił o uchylenie tego wyroku i o przekazanie sprawy do ponownego rozpoznania Sądowi Wojewódzkiemu w Gdańsku.
Rewizja jest bezzasadna.
Skarżący polemizuje z poglądem, że przez ograniczenie możliwości wysuwania członków na listę kandydatów na walne zgromadzenie, ścisłe określenie dopuszczalnej liczby skreśleń i wskazanie warunków, w jakich oddane głosy zostaną uznane za nieważne, Rejonowe Zebranie Członków-Pracowników naruszyło § 28 pkt 2 statutu oraz postanowienia pkt 115 regulaminu wyborczego. Nie kwestionuje już jednak w końcowej części rewizji stanowiska Sądu Wojewódzkiego, że w braku uprawnienia do zaskarżenia do Sądu unieważniającej te wybory uchwały rady nadzorczej, jego powództwo o uchylenie tej uchwały nie mogło hyc uwzględnione. Uznając za trafny pogląd wyrażony przez Sąd Wojewódzki, oddalił więc Sąd Najwyższy w tym przedmiocie rewizje powoda.
Rację ma skarżący, że przepisy prawa lub statutu może naruszyć również uchwała powzięta przez nieprawidłowo zwołane walne zgromadzenie. Tego rodzaju formalny zarzutmoże usprawiedliwiać dopuszczenie do udziału w obradach delegatów wybranych przez Rejonowe Zebranie Członków-Pracowników z naruszeniem postanowień statutu spółdzielni (§ 26 ust. 2). Nie zakwestionował więc Sąd Wojewódzki twierdzenia powoda, że na Rejonowych Zebraniach Członków-Producentów w P. (21 lutego 1984 r.) oraz w W. (27 lutego 1984 r.) doszło do wyboru delegatów na wyznaczone na dzień 12 kwietnia 1984 r. Walne Zgromadzenie Przedstawicieli w sposób sprzeczny z postanowieniami ust. 2 i 4 § 53 statutu pozwanej spółdzielni. W pół godziny po wyznaczonych terminach uznano bowiem te zebrania za zwołane w drugim terminie (a takie zebranie jest uprawnione do podejmowania uchwał bez względu na liczbę obecnych członków) i dokonano - przy mniej niż połowie obecnych członków - wyboru delegatów, mimo że statut stanowi, iż zebranie można uznać za zwołane w drugim terminie nie wcześniej niż po upływie dwóch tygodni od daty pierwszego zebrania. Nie można jednak odmówić racji Sądowi Wojewódzkiemu, że tego rodzaju formalne nieprawidłowości mogłyby prowadzić do orzeczenia zgodnie z żądaniem powoda, gdyby on udowodnił, że - z uwagi na, nie - doszło do podjęcia przez walne zgromadzenie przedstawicieli uchwały ujemnie rzutującej na jego prawa.
W toku postępowania przed Sądem Wojewódzkim nie wykazał jednak, żeby treść uchwał powziętych w dniu 12 kwietnia 1884 r. przez to zgromadzenie naruszała jego prawa członkowskie, skoro tak, to nie może on (przestał zresztą być pracownikiem tej spółdzielni) skutecznie kwestionować poglądu tego Sądu, że obradujące w dniu 12 kwietnia 1984 r. walne zgromadzenie przedstawicieli było zdolne do podejmowania uchwał.
Nie może także powód skutecznie zarzucać, iż - wbrew zebranemu materiałowi - zajął Sąd Wojewódzki stanowisko, że treść uchwał powziętych 12 kwietnia 1984 r. przez walne zgromadzenie przedstawicieli nie godzi w przepisy prawa spółdzielczego. Z całokształtu przepisów tego prawa wynika, że członkowie mają równe prawa do ubiegania się o udział w organach spółdzielni oraz że nie można uprzywilejowywać członków jedynie z uwagi na liczbę zadeklarowanych przez nich udziałów. Nie można jednak było nie zwrócić uwagi na to, że członkowie mogą należeć do różnych grup zawodowych, przy czym jedna z tych grup może ilościowo i z punktu widzenia sposobu realizowania zadań spółdzielni przeważać nad drugą grupą zawodową. Tak np. w spółdzielniach typu produkcyjnego członkowie-pracownicy pełnią funkcje usługowe w stosunku do liczebnie także silniejszej od nich grupy zawodowej członków-producentów. Nie ogranicza więc w takiej sytuacji równości praw członków wprowadzenie do statutu zastrzeżenia, że w podobnej proporcji członkowie-producenci powinni wchodzić w skład kolegialnych organów spółdzielni. W pozwanej Spółdzielni wśród członków dominuje grupa zawodowa członków-producentów. Toteż już w dotychczasowym statucie tej Spółdzielni znalazł się przepis, że nie więcej niż 25% członków Rady Nadzorczej może być pracownikami (§ 36 ust. 2). Nie ma zatem przeciwwskazań do zaaprobowania poglądu Sądu Wojewódzkiego, że uzupełnienie zaskarżoną uchwałą § 51 statutu wzmianką, iż wśród delegatów wybieranych przez Rejonowe Zebranie Członków powinno być nie mniej niż 75% producentów, nie godzi w zasadę rzeczywistej równości praw członków, uznawaną przez prawo spółdzielcze. Innymi słowy, wprowadzenie do statutu spółdzielni ogrodniczo-pszczelarskiej zastrzeżenia, że w skład rady nadzorczej powinno wchodzić nie mniej niż 75% członków-producentów, jak również wzmianki, że taki sam udział powinni oni mieć wśród przedstawicieli wybieranych na walne zgromadzenie, nie jest sprzeczne z przepisami prawa spółdzielczego.
Rada nadzorcza pełni funkcje kontrolne i nadzorcze nad działalnością spółdzielni (art. 46 § 1 pkt 2 prawa spółdzielczego). Z natury rzeczy zaś wynika, że członkowie-pracownicy zatrudnieni na stanowiskach objętych zakresem jej nadzoru i kontroli nie powinni wchodzić w skład rady nadzorczej. Wykonywanie pracy przez kierowników działów, materialnie odpowiedzialnych magazynierów oraz kierowników magazynów podlega nadzorowi ) kontroli rady nadzorczej. Wykładnia logiczna zatem prowadzi do zaaprobowania poglądu Sądu Wojewódzkiego, że zmiana § 48 statutu, zabraniająca powoływania do składu rady nadzorczej członków, którzy zajmują takie stanowiska, nie prowadzi do uszczuplenia praw przyznanych członkom pozwanej Spółdzielni. Odpaść - w konsekwencji - musi zarzut, że dowolnie przyjął Sąd Wojewódzki, iż podejmując w dniu 12 kwietnia 1984 r. uchwałę w przedmiocie zmiany statutu nie naruszono przepisów prawa spółdzielczego.
Myli się powód i tam, gdzie zarzuca, że - mimo iż na tym zgromadzeniu z naruszeniem przepisów regulaminu wyborczego powołano w skład rady nadzorczej Henryka L. - nie uchylił Sąd Wojewódzki takiej uchwały walnego zgromadzenia przedstawicieli. Przepis § 7 tego regulaminu stanowi, że do rady zostają wybrani kandydaci, którzy uzyskali największą liczbę głosów (pkt 1) i przy tym zastrzega, że w razie otrzymania równej liczby głosów przez kilku kandydatów następuje dodatkowe głosowanie na tych kandydatów (pkt 3). Mimo że kandydaci Henryk L. i Mirosław Ż. otrzymali równą liczbę głosów, nie było możliwości zorganizowania na nich dodatkowego głosowania, ponieważ Mirosław Ż. wycofał następnie swą kandydaturę. Uznając w tej sytuacji, że Henryk L. wszedł do rady nadzorczej, nie naruszyło zatem walne zgromadzenie przedstawicieli powołanego § 7 regulaminu wyborczego. Nie naruszono też postanowień statutu wybierając do rady ajentkę Anielę S., jako że zajmowane przez nią stanowisko nie należy do takich, o których mowa w § 48 regulaminu. Taki zatem zarzut powoda ostać się nie może.
Rewizja powoda ulega oddaleniu również w pozostałej części (art. 377 k.p.c.).
Już dziś zamów dostęp
do IFK Platforma Księgowych i Kadrowych
- Codzienne aktualności prawne
- Porady i artykuły z najpopularniejszych czasopism INFOR wraz z bieżącymi wydaniami
- Bogatą bibliotekę materiałów wideo
- Merytoryczne dodatki, ściągi, plakaty
