Wyrok NSA z dnia 20 października 2023 r., sygn. I OSK 1327/22
W przypadku umorzenia postępowania administracyjnego z mocy prawa na podstawie art. 2 ust. 2 nowelizacji kodeksu postępowania administracyjnego, wymagane jest wydanie przez organ administracji decyzji deklaratoryjnej potwierdzającej umorzenie, aby zapewnić stronie prawo do odwołania się i poddania ocenie sądowej. Samo pisemne poinformowanie o umorzeniu postępowania, bez wydania formalnej decyzji administracyjnej, nie jest wystarczające, co ma na celu ochronę pewności prawa i bezpieczeństwa prawnego stron.
Nieruchomości
Naczelny Sąd Administracyjny w składzie: Przewodniczący: Sędzia NSA Marek Stojanowski Sędziowie: Sędzia NSA Marian Wolanin (sprawozdawca) Sędzia del. WSA Jakub Zieliński Protokolant asystent sędziego Anna Tomaszek po rozpoznaniu w dniu 20 października 2023 r. na rozprawie w Izbie Ogólnoadministracyjnej skargi kasacyjnej Ministra Rozwoju i Technologii od wyroku Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Warszawie z dnia 25 stycznia 2022 r. sygn. akt I SAB/Wa 335/21 w sprawie ze skargi D. H., A. H., J. H. i T. H. na bezczynność Ministra Rozwoju i Technologii w przedmiocie rozpatrzenia wniosku o stwierdzenie nieważności decyzji 1. oddala skargę kasacyjną; 2. zasądza od Ministra Rozwoju i Technologii solidarnie na rzecz D. H., A. H., J. H. i T. H. kwotę 240 (dwieście czterdzieści) złotych tytułem zwrotu kosztów postępowania kasacyjnego.
Uzasadnienie
Wyrokiem z 25 stycznia 2022 r., sygn. akt I SAB/Wa 335/21, wydanym ze skargi D. H., A. H., J. H. i T. H. (dalej: wnioskodawcy, skarżący) na bezczynność Ministra Rozwoju i Technologii (dalej: organ, Minister, skarżący kasacyjnie), Wojewódzki Sąd Administracyjny w Warszawie (dalej: WSA, Sąd I Instancji): w pkt 1) zobowiązał organ do rozpatrzenia wniosku z 11 maja 2021 r. o stwierdzenie nieważności decyzji Prezydium Rady Narodowej w m. st. Warszawie z 30 czerwca 1970 r. nr [...] (dalej: decyzja z 1970 r.), w terminie dwóch miesięcy od daty zwrotu akt administracyjnych wraz z odpisem prawomocnego wyroku; w pkt 2) stwierdził, że organ dopuścił się bezczynności, która nie miała miejsca z rażącym naruszeniem prawa.
W skardze kasacyjnej od przywołanego wyroku pełnomocnik organu zaskarżył to orzeczenie w całości, zarzucając naruszenie prawa materialnego, tj. art. 2 ust. 2 ustawy z 11 sierpnia 2021 r. o zmianie ustawy - Kodeks postępowania administracyjnego (Dz. U. z 2021 r. poz. 1491, dalej: nowela/nowelizacja kpa) w zw. z art. 105 § 1 w zw. z art. 104 § 1 kpa, przez błędną wykładnię polegającą na błędnym uznaniu, iż umorzenie postępowania na mocy ww. art. 2 ust. 2 nowelizacji kpa wymaga potwierdzenia w drodze decyzji deklaratoryjnej, podczas gdy z treści ww. przepisu wynika jednoznacznie, że skutek ten następuje z mocy prawa po zaistnieniu obiektywnych, wskazanych w przepisie przesłanek a zarazem brak jest podstawy prawnej w nowelizacji kpa, jak i samym kpa do wydania decyzji deklaratoryjnej stwierdzającej umorzenie postępowania oraz naruszenie art. 105 § 1 kpa w zw. z art. 2 ust. 2 nowelizacji kpa przez niewłaściwe zastosowanie polegające na uznaniu, że organ powinien umorzyć postępowanie (w formie decyzji), które wcześniej uległo umorzeniu z mocy samego prawa. W skardze kasacyjnej podniesiono również zarzut naruszenia przepisów postępowania, które to uchybienie mogło mieć istotny wpływ na wynik sprawy, tj.: art. 141 § 4 w zw. z art. 133 § 1 ustawy z 30 sierpnia 2002 r. prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (Dz. U. z 2023 r. poz. 1634) - dalej: ppsa, poprzez sformułowanie skrajnie lakonicznego i nieprzekonującego uzasadnienia (kluczowej dla sprawy) oceny o konieczności wydania decyzji administracyjnej potwierdzającej umorzenie postępowania na mocy art. 2 ust. 2 nowelizacji kpa; art. 133 § 1 in principio ppsa - podjęcie zaskarżonego orzeczenia z pominięciem całokształtu okoliczności sprawy oraz zgromadzonego w sprawie materiału dowodowego, co skutkowało błędnym przyjęciem, że organ nie zbadał spełnienia przesłanek z art. 2 ust. 2 nowelizacji kpa, a zamiast tego oparł się jedynie na "przeświadczeniu", że przesłanki te zaistniały; art. 3 § 1 w zw. z art. 133 § 1 i art. 141 § 4 ppsa w zw. z art. 2 ust. 2 nowelizacji kpa poprzez: wadliwą kontrolę działania Ministra Rozwoju i Technologii dokonaną z pominięciem okoliczności, że postępowanie o stwierdzenie nieważności decyzji z 1970 r. zostało umorzone z mocy prawa na podstawie art. 2 ust. 2 nowelizacji kpa, o czym organ poinformował w piśmie z dnia 29 września 2021 r.; oraz przez uchylenie się przez Sąd od rozpoznania istoty sprawy, tj. od oceny, na postawie akt sprawy i stanowiska organu zawartego w odpowiedzi na skargę oraz w piśmie z dnia 29 września 2021 r., czy zaistniały okoliczności wskazane w art. 2 ust. 2 nowelizacji k.p.a., powodujące skutek w postaci umorzenia postępowania nadzorczego z mocy prawa; art. 149 § 1 pkt 1 i 3 ppsa w zw. z art. 2 ust. 2 kpa poprzez uwzględnienie skargi na bezczynność i niezasadne zobowiązanie organu do wydania decyzji kończącej postępowanie w sytuacji, gdy postępowanie w sprawie objętej skargą na bezczynność uległo umorzeniu z mocy prawa, z dniem 16 września 2021 r., a więc w dacie orzekania przez Sąd było już zakończone; art. 141 § 4 w zw. z art. 153 ppsa poprzez sformułowanie w uzasadnieniu kwestionowanego orzeczenia wiążącej organ oceny prawnej nieuwzględniającej charakteru danej sprawy, która to ocena spowoduje wydanie przez organ decyzji administracyjnej bez istniejącej w obowiązujących przepisach podstawy prawnej.
Już dziś zamów dostęp
do IFK Platforma Księgowych i Kadrowych
- Codzienne aktualności prawne
- Porady i artykuły z najpopularniejszych czasopism INFOR wraz z bieżącymi wydaniami
- Bogatą bibliotekę materiałów wideo
- Merytoryczne dodatki, ściągi, plakaty
