Postanowienie NSA z dnia 19 grudnia 2023 r., sygn. II GZ 461/23
Wstrzymanie wykonania aktu
Naczelny Sąd Administracyjny w składzie: Przewodniczący Sędzia NSA Marcin Kamiński po rozpoznaniu w dniu 19 grudnia 2023 r. na posiedzeniu niejawnym w Izbie Gospodarczej zażalenia Polskiej Agencji Nadzoru Audytowego na postanowienie Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Warszawie z dnia 18 października 2023 r., sygn. akt VI SA/Wa 5339/23 w zakresie wstrzymania wykonania zaskarżonej decyzji w zakresie nałożenia kary zakazu świadczenia usług objętych standardami wykonywania zawodu w sprawie ze skargi A. Sp. z o.o. Sp. k. w W. na decyzję Polskiej Agencji Nadzoru Audytowego z dnia [...] sierpnia 2023 r., nr [...] w przedmiocie nałożenia kar na podmiot wpisany na listę firm audytorskich postanawia: oddalić zażalenie.
Uzasadnienie
Wojewódzki Sąd Administracyjny w Warszawie postanowieniem z 18 października 2023 r., sygn. akt VI SA/Wa 5339/23, w sprawie skargi A. Sp. z o.o. Sp.k. w W. (spółka, skarżąca, organ) na decyzję Polskiej Agencji Nadzoru Audytowego (PANA) z dnia [...] sierpnia 2023 r. w przedmiocie nałożenia kar na podmiot wpisany na listę firm audytorskich, na wniosek skarżącej wstrzymał wykonanie zaskarżonej decyzji w zakresie nałożenia kary zakazu świadczenia usług objętych standardami wykonywania zawodu.
Sąd pierwszej instancji orzekał w następującym stanie sprawy.
A. spółka z ograniczoną odpowiedzialnością spółka komandytowa w Warszawie wniosła do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Warszawie skargę na decyzję Polskiej Agencji Nadzoru Audytowego (PANA, organ, skarżony organ) z dnia [...] sierpnia 2023 r.
Spółka sformułowała w skardze wniosek o wstrzymanie wykonania części decyzji nakładającej karę zakazu świadczenia usług objętych standardami zawodowymi na okres 3 lat. Stwierdziła, że wniosek o wstrzymanie wykonania zaskarżonej decyzji jest uzasadniony, gdyż natychmiastowa skuteczność zakazu świadczenia usług objętych standardami zawodowymi spowoduje nieodwracalne (lub przynajmniej trudne do odwrócenia) skutki. Nawet jeśli na skutek prawomocnego rozstrzygnięcia sądu administracyjnego okazałoby się, że decyzja PANA, choćby w zakresie samej kary zakazu, była niezasadna, to przez cały czas toczącego się postępowania sądowego spółka będzie pozbawiona możliwości świadczenia kluczowych dla swojej działalności usług, co zrodzi dla niej poważne ryzyko konieczności zaprzestania jakiejkolwiek działalności gospodarczej. Spółka podniosła, że ewentualne przyszłe, pozytywne orzeczenie Sądu nie zniweluje ani nie zrekompensuje spółce braku możliwości prowadzenia działalności przez czas toczącego się postępowania oraz niepowetowanych szkód wizerunkowych dla spółki i spółek należących do jej sieci, mających tak majątkowy, jak i niemajątkowy wymiar. Skarżąca nadmieniła także, że szkody wizerunkowe, które wynikną z powiadomienia opinii publicznej o zakazie świadczenia usług podstawowych dla działalności firmy audytorskiej, nie będą mogły zostać odwrócone, nawet gdyby zapadły w przyszłości korzystne dla niej orzeczenia sądowe. W efekcie wykonania kary i powiadomienia o tym fakcie opinii publicznej, spółka może już nigdy nie podjąć działalności na dotychczasową skalę z uwagi na nadszarpniętą renomę. Spółka dodała, że odebranie jej możliwości udziału w prowadzeniu czynności rewizji finansowej sprawi, że dojdzie do zaburzenia konkurencji na rynku usług audytowych. Poza skarżącą zaledwie kilka innych podmiotów jest w stanie od strony możliwości organizacyjnych i posiadanych kompetencji przejąć prowadzone przez nią zlecenia i klientów (przy czym w pewnych istotnych wypadkach, będzie to niemożliwe z przyczyn związanych z koniecznością zachowania niezależności lub innymi przejawami konfliktu interesów). We wniosku skarżąca nadmieniła ponadto, że na dzień 23 sierpnia 2023 r. miała niezakończonych około 120 projektów (zleceń), realizowanych zgodnie z krajowymi standardami wykonywania zawodu (usługi badania, przeglądu i inne), w tym dla podmiotów mających strategiczne znaczenie dla polskiej gospodarki i rynku finansowego. Doręczenie decyzji orzekającej zakaz świadczenia usług wymusiło na skarżącej i biegłych rewidentach odpowiedzialnych za poszczególne usługi wstrzymanie dalszych prac z nimi związanych, co najmniej do czasu rozpatrzenia wniosku o wstrzymanie wykonalności. W związku z trwającymi zleceniami, które nie zostaną ukończone przez skarżącą, klienci domagać się mogą zwrotu zapłaconego wynagrodzenia, a nadto kompensacji potencjalnych szkód wyrządzonych nieuzyskaniem usługi w uzgodnionym terminie. Skala ewentualnych roszczeń wymaga szczegółowego oszacowania i ustalenia. Jest to istotna okoliczność dla skarżącej w świetle grożącej jej niepowetowanej szkody związanej z wykonywaniem kary bez jej uprzedniej kontroli sądowo-administracyjnej. Spółka zatrudniała na dzień 28 sierpnia 2023 r. 400 osób, w tym 65 biegłych rewidentów - 15 biegłych rewidentów na stanowisku partnera, którzy podpisują sprawozdania z badania, i 50 biegłych rewidentów na niższych stanowiskach, którzy posiadają pełne uprawnienia, jednak z uwagi na politykę podziału kompetencji i odpowiedzialności nie podpisują sprawozdań z badania. Brak możliwości dalszego prowadzenia podstawowej działalności oznaczać będzie konieczność redukcji zatrudnienia, co postawi wiele zatrudnianych osób w trudnej sytuacji życiowej i zawodowej. W ocenie spółki, wymierzona kara 3-letniego zakazu świadczenia usług spowodować może utratę niemal wszystkich przychodów firmy audytorskiej, przy jednoczesnych wysokich kosztach działalności. Wykonywanie kary zakazu świadczenia usług objętych standardami zawodowymi będzie w praktyce równoznaczne z niemożnością realizowania jakichkolwiek zleceń wchodzących w zakres podstawowej działalności skarżącej, bez względu na ich charakter, a tym samym będzie skutkować utratą wszelkich przychodów z nich pochodzących.
Postanowieniem z dnia [...] sierpnia 2023 r. nr [...] PANA wstrzymała wykonanie zaskarżonej decyzji w części objętej pkt III jej rozstrzygnięcia do 30 listopada 2023 r. W uzasadnieniu postanowienia organ wskazał, że okres do 30 listopada 2023 r. jest wystarczający do zakończenia świadczenia tego rodzaju usług jak i zapewnienia przez klientów spółki świadczenia usług przez inne firmy audytorskie. Czasowe wstrzymanie skutków rozstrzygnięcia pozwoli na zniwelowanie, ograniczenie negatywnych skutków rozstrzygnięcia dla podmiotów trzecich. PANA podkreśliła, że celem postanowienia nie jest złagodzenie skutków zaskarżonej decyzji w stosunku do skarżącej, a wyłącznie umożliwienie jej podjęcia działań lojalnych wobec jej klientów i służących ich ochronie. PANA nadmieniła, że będzie się sprzeciwiać wstrzymaniu wykonania zaskarżonej decyzji ponad okres 30 listopada 2023 r.
Już dziś zamów dostęp
do IFK Platforma Księgowych i Kadrowych
- Codzienne aktualności prawne
- Porady i artykuły z najpopularniejszych czasopism INFOR wraz z bieżącymi wydaniami
- Bogatą bibliotekę materiałów wideo
- Merytoryczne dodatki, ściągi, plakaty
