Wyrok NSA z dnia 5 kwietnia 2022 r., sygn. II GSK 260/22
Ubezpieczenie społeczne
Naczelny Sąd Administracyjny w składzie: Przewodniczący Sędzia NSA Gabriela Jyż Sędzia NSA Zbigniew Czarnik Sędzia del. WSA Cezary Kosterna (spr.) po rozpoznaniu w dniu 5 kwietnia 2022 r. na posiedzeniu niejawnym w Izbie Gospodarczej skargi kasacyjnej Prezesa Narodowego Funduszu Zdrowia od wyroku Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Warszawie z dnia 15 listopada 2021 r. sygn. akt VI SA/Wa 1593/21 w sprawie ze skargi (...) na decyzję Prezesa Narodowego Funduszu Zdrowia z dnia (...)r. nr (...) w przedmiocie stwierdzenia podlegania obowiązkowi ubezpieczenia zdrowotnego 1. oddala skargę kasacyjną; 2. zasądza od Prezesa Narodowego Funduszu Zdrowia na rzecz (....) 360 (trzysta sześćdziesiąt) złotych tytułem zwrotu kosztów postępowania kasacyjnego.
Uzasadnienie
Przedmiotem skargi kasacyjnej wniesionej przez Prezesa Narodowego Funduszu Zdrowia (dalej: Prezes NFZ lub Organ) jest wyrok Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Warszawie z 15 listopada 2021 r. sygn. akt VI SA/Wa 1693/21 uchylający decyzję Prezesa NFZ z (...)r. nr (...) w przedmiocie obowiązku ubezpieczenia zdrowotnego.
Zaskarżony wyrok został wydany w następującym stanie sprawy:
Prezes Narodowego Funduszu Zdrowia decyzją z (...) r., działając na podstawie przepisów art. 109 ust. 1, 3, 4 i 6 w zw. z art. 66 ust.1 pkt 16 i art. 5 pkt 20 ustawy z dnia 27 sierpnia 2004r. o świadczeniach opieki zdrowotnej finansowanych ze środków publicznych (Dz. U. z 2020 r., poz. 1398 ze zm., dalej ustawa o świadczeniach) stwierdził, że (...)(dalej: Skarżąca lub Strona) podlega obowiązkowi ubezpieczenia zdrowotnego z tytułu pobierania świadczenia rodzinnego w postaci renty wdowiej wypłacanej ze Stanów Zjednoczonych Ameryki od dnia 1 lipca 2017 r. Organ stwierdził, że Skarżąca po śmierci męża wystąpiła do Social Security Administration (w Stanach Zjednoczonych Ameryki, dalej też USA) z Wnioskiem o przyznanie świadczenia wdowiego. Decyzją z (...) r. świadczenie to zostało jej przyznane i jest wypłacane na rachunek bankowy założony w Banku Pekao S.A., przy czym bank ten nalicza oraz odprowadza składkę na ubezpieczenie zdrowotne z tytułu otrzymywania przez Skarżącą renty zagranicznej (świadczenia wdowiego). Skarżąca otrzymuje też w Polsce rentę z KRUS oraz rentę z ZUS, z których to tytułów podlega obowiązkowi ubezpieczenia zdrowotnego. Skarżąca przedłożyła organowi ww. decyzję z (...) r. o przyznaniu świadczenia oraz interpretację indywidualną z Krajowej Informacji Skarbowej z 3 czerwca 2020 r. dotyczącą podatku dochodowego od osób fizycznych w zakresie zwolnienia z opodatkowania renty wdowiej wypłacanej z USA, jak również uwierzytelnione z języka angielskiego tłumaczenie korespondencji kierowanej do skarżącej przez Social Security Administration (zakład ubezpieczeń społecznych USA), w tym ww. decyzję z (...)r., z której wynika, że świadczenie wdowie zostało przyznane skarżącej od lipca 2017 r. Prezes NFZ uznał, że Skarżąca z tytułu pobierania renty wdowiej podlega ubezpieczeniu zdrowotnemu na podstawie art. 66 ust. 1 pkt 16 ustawy o świadczeniach w zw. z art. 5 pkt 20 tej ustawy. Organ przyjął, że za osobę pobierającą emeryturę lub rentę w rozumieniu tych przepisów uważa się osobę "objętą zaopatrzeniem emerytalnym lub rentowym". Skarżąca otrzymuje zaś świadczenie z Social Security Administration, czyli z amerykańskiego ubezpieczenia społecznego, a więc jest objęta zaopatrzeniem rentowym. W ocenie Organu definicja osób pobierających emeryturę lub rentę, w części dotyczącej osób objętych zaopatrzeniem emerytalnym lub rentowym, odnosi się do wszystkich osób objętych takim zaopatrzeniem na podstawie przepisów ustawodawstwa właściwego ze względu na nabyte prawa do objęcia systemem zabezpieczenia społecznego, tym bardziej iż ustawodawca wprost wskazał, że za osobę pobierającą emeryturę lub rentę uważa się osobę "otrzymującą emeryturę lub rentę z zagranicy". Organ zauważył, że w polskim systemie ubezpieczeń społecznych na gruncie ustawy z dnia 17 grudnia 1998r. o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych (Dz. U. z 2021 r., poz. 291 ze zm.) wyróżnia się zasadniczo trzy grupy osób otrzymujących świadczenia z ubezpieczenia społecznego - są to osoby, którym przysługuje emerytura, osoby którym przysługuje renta z tytułu niezdolności do pracy i osoby, którym przysługuje renta rodzinna. Jednak system zabezpieczenia społecznego w każdym kraju jest autonomiczny i odrębny. O charakterze prawnym otrzymywanego świadczenia pieniężnego z zagranicy nie stanowi nazwa świadczenia, ale ryzyko ubezpieczeniowe chronione przez przepisy prawne, przewidujące w razie jego zajścia wypłacenie określonego świadczenia. W konkluzji Prezes NFZ uznał, że świadczenie wdowie wypłacane ze Stanów Zjednoczonych Ameryki jest świadczeniem rentowym wypłacanym z zagranicy, a zatem rodzi obowiązek objęcia ubezpieczeniem zdrowotnym. Organ zwrócił też uwagę na podpisaną dnia 2 kwietnia 2008 r. umowę o zabezpieczeniu społecznym między Rzecząpospolitą Polską a Stanami Zjednoczonymi Ameryki (Dz. U. z 2009r. Nr 46, poz. 374) podnosząc, że skoro przepisy tej umowy obejmują swoim działaniem w odniesieniu do Stanów Zjednoczonych Ameryki tzw. świadczenia wdowie (art. 2 ust. 1 pkt 2 lit. a) umowy), a w odniesieniu do Rzeczypospolitej Polskiej renty rodzinne (art. 2 ust. 1 pkt 1 lit. a) umowy), a umowa działa na zasadzie wzajemności, to należy przychylić się do twierdzenia, że świadczenie wdowie jest świadczeniem o charakterze emerytalno-rentowym otrzymywanym z zagranicy, a zatem w świetle art. 66 pkt 16 w zw. z art. 5 pkt 20 ustawy o świadczeniach rodzi obowiązek objęcia ubezpieczeniem zdrowotnym. Według organu, charakter otrzymywanego przez skarżącą świadczenia wdowiego odpowiada przedmiotowo rencie rodzinnej z polskiego systemu zabezpieczenia społecznego.
Już dziś zamów dostęp
do IFK Platforma Księgowych i Kadrowych
- Codzienne aktualności prawne
- Porady i artykuły z najpopularniejszych czasopism INFOR wraz z bieżącymi wydaniami
- Bogatą bibliotekę materiałów wideo
- Merytoryczne dodatki, ściągi, plakaty
