Wyrok NSA z dnia 8 lipca 2021 r., sygn. III FSK 3661/21
Egzekucyjne postępowanie
Naczelny Sąd Administracyjny w składzie: Przewodniczący: Sędzia NSA Dominik Gajewski, Sędzia NSA Bogusław Dauter (sprawozdawca), Sędzia WSA (del.) Mirella Łent, po rozpoznaniu w dniu 8 lipca 2021 r. na posiedzeniu niejawnym w Izbie Finansowej skargi kasacyjnej Dyrektora Izby Administracji Skarbowej we Wrocławiu od wyroku Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego we Wrocławiu z dnia 28 października 2020 r. sygn. akt I SA/Wr 347/20 w sprawie ze skargi B. sp. z o.o. z siedzibą w O. na postanowienie Dyrektora Izby Administracji Skarbowej we Wrocławiu z dnia 22 maja 2020 r. nr [...] w przedmiocie egzekucji świadczeń pieniężnych 1. uchyla zaskarżony wyrok w całości i przekazuje sprawę do ponownego rozpoznania Wojewódzkiemu Sądowi Administracyjnemu we Wrocławiu, 2. zasądza od B. sp. z o.o. z siedzibą w O. na rzecz Dyrektora Izby Administracji Skarbowej we Wrocławiu kwotę 715 (słownie: siedemset piętnaście) złotych tytułem zwrotu kosztów postępowania kasacyjnego.
Uzasadnienie
Zaskarżonym wyrokiem z 28 października 2020 r., I SA/Wr 347/20, Wojewódzki Sąd Administracyjny we Wrocławiu, na skutek skargi B. sp. z o.o. z siedzibą w O., uchylił postanowienie Dyrektora Izby Administracji Skarbowej we Wrocławiu z 22 maja 2020 r. w przedmiocie egzekucji świadczeń pieniężnych.
Z przedstawionego przez sąd pierwszej instancji stanu sprawy wynika, że postanowieniem z 22 maja 2020 r. Dyrektor Izby Administracji Skarbowej we Wrocławiu utrzymał w mocy postanowienie Naczelnika Dolnośląskiego Urzędu Skarbowego we W. z 28 lutego 2020 r., wydane w sprawie skarżącej dotyczącej ustalenia kosztów postępowania egzekucyjnego prowadzonego na podstawie tytułu wykonawczego wystawionego przez Naczelnika Dolnośląskiego Urzędu Skarbowego we W. z 19 lipca 2018 r. z majątku spółki w celu ściągnięcia zaległości z tytułu podatku od towarów i usług za grudzień 2017 r. i obciążenia kosztami egzekucyjnymi w kwocie 23.655,00 zł.
Organ pierwszej instancji wskazał, że od 19 lipca 2018 r. organ egzekucyjny prowadził postępowanie egzekucyjne wobec spółki, dotyczące zaległości w podatku od towarów i usług za grudzień 2017 r. Organ egzekucyjny dokonał trzech zajęć (dotyczących wierzytelności pieniężnych na rachunkach bankowych i innej wierzytelności pieniężnej). To skutkowało, w myśl art. 64 § 1 pkt 4 oraz § 6 ustawy z dnia 17 czerwca 1966 r. o postępowaniu egzekucyjnym w administracji (Dz. U z 2019 r., poz. 1438 ze zm., dalej jako: "u.p.e.a.") naliczeniem kosztów egzekucyjnych w wysokości 42.342,26 zł (opłata za czynność egzekucyjną - 36.637,41 i opłata manipulacyjna - 6.704,85 zł). Wskutek wyegzekwowania należności, w dniu 20 grudnia 2020 r. zakończono prowadzoną egzekucję. Pismem z 17 lutego 2020 r., spółka wniosła o wydanie postanowienia w sprawie kosztów egzekucyjnych. Dalej organ pierwszej instancji, wskazał, że wniosek strony dotyczący wydania postanowienia w sprawie kosztów egzekucyjnych został wniesiony z zachowaniem ustawowego terminu. Następnie podniesiono, że warunkiem wydania rozstrzygnięcia w sprawie kosztów egzekucyjnych, jest zakończenie postępowania egzekucyjnego. Z wierzytelności spółki na poczet zaległości wyegzekwowano kwotę 42.342,26 zł, a 20 grudnia 2019 r. zakończono efektywnie prowadzone postępowanie egzekucyjne. Wysokość kosztów egzekucyjnych ukształtowała się zatem ostatecznie. Organ pierwszej instancji stwierdził, że obliczenie kosztów egzekucyjnych nastąpiło w oparciu o przepisy u.p.e.a. Dalej wskazał, że taki sposób naliczania kosztów egzekucyjnych (tj. dokonany w oparciu o obowiązujące przepisy) został jednak zakwestionowany w wyroku TK z 28 czerwca 2016 r., SK 31/14 (dalej: wyrok TK). Przedmiotem tego orzeczenia była kontrola zgodności z normami konstytucyjnymi przepisów m.in. art. 64 § 1 pkt 4 p.e.a. Następnie podniesiono, że przepisy, które stanowią materialnoprawną podstawę obciążenia spółki kosztami postępowania egzekucyjnego w niniejszej sprawie, zostały uznane za niezgodne z Konstytucją RP. Jak wskazał organ pierwszej instancji, w wyroku TK nie wskazano sposobu miarkowania opłaty manipulacyjnej oraz opłat za czynności egzekucyjne. Wysokość opłat zdaniem TK, nie może być z całą pewnością oderwana od poziomu skomplikowania czynności podejmowanych przez organ egzekucyjny. Dalej organ pierwszej instancji przeanalizował różne możliwości miarkowania i wskazał, że w jego ocenie słusznym będzie uwzględnienie przy miarkowaniu kosztów w sprawie zasad, które zostały przyjęte przez ustawodawcę w zmianach u.p.e.a. z uwzględnieniem wytycznych zawartych w ww. wyroku TK. Zgodnie z powyższymi zasadami: 1) opłata manipulacyjna to zryczałtowana opłata za wszczęcie postępowania egzekucyjnego w wysokości 40 zł albo 100 zł, jeżeli została wszczęta egzekucja administracyjna; 2) opłata egzekucyjna wynosi 10% wyegzekwowanych zaległości, ale nie więcej niż 40 tys. zł w jednej sprawie. Dodatkowo, organ powinien uwzględnić fakt dobrowolnego wykonania przez zobowiązanego obowiązku po wszczęciu egzekucji. Od kwot wpłaconych dobrowolnie, opłata zostaje obniżona o połowę tj. wynosi 5% uzyskanych kwot, ale nie więcej niż 20 tys. zł. Zdaniem organu pierwszej instancji, ustalenie kosztów egzekucyjnych na podstawie powyższych zasad, nie narusza standardów określonych w wyroku TK. Standardy te zostały bowiem wzięte pod uwagę przy zmianie przepisów dotyczących kosztów egzekucyjnych. Dodatkowo, organ pierwszej instancji podkreślił, że postanowił wyliczyć poszczególne składniki opłat zarówno na podstawie obowiązujących przepisów, jak i poprzez miarkowanie opłat uwzględniające zasady wyliczania opłat przyjęte w ustawie zmieniającej oraz obciążyć zobowiązanego tą opłatą, która jest dla spółki korzystniejsza. Jak wskazał organ pierwszej instancji, ustalając wysokość kosztów postępowania egzekucyjnego w sprawie spółki, oparto się na zamianach do ustawy postępowaniu egzekucyjnym w administracji, wprowadzonych ustawą z dnia 4 lipca 2019 r. (Dz. U. z 2019 r., poz. 1553), które wejdą w życie od 19 lutego 2021 r. Nowe regulacje przewidują nowy sposób naliczania, poboru i rozliczana kosztów egzekucyjnych obciążających zobowiązanego lub wierzyciela. Uwzględniając powyższe, tytułem opłaty manipulacyjnej organ naliczył kwotę 100 zł, zaś tytułem opłaty egzekucyjnej kwotę 23.555,00 zł. Jak wskazał organ I instancji, różnica pomiędzy kwotą kosztów pobranych a kwotą kosztów naliczonych, zostanie zwrócona spółce.
Już dziś zamów dostęp
do IFK Platforma Księgowych i Kadrowych
- Codzienne aktualności prawne
- Porady i artykuły z najpopularniejszych czasopism INFOR wraz z bieżącymi wydaniami
- Bogatą bibliotekę materiałów wideo
- Merytoryczne dodatki, ściągi, plakaty
