Wyrok NSA z dnia 26 sierpnia 2020 r., sygn. II OSK 437/20
Przez stan wody na gruncie, o jakim mowa w art. 29 ust. 1 ustawy - Prawo wodne, należy rozumieć zarówno naturalny stan wody na gruncie jak i stan wody na gruncie, który powstał w wyniku legalnego zagospodarowania terenu. Jeśli natomiast stan wody na gruncie powstanie w wyniku zagospodarowania terenu nielegalnie, to stan wody na gruncie osiągnięty w wyniku takiego działania nie będzie podlegać ochronie z art. 29 ust. 1 ustawy - Prawo wodne.
Teza od Redakcji
Naczelny Sąd Administracyjny w składzie: Przewodniczący: Sędzia NSA Tomasz Zbrojewski Sędziowie: Sędzia NSA Anna Łuczaj (spr.) Sędzia NSA Zygmunt Zgierski po rozpoznaniu w dniu 26 sierpnia 2020 r. na posiedzeniu niejawnym w Izbie Ogólnoadministracyjnej sprawy ze skargi kasacyjnej R. K. od wyroku Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Warszawie z dnia 2 października 2019 r. sygn. akt IV SA/Wa 1887/19 w sprawie ze skargi D. K., R. K. i G. K. na decyzję Samorządowego Kolegium Odwoławczego w [...] z dnia [...] maja 2019 r. nr [...] w przedmiocie odmowy zobowiązania do przywrócenia stanu poprzedniego wody na gruncie oraz wykonania urządzeń zapobiegających szkodom oddala skargę kasacyjną.
Uzasadnienie
Wojewódzki Sąd Administracyjny w Warszawie, wyrokiem z dnia 2 października 2019r., sygn. akt IV SA/Wa 1887/19, oddalił skargę D. K., R. K. i G. K. na decyzję Samorządowego Kolegium Odwoławczego w [...] z dnia [...] maja 2019 r. nr [...] w przedmiocie odmowy zobowiązania do przywrócenia stanu poprzedniego wody na gruncie oraz wykonania urządzeń zapobiegających szkodom.
Zaskarżoną decyzją utrzymano w mocy decyzję Burmistrza Miasta [...] z dnia [...] stycznia 2018 r. znak [...], odmawiającą zobowiązania właściciela nieruchomości o nr [...] do przywrócenia stanu poprzedniego, tj. rozebrania ogrodzenia tej nieruchomości od strony nieruchomości o nr ew. [...] oraz wykonania urządzeń zapobiegającym szkodom.
Uzasadniając oddalenie skargi na powyższą decyzję Wojewódzki Sąd Administracyjny w Warszawie podniósł, iż skarżący w żaden sposób nie uzasadnili, w szczególności nie wskazali "licznych uchybień w postępowaniu organu I instancji", które w ich ocenie przemawiać miały za koniecznością uchylenia zaskarżonej decyzji w całości i przekazania sprawy do ponownego rozpatrzenia. Skarżący, podnosząc zarzuty naruszenia art. 7-9, 77 § 1, 80 i 81 k.p.a. oraz 107 § 3 k.p.a., w żaden sposób nie próbowali nawet uzasadnić, na czym polegać miały zarzucane braki materiału dowodowego, niepełna czy też dowolna analiza dowodów zgromadzonych w sprawie, czy też dowolne ustalenia stanu faktycznego. Skarżący nie sprecyzowali również na czym polegać ma naruszenie art. 107 § 3 k.p.a. W uzasadnieniu decyzji organ odwoławczy wskazał jakie fakty uznał za udowodnione, na jakich dowodach się oparł ustalając stan faktyczny, uzasadnił także, dlaczego uzupełnił materiał dowodowy, wyjaśnił podstawę prawną wydanej przez siebie decyzji, podając przepisy prawne, na których się oparł. Niezasadny okazał się również w ocenie Sądu zarzut naruszenia prawa materialnego - tj. art. 29 ust. 3 ustawy z dnia 18 lipca 2001r. Prawo wodne (Dz.U. z 2012r. poz. 145 ze zm.), który znajduje w sprawie zastosowanie z uwagi na art. 545 ust. 4 ustawy z dnia 20 lipca 2017r. - Prawo wodne (Dz. U. z 2018r., poz. 2268 ze zm.). Zastosowanie art. 29 Prawa wodnego jest uzależnione od wystąpienia skutku w postaci szkody (szkodliwy wpływ dokonanych zmian na grunty sąsiednie). Z tych względów przesłankami warunkującymi wydanie jednego z nakazów, o jakich mowa art. 29 ust. 3 ustawy są: zmiana stanu wody na gruncie i szkodliwe oddziaływanie takiej zmiany na nieruchomości sąsiednie. Tym samym pomiędzy zmianą stanu wody na gruncie, a szkodliwym oddziaływaniem musi istnieć związek przyczynowo - skutkowy. Zaistnienie określonych w przepisie art. 29 ust. 3 Prawa wodnego przesłanek obliguje - co do zasady - organy administracyjne do wydania nakazu przywrócenia stanu poprzedniego, gdyż decyzja w tym przedmiocie ma charakter decyzji związanej. Dotyczy to jednak sytuacji, gdy spełnione są wszystkie przesłanki wskazane w art. 29 ust. 3 Prawa wodnego, a nie zachodzi żadna z okoliczności wyłączających zastosowanie sankcji wskazanej w tym przepisie. Sąd wskazał, że z prawidłowo ustalonego przez organy administracyjne, po uzupełnieniu dokonanym przez SKO, stanu faktycznego wynika, że zarówno na działce nr [...], której właścicielami są skarżący, jak i na działce [...], której właścicielem jest uczestniczka postępowania U. P.-M., ma miejsce naruszenie stosunków wodnych. Działka nr [...] jest położona na stoku i w stanie naturalnym była działką przepływową. Winna przez nią spływać woda ze źródeł znajdujących się na linii spływu wód powierzchniowych, spływająca w sposób naturalny, nieskoncentrowany, po powierzchni terenu. Winna ona przyjmować wody opadowe i roztopowe spływające zgodnie z naturalnym kierunkiem spadku, również z części działki nr [...]. Z opinii biegłych powołanych przez SKO wynika, że na działce o nr ew. [...] położonej w [...] przy ul. [...] dokonano zmiany stanu wody — zablokowania przepływu wody z działki nr [...] na działkę nr [...], poprzez powstanie szczelnego cokołu betonowej podmurówki płotu oraz zdeponowanie warstwy nasypu o miąższości do 1.0 m. Spowodowało to, że woda odprowadzana ze stawu gromadzi się na działce nr [...] tworząc rozlewisko, skutkujące powstaniem szkód. Natomiast właściciele działki nr [...] odprowadzają wody na działkę [...], co jest zakazane w myśl art. 29 ust. 1 pkt 2 Prawa wodnego. Jeszcze przed powstaniem podmurówki na działce [...] ówczesny właściciel działki [...] dokonał modyfikacji warunków hydrologicznych w obrębie swojej nieruchomości. Pierwszą zmianą było zainstalowanie rury prowadzącej od źródła w studni przy granicy z działką nr 6421/2 do zagłębienia terenu w miejscu dzisiejszego stawu. Drugą, po wybudowaniu stawu, umieszczenie wylotu rury w stawie i wybudowanie utwardzonego koryta. Dawniej woda spływała po powierzchni terenu, a obecne jest odprowadzana na działkę [...] poprzez rurę 100 oraz utwardzone koryto, w wyniku czego nastąpiła koncentracja oraz przyspieszenie spływu wód. Zdaniem Sądu organ odwoławczy w uzasadnieniu decyzji trafnie wskazał, że zakaz odprowadzania wód na sąsiednie nieruchomości ma charakter bezwzględny i nie jest uzależniony od powstania szkody. W obecnej sytuacji faktycznej właściciel działki nr [...] nie ma obowiązku odebrania odprowadzanej obecnie do krawędzi działki [...] wody korytem sztucznego cieku. Gdy skarżący przywrócą naturalny spływ wody ze źródła, tj. spływ po powierzchni terenu w sposób nieskoncentrowany po powierzchni nieutwardzonej, wskutek przelewania się wód z czaszy zbiornika, to wówczas wody te powinny zostać odebrane przez właściciela działki [...], a wybudowana betonowa podmurówka płotu i utworzony nasyp - całkowicie usunięty. Sąd uznał stanowisko organu odwoławczego za trafne i podkreślił, że ochronie na podstawie art. 29 ust. 1 pkt 1 Prawa wodnego podlega naturalny stan wody albo też osiągnięty w wyniku legalnie podjętych działań, natomiast nie dotyczy to sytuacji, gdy stan wody na gruncie powstał w wyniku nielegalnego zagospodarowania terenu. Odprowadzanie wody na grunt sąsiedni jest zakazane na mocy art. 29 ust. 1 pkt 2 Prawa wodnego. Dopóki zatem właściciele działki nr [...] nie zaprzestaną nielegalnie odprowadzać wód ze swojej działki na działkę uczestniczki, dopóty nie mogą domagać się od niej zaprzestania blokowania przepływu wody na jej działkę. Przy czym Sąd zaznaczył, że nielegalność odprowadzania wody nie musi być wyłącznie stwierdzona w odrębnym postępowaniu administracyjnym, lecz może - i powinna być - badana w przedmiotowym postępowaniu administracyjnym (jeśli w odrębnym postępowaniu administracyjnym tego wcześniej nie stwierdzono). Jest bowiem przesłanką do zastosowania sankcji przewidzianej w art. 29 ust. 3 Prawa wodnego. W ocenie Sądu z prawidłowo ustalonego przez organy administracji stanu faktycznego wynika jednoznacznie, że: - po pierwsze, właściciele działki nr [...] odprowadzają nielegalnie wody na działkę [...], nie legitymując się niezbędnym pozwoleniem wodnoprawnym; - po drugie, już po naruszeniu stosunków wodnych przez właścicieli działki nr [...], na działce o nr [...] dokonano również zmiany stanu wody — zablokowania przepływu wody z działki nr [...] na działkę nr [...], poprzez powstanie szczelnego cokołu betonowej podmurówki płotu oraz zdeponowanie warstwy nasypu o miąższości do 1.0 m; - po trzecie, uczynienie zadość żądaniu skarżących w aktualnym stanie stosunków wodnych doprowadziłoby do spływu na działkę uczestniczki wody w ilościach znacznie przekraczających naturalny spływ, co skutkowałoby powstaniem na działce nr [...] szkody. Z uwagi na powyższe Sąd oddalił skargę.
Już dziś zamów dostęp
do IFK Platforma Księgowych i Kadrowych
- Codzienne aktualności prawne
- Porady i artykuły z najpopularniejszych czasopism INFOR wraz z bieżącymi wydaniami
- Bogatą bibliotekę materiałów wideo
- Merytoryczne dodatki, ściągi, plakaty
