Wyrok NSA z dnia 18 listopada 2016 r., sygn. II FSK 2960/14
Podatek od nieruchomości
Naczelny Sąd Administracyjny w składzie: Przewodniczący - Sędzia NSA Tomasz Zborzyński, Sędzia NSA Beata Cieloch (sprawozdawca), Sędzia NSA del. Jan Grzęda, Protokolant Joanna Bańbura, po rozpoznaniu w dniu 18 listopada 2016 r. na rozprawie w Izbie Finansowej skargi kasacyjnej V. K. i A. K. od wyroku Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Opolu z dnia 14 maja 2014 r. sygn. akt I SA/Op 229/14 w sprawie ze skargi V. K. i A. K. na decyzję Samorządowego Kolegium Odwoławczego w Opolu z dnia 9 października 2013 r. nr [...] w przedmiocie ustalenia wymiaru łącznego zobowiązania pieniężnego za 2007 r. oddala skargę kasacyjną.
Uzasadnienie
I.1. Wojewódzki Sąd Administracyjny w Opolu wyrokiem z dnia 14 maja 2014 r., sygn. akt I SA/Op 229/14, oddalił skargę A. K. i V. K. (dalej: "Skarżący") na decyzję Samorządowego Kolegium Odwoławczego w Opolu z dnia 9 października 2013 r., w przedmiocie ustalenia wymiaru łącznego zobowiązania pieniężnego za 2007 r.
I.2. W uzasadnieniu powyższego orzeczenia, Sąd pierwszej instancji wskazał, że Skarżący w dniu 13 lutego 1990 r. nabyli nieruchomość stanowiącą założenie pałacowo - parkowe położone w miejscowości K., które zostało wpisane indywidualnie do rejestru zabytków województwa opolskiego jako: zabytkowy park, ruina zamku oraz kaplica grobowa S. W związku z informacją O. Wojewódzkiego Konserwatora Zabytków stwierdzającą, iż założenie pałacowo - parkowe zlokalizowane w K. nie jest utrzymywane zgodnie z ustawą o ochronie zabytków i opiece nad zabytkami, Burmistrz G. wszczął wobec Podatników postępowanie w sprawie ustalenia łącznego zobowiązania pieniężnego za 2007 r., a następnie, decyzją z dnia 28 kwietnia 2008 r. ustalił Skarżącym wysokość zobowiązania podatkowego za ten okres. W wyniku kontroli sądowoadministracyjnej, na mocy wyroku Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Opolu z dnia 6 października 2009 r., sygn. akt I SA/Op 279/09 stwierdzono nieważność wydanych w sprawie decyzji organów obu instancji. Rozpatrując ponownie sprawę Burmistrz G. decyzją z dnia 4 grudnia 2012 r. ustalił Skarżącym wymiar łącznego zobowiązania pieniężnego za 2007 r. w kwocie 137.050,00 zł. Samorządowe Kolegium Odwoławcze po uzupełnieniu materiału dowodowego w toku postępowania odwoławczego uznało, że odwołanie nie zasługuje na uwzględnienie i wskazaną na wstępie decyzją z dnia 9 października 2013 r. utrzymało w mocy decyzję Burmistrza G. Organ odwoławczy zaakceptował ustalenia organu pierwszej instancji o braku podstaw do opodatkowania ruin zamku indywidualnie wpisanych do rejestru zabytków. Odwołując się do protokołu z oględzin pałacu z dnia 18 marca 2004 r. organ zaznaczył, że zachowały się jedynie mury pałacu bez sklepień, stropów i dachów, wobec czego obiekt ten z oczywistych względów nie spełniał definicji budynku (art. 2 ust. 1 pkt 2 w zw. z art. 1a ust. 1 pkt 1 ustawy z dnia 12 stycznia 1991 r. o podatkach i opłatach lokalnych (t.j. Dz. U. z 2010 r. nr 95, poz. 613 ze zm. - dalej jako u.p.o.l.) i nie mógł stanowić przedmiotu opodatkowania. W odniesieniu natomiast do kaplicy grobowej S., Kolegium wskazało, że wprawdzie organ pierwszej instancji nie podał powodów odstąpienia od jej opodatkowania, a zebrany materiał dowodowy nie daje jednoznacznej odpowiedzi, czy obiekt ten odpowiadał pojęciu budynku (chociaż z protokołów inspekcji tego obiektu wynika, że miał on uszkodzoną połać dachu o zniszczonej, zawalonej częściowo konstrukcji, bez pokrycia), to jednak również w tym przypadku należało odstąpić od opodatkowania tego obiektu z uwagi na zasadę niepogarszania sytuacji strony odwołującej się (art. 234 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. Ordynacja podatkowa - t.j. Dz. U. z 2012 r. poz. 749 ze zm. - dalej jako O.p.). Dokonując oceny zaskarżonej decyzji w zakresie opodatkowania gruntów, tj działek stanowiących park przypałacowy, wpisany indywidualnie do rejestru zabytków, SKO w pełni podzieliło stanowisko organu pierwszej instancji, że w sprawie nie została spełniona przesłanka utrzymania i konserwacji tego gruntu zgodnie z przepisami o ochronie zabytków. Zdaniem organu, przeprowadzone postępowanie wykazało brak odpowiednich działań współwłaścicieli, co potwierdzają zebrane dowody, w tym decyzje i pisma O. Wojewódzkiego Konserwatora Zabytków (dalej jako OWKZ). Organ odwołał się do treści protokołu dowodu z oględzin parku i jego elementów, tj: drzewostanu, układu wodnego (rzeki S., kanału A, rowów, stawów, przyczółków ceglanych (...) budowli na rzece, ścieżek parkowych - przeprowadzonych w dniu 18 marca 2004 r. przez pracowników OWKZ. Wskazano, że Skarżący nie występowali do OWKZ z wnioskiem o wydanie pozwolenia na jakiekolwiek prace konserwatorskie, restauratorskie lub budowlane przy zabytkowym zespole pałacowo-parkowym w K. (pismo z dnia 22 sierpnia 2012 r.). Skarżący nie wystąpili również do odpowiedniego organu z wnioskiem o wykonanie robót remontowo- budowlanych, czy o wydanie pozwolenia na budowę, ani zgłoszenie inwestycji na terenie posiadłości położonej w K.h (pismo Starostwa Powiatowego w B.), nie wydano im też pozwolenia wodno-prawnego (co wynika z pisma Starosty B.). Podniesiono także, że istotne znaczenia w sprawie ma opinia Narodowego Instytutu Dziedzictwa Oddział Terenowy w O., sporządzona na wniosek organu pierwszej instancji, w której stwierdzono, że ogólny stan zachowania parku wskazuje na brak prac pielęgnacyjnych ukierunkowanych na konserwację historycznych elementów założenia. Ustalenia te wynikały z przeprowadzonych oględzin w dniu 6 czerwca 2012 r. Odwołano się także do przesłuchań świadków - mieszkańców wsi K., z których wynikało, iż w latach 2005 -2008 nie były wykonywane prace porządkowe, czy remontowe parku; był on niezabezpieczony, systematycznie dewastowany - świadkowie wskazywali na powalenie drzewostanu, kradzież drzewa z parku, zakrzaczenie uniemożliwiające wejście w głąb parku. Ponadto SKO wskazało na wyrok Sądu Rejonowego w N., Wydziału VI Grodzkiego z dnia 2 kwietnia 2007 r., sygn. akt [...], na mocy którego uznano Skarżącego za winnego popełnienia czynu polegającego na tym, iż w okresie od dnia 28 stycznia 2005 r. do 16 stycznia 2007 r. w miejscowości K., Gmina G. będąc właścicielem kompleksu pałacowo-parkowego, nie zabezpieczył go w należyty sposób przed uszkodzeniami, zniszczeniami oraz kradzieżami, tj. o wykroczenie z art. 110 ust. 1 ustawy o ochronie zabytków i opiece nad zabytkami. SKO wskazało, że wprawdzie w aktach sprawy brak jest dowodów bezpośrednio dotyczących stanu parku w 2007 r., to jednak zebrane dowody pośrednie dostatecznie potwierdzają brak właściwej konserwacji parku również w badanym okresie. Skoro bowiem park znajdował się w złym stanie, wymagającym konkretnych prac, w 2004 r. (ostatnie oględziny parku przez pracowników Urzędu Konserwatora Zabytków), a właściciele nie podejmowali w kolejnych latach żadnych prac związanych choćby z zabezpieczeniem zabytku i utrzymaniem go w stanie niepogorszonym, to stan zachowania parku nie uległ zmianie w 2007 r. Zatem w zaskarżonej decyzji prawidłowo uznano, że w 2007 r. nie zostały spełnione warunki zwolnienia z podatku od nieruchomości przedmiotowego zabytku (parku), określone w przepisie art. 7 ust. 1 pkt 6 u.p.o.l. Odnosząc się do zarzutów braku rozważenia, czy grunty pod wodami stanowiły grunty pod jeziorami, wskazano, że z akt sprawy wynika, iż otoczenie pałacu w K. stanowią stawy, będące integralną częścią kompozycji parku krajobrazowego (tak stanowi opinia Narodowego Instytutu Dziedzictwa). Ponadto z map archiwalnych wynika, że znajdujące się na terenie parku zbiorniki wodne nie powstały w sposób naturalny lecz były dziełem człowieka. W rezultacie organ stwierdził, że materiał dowodowy nie potwierdza, by stronie przysługiwało opodatkowanie stawką jak dla gruntów pod jeziorami. Zaakceptowano także w całości ustalenia co do podstawy opodatkowania, tj. powierzchni gruntów - 54,82 ha i zastosowanej stawki dla gruntów pozostałych. Organ wyjaśnił przy tym, że uchwała Rady Miejskiej w G. z dnia 30 listopada 2005 r. w sprawie określenia wysokości stawek podatku od nieruchomości w zakresie gruntów pozostałych (§ 1 pkt 1 c uchwały) wprowadziła odstępstwo od stawki podstawowej ustanawiając wyjątek dla akwenów wodnych przeznaczonych na tereny rekreacyjne związane z rekreacją i wypoczynkiem. Według SKO, wobec Skarżących nie wystąpiły jednak przesłanki zastosowania tej obniżonej stawki. Jakkolwiek na terenie posiadanych przez Skarżących gruntów pozostałych (parku) znajdowały się stawy (akweny wodne), to w 2007 r. nie były one związane z rekreacją i wypoczynkiem, nie służyły bowiem realizacji takich celów. Stawy nie były zagospodarowane dla takich potrzeb, nie były też udostępniane do takich celów, co wynika z całości zebranego materiału dowodowego. Mimo, że w ewidencji gruntów sporny teren stanowi tereny rekreacyjno-wypoczynkowe z akwenami wodnymi, to jednak, zdaniem organu, wykładnia omawianego przepisu uchwały wskazuje, że nie ma znaczenia sposób klasyfikacji danego gruntu w ewidencji gruntów i budynków, lecz charakter i faktyczne przeznaczenie znajdujących się na nim akwenów wodnych. Warunki wprowadzone tym przepisem winny być spełnione w danym roku podatkowym, gdyż ww. przepis wprowadza stawkę roczną podatku od nieruchomości. Końcowo SKO odniosło się do kwestii przedawnienia prawa do wydania decyzji w sprawie. W tym zakresie podtrzymało w całości stanowisko Burmistrza G., że w rozpatrywanej sprawie zastosowanie miał pięcioletni termin do wydania decyzji określony w art. 68 § 2 O.p. Z akt sprawy jednoznacznie wynikało, że Skarżący nie złożyli, w zakresie dotyczącym podatku rolnego, informacji o gruntach obejmującej użytki rolne (rowy o pow. 0,33 ha), do czego byli zobligowani, zgodnie z art. 6 a ust. 5 ustawy z dnia 15 listopada 1984 r. o podatku rolnym (Dz. U. z 2006 r. Nr 136 poz. 969 ze zm. - dalej jako u.p.r.) Nadto w złożonych przez podatników zeznaniach (informacjach podatkowych) pozostałe dane również nie były zgodne ze stanem rzeczywistym. Tym samym, skoro obowiązek podatkowy z tytułu łącznego zobowiązania pieniężnego powstał w 2007 r., wskazany 5 letni termin do wydania decyzji upłynął 31 grudnia 2012 r., natomiast Burmistrz G. wydał decyzję w dniu 4 grudnia 2012 r. Nie doszło zatem w sprawie do przedawnienia zobowiązania.
Już dziś zamów dostęp
do IFK Platforma Księgowych i Kadrowych
- Codzienne aktualności prawne
- Porady i artykuły z najpopularniejszych czasopism INFOR wraz z bieżącymi wydaniami
- Bogatą bibliotekę materiałów wideo
- Merytoryczne dodatki, ściągi, plakaty
