Postanowienie NSA z dnia 1 lipca 2015 r., sygn. I OZ 725/15
Przywrócenie terminu
Naczelny Sąd Administracyjny w składzie: Przewodniczący: Sędzia NSA Irena Kamińska po rozpoznaniu w dniu 1 lipca 2015 r. na posiedzeniu niejawnym w Izbie Ogólnoadministracyjnej zażalenia W.R. na postanowienie Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Łodzi z dnia 14 kwietnia 2015 r. o sygn. akt II SA/Łd 724/14 w sprawie z wniosku W.R. o przywrócenie terminu do złożenia wniosku o sporządzenie uzasadnienia wyroku w sprawie ze skargi W.R. na postanowienie Samorządowego Kolegium Odwoławczego w Łodzi z dnia 24 stycznia 2014 roku, Nr [...] w przedmiocie odmowy wznowienia postępowania postanawia: oddalić zażalenie.
Uzasadnienie
W.R. wniósł skargę na postanowienie Samorządowego Kolegium Odwoławczego w przedmiocie odmowy wznowienia postępowania.
Po rozpoznaniu sprawy na rozprawie, Wojewódzki Sąd Administracyjny w Łodzi wyrokiem z dnia 9 stycznia 2015 roku oddalił skargę W.R. na postanowienie Samorządowego Kolegium Odwoławczego w sprawie odmowy wznowienia postępowania.
W piśmie z dnia 6 lutego 2015 roku skarżący wniósł o sporządzenie uzasadnienia wyroku oraz o przywrócenie terminu do złożenia tego wniosku.
Zarządzeniem Sędziego z dnia 17 lutego 2015 roku skarżący został zobowiązany do usunięcia, w terminie 7 dni pod rygorem odmowy przywrócenia terminu, braków formalnych wniosku o przywrócenie terminu poprzez uprawdopodobnienie okoliczności wskazujących na brak winy w uchybieniu terminu oraz wykazanie, iż wniosek o przywrócenie terminu został złożony w ciągu 7 dni od czasu ustania przyczyny uchybieniu terminu. Zarządzenie doręczono skarżącemu 6 marca 2015 roku.
W piśmie z dnia 12 marca 2015 roku skarżący wyjaśnił, iż wniosek o przywrócenie terminu złożył w terminie 7 dni od dnia doręczenia odpisu wyroku wraz z uzasadnieniem w sprawie II SA/Łd 722/14, kiedy to - po lekturze uzasadnienia tego wyroku - dostrzegł, iż nie odnosi się on do kwestii wznowienia postępowania. Zawiadomienie o terminie rozprawy z dnia 27 listopada 2014 roku w sprawie II SA/Łd 722/14 i w sprawie niniejszej - jak podkreślił skarżący - były tak identyczne w treści, że zostały błędnie przyjęte przez skarżącego za tożsame. Skarżący wnosząc w sprawie II SA/Łd 722/14 o sporządzenie uzasadnienia wyroku, nie został wyprowadzony z błędu przez pracownika Wydziału Informacji Sądowej. Skarżący nie uzyskał wglądu do akt sprawy. Podejmowane przez organy administracji czynności w postępowaniu administracyjnym wskazywały, iż obie sprawy będą rozpoznane jednocześnie.
Wojewódzki Sąd Administracyjny w Łodzi zaskarżonym postanowieniem odmówił przywrócenia terminu do złożenia wniosku o sporządzenie uzasadnienia wyroku.
Sąd wyjaśnił, że stosownie do treści art. 86 § 1 zd. I ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 roku - Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (tekst jedn. Dz. U. z 2012 roku, poz. 270 ze zm., dalej jako: p.p.s.a.), jeżeli strona nie dokonała w terminie czynności w postępowaniu sądowym bez swojej winy, sąd na jej wniosek postanowi przywrócenie terminu. Pismo z wnioskiem o przywrócenie terminu wnosi się do sądu, w którym czynność miała być dokonana, w ciągu siedmiu dni od czasu ustania przyczyny uchybienia terminu. Z unormowania przepisu art. 86 i 87 P.p.s.a. wynika, iż aby Sąd przywrócił termin niezbędnym jest spełnienie kumulatywnie 4 przesłanek, a mianowicie:
1. przywrócenie terminu możliwe jest jedynie na wniosek strony (vide art. 86 § 1 zd. I i art. 87 § 1 P.p.s.a.);
2. pismo z wnioskiem należy złożyć w terminie siedmiu dni od daty ustania przyczyny uchybienia terminu (art. 87 § 1 P.p.s.a.);
3. w piśmie należy uprawdopodobnić okoliczności wskazujące na brak winy w uchybieniu terminu (art. 87 § 2 P.p.s.a.);
4. wraz z wnioskiem należy dokonać czynności, której niedokonano w terminie (art. 87 § 4 P.p.s.a.).
Konstatując, przywrócenie terminu m. in. do złożenia wniosku o sporządzenie uzasadnienia wyroku, może nastąpić tylko z ważnych powodów, co do których zainteresowany uprawdopodobni, że wystąpiły bez jego winy. Te ważne powody wskazać powinny na obiektywne, niezależne od strony przyczyny uchybienia terminu.
WSA w Łodzi wskazał w sprawie, iż wyrok oddalający skargę został ogłoszony dnia 9 stycznia 2015 roku, zatem siedmiodniowy termin na złożenie wniosku o sporządzenie uzasadnienia wyroku ekspirował z dniem 16 stycznia 2015 roku. Tymczasem dopiero w dniu 6 lutego 2015 roku skarżący złożył wniosek o sporządzenie uzasadnienia wyroku wraz z wnioskiem o przywrócenie terminu do jego złożenia.
W stanie faktycznym sprawy, skarżący w treści wniosku wskazał, że nie zrozumiał zawiadomienia o terminie rozprawy, bowiem zawiadomienie w sprawie II SA/Łd 722/14 i w sprawie niniejszej były niemalże identyczne. Odnosząc się do tak określonej przesłanki przywrócenia terminu Sąd zwrócił uwagę na ugruntowany w orzecznictwie sądów administracyjnych pogląd, iż nie jest okolicznością wskazującą na brak winy w uchybieniu terminu niezrozumienie treści pisma, czy pouczenia. W zawiadomieniu o terminie rozprawy wyraźnie wskazano kwestionowany przez skarżącego akt administracyjny poprzez podanie jego daty wydania, numeru oraz przedmiotu. Wspomniane zawiadomienie zawierało także pouczenie o możliwości, terminie i sposobie złożenia wniosku o sporządzenie uzasadnienia wyroku w przypadku oddalenia skargi. Jednocześnie Sąd zauważył, iż skarżący w okresie po wydaniu wyroku, czyli po dniu 9 stycznia 2015 roku, w terminie otwartym do złożenia wniosku o sporządzenie uzasadnienia wyroku, kierował do sądu pisma w sprawie. W każdym z tych pism skarżący wyraźnie wskazywał, iż dotyczy ono sprawy oznaczonej sygnaturą II SA/Łd 724/14, a zatem miał świadomość tego, iż każda ze spraw (skarga na postanowienie o odmowie wszczęcia postępowania w sprawie stwierdzenia nieważności decyzji oraz skarga na postanowienie o odmowie wznowienia postępowania) jest rozpatrywana indywidualnie. W tej sytuacji wskazana przez skarżącego okoliczność nie może dowodzić braku winy w uchybieniu terminu.
Argumentem powołanym przez skarżącego jako uzasadnienie braku winy w uchybieniu terminu jest także okoliczność, iż pracownik Wydziału Informacji Sądowej, po okazaniu mu wniosku o sporządzenie uzasadnienia wyroku w sprawie II SA/Łd 722/14, nie wyprowadził skarżącego z błędu. Odnosząc się do tej kwestii należy wskazać, iż pracownik sądu nie jest uprawniony do podejmowania działań w imieniu strony lub inicjowania działań skarżącego. Innymi słowy, pracownik sądu nie jest uprawniony do dokonywania oceny czy strona powinna złożyć określony wniosek w postępowaniu. Podczas lektury wniosku o sporządzenie uzasadnienia wyroku w sprawie II SA/Łd 722/14 pracownik sądu uprawniony był jedynie do oceny czy wniosek jest kompletny, a nie - jakby tego chciał skarżący - sugerowania mu konieczności złożenia analogicznego wniosku w innej sprawie.
Ponadto skarżący wskazał, iż nie miał udostępnionego wglądu w akta sprawy w Wydziale Informacji Sądowej. Zdaniem WSA w Łodzi, tok podejmowanych przez sąd czynności w postępowaniu może skutkować tym, że nie zawsze i nie od razu akta sądowe (wraz z załączonymi aktami administracyjnymi) mogą być udostępniane stronom postępowania. Należy jednakże odróżnić czynność przeglądania akt od uzyskania informacji o treści rozstrzygnięcia. Do przygotowania wniosku o sporządzenie uzasadnienia wyroku skarżącemu niezbędna była jedynie informacja o treści rozstrzygnięcia, którą skarżący mógł uzyskać w Wydziale Informacji Sądowej niezależnie od dostępu do akt sądowych.
Mając powyższe na uwadze stwierdził, iż skarżący nie uwiarygodnił stosowną argumentacją faktu, iż przeszkoda uniemożliwiająca złożenie wniosku w terminie była od niego niezależna a skoro tak, to należy również stwierdzić, iż skarżący nie wykazał należytej staranności w prowadzeniu swoich spraw, a więc ponosi wyłączną odpowiedzialność za uchybienie terminu do zgłoszenia wniosku o sporządzenie uzasadnienia wyroku.
Zażalenie na powyższe postanowienie wniósł W.R.
Naczelny Sąd Administracyjny zważył, co następuje:
Zażalenie nie zasługuje na uwzględnienie.
Stosownie do treści art. 86 § 1 p.p.s.a. jeśli strona nie dokonała w terminie czynności w postępowaniu sądowym bez swojej winy, sąd na jej wniosek postanowi przywrócenie terminu.
Przywrócenie uchybionego terminu jest możliwe jeżeli zostaną spełnione łącznie następujące przesłanki: 1) strona wystąpi z wnioskiem o przywrócenie terminu, 2) wniosek ten zostanie wniesiony w ciągu 7 dni od dnia ustania przyczyny uchybienia terminu, 3) jednocześnie z wniesieniem wniosku zostanie dopełniona czynność, dla której określony był termin, 4) we wniosku zostaną uprawdopodobnione okoliczności wskazujące na brak winy w uchybieniu terminu, 5) powstanie ujemnych dla strony skutków w zakresie postępowania sądowego. Stosownie do art. 87 § 2 p.p.s.a. na stronie domagającej się przywrócenia terminu ciąży obowiązek uprawdopodobnienia okoliczności wskazujących na brak winy. O braku winy można mówić, gdy wnioskodawca dopełnił obowiązku dołożenia szczególnej staranności przy dokonywaniu czynności procesowej. Dokonanie oceny wystąpienia tej przesłanki musi nastąpić na podstawie wszystkich okoliczności konkretnej sprawy i z uwzględnieniem obiektywnego miernika staranności jakiej można i należy wymagać od osoby dbającej należycie o swoje interesy. Przy rozpoznawaniu wniosku o przywrócenie terminu Sąd ocenia zatem, czy strona uprawdopodobniła okoliczności, które powołała na usprawiedliwienie opóźnienia w dokonaniu czynności procesowej oraz czy te okoliczności są tego rodzaju, że nie można przypisać winy za to opóźnienie.
Należy skonstatować, ze art. 86 § 1 p.p.s.a. stanowi wyjątek od obowiązującej w postępowaniu sądowoadministracyjnym zasady formalizmu i jako taki musi być wykładany ściśle. Zasada formalizmu procesowego jest nieodzownym elementem sprawnego i rzetelnego przeprowadzenia postępowania. Przez zachowanie wymogów formalnych zarówno sąd, jak i uczestnicy postępowania realizują postulat jawnego postępowania - poddanego kontroli uczestniczących w nim podmiotów - w którym możliwe jest skupienie materiału procesowego. Mimo że formalizm może ograniczać swobodę co do treści i formy, czy terminów, niemniej jednak brak pewnych obostrzeń w tym zakresie prowadziłby do anarchii i destrukcji wymiaru sprawiedliwości, a przez to czynił z prawa do sądu wartość iluzoryczną (por. wyrok Trybunału Konstytucyjnego z dnia 1 lipca 2008 r., SK 40/07, OTK ZU 2008, seria A, nr 6, poz. 101, pkt 6.5.1; S. Cieślak, Formalizm procesowy w orzecznictwie Trybunału Konstytucyjnego, w: Orzecznictwo Trybunału Konstytucyjnego a Kodeks postępowania cywilnego. Materiały Ogólnopolskiego Zjazdu Katedr i Zakładów Postępowania Cywilnego, Serock k. Warszawy, pod red. T. Erecińskiego i K. Weitza, Warszawa 2010, passim; postanowienie NSA z 17 czerwca 2014 r., I OZ 456/14).
W ocenie Naczelnego Sądu Administracyjnego, podnoszona przez skarżącego przyczyna uchybienia terminu (błędne zapatrywane wynikające z podobieństwa spraw) nie uzasadnia uwzględnienia wniosku o przywrócenie terminu.
Jak zauważa się w orzecznictwie, brak winy w uchybieniu terminu powinien być oceniany z uwzględnieniem wszystkich okoliczności konkretnej sprawy, przy zastosowaniu obiektywnego miernika staranności, jaki można wymagać od strony dbającej należycie o własne interesy. Przywrócenie terminu ma charakter wyjątkowy i nie jest możliwe, gdy strona dopuściła się choćby lekkiego niedbalstwa (zob. postanowienie NSA z 18 grudnia 2014 r., I OZ 1164/14).
Zdaniem Naczelnego Sądu Administracyjnego, z takim lekkim niedbalstwem ma się do czynienia w niniejszej sprawie. Skądinąd sam skarżący przyznał, że uchybienie terminowi wynikało z jego pomyłki co do korespondencji w sprawach o sygn. akt II SA/Łd 722/14 i II SA/Łd 724/14. Błędne zapatrywanie wnioskodawcy wynikało zatem z niedostatecznej uwagi i staranności w prowadzeniu swoich spraw, co właśnie świadczy zdaniem Naczelnego Sądu Administracyjnego o pewnym niedbalstwie.
Naczelny Sąd Administracyjny stwierdza tym samym, że wnioskodawca nie uprawdopodobnił w przekonujący sposób okoliczności wskazujących na brak jego winy w uchybieniu terminu. Zarazem twierdzenia skarżącego o zakresie informacji uzyskanych ustnie od pracownika sądu nie zostały w żaden sposób przez niego udokumentowane, a tym samym zasadniczo nie mogą być brane pod uwagę w sprawie jako okoliczność wskazująca na brak winy skarżącego w uchybieniu przez siebie terminowi.
Mając powyższe na uwadze, Naczelny Sąd Administracyjny orzekł jak w postanowieniu, na podstawie art. 197 § 2 p.p.s.a. w związku z art. 184 p.p.s.a.
Źródło: Centralna Baza Orzeczeń Sądów Administracyjnych, http://orzeczenia.nsa.gov.pl/
Już dziś zamów dostęp
do IFK Platforma Księgowych i Kadrowych
- Codzienne aktualności prawne
- Porady i artykuły z najpopularniejszych czasopism INFOR wraz z bieżącymi wydaniami
- Bogatą bibliotekę materiałów wideo
- Merytoryczne dodatki, ściągi, plakaty
