Wyrok NSA z dnia 19 marca 2015 r., sygn. I FSK 2159/13
Ochrona prawna przysługuje podatnikowi, który na podstawie obiektywnych przesłanek nie wiedział lub nie mógł wiedzieć, że transakcja wiązała się z przestępstwem w dziedzinie podatku od wartości dodanej, czy też "podatnik nie miał przesłanek podejrzewać, że dopuszczono się nieprawidłowości lub przestępstwa". Wskazana ochrona przysługuje zatem podatnikom wykazującym się należytą starannością i dbałością o własne interesy w obrocie gospodarczym.
Teza od Redakcji
Naczelny Sąd Administracyjny w składzie: Przewodniczący Sędzia NSA Arkadiusz Cudak (spr.), Sędzia NSA Grażyna Jarmasz, Sędzia del. WSA Hieronim Sęk, Protokolant Marek Wojtasiewicz, po rozpoznaniu w dniu 19 marca 2015 r. na rozprawie w Izbie Finansowej skargi kasacyjnej "E" Sp. z o.o. w G. od wyroku Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Gliwicach z dnia 8 lipca 2013 r. sygn. akt III SA/Gl 729/13 w sprawie ze skargi "E" Sp. z o.o. w G. na decyzję Dyrektora Izby Skarbowej w K. z dnia 31 stycznia 2013 r. nr [...] w przedmiocie podatku od towarów i usług za sierpień, wrzesień i październik 2010 r. 1) oddala skargę kasacyjną, 2) zasądza od "E." Sp. z o.o. w Gliwicach na rzecz Dyrektora Izby Skarbowej w K. kwotę 3.600 (słownie: trzy tysiące sześćset) złotych tytułem zwrotu kosztów postępowania kasacyjnego.
Uzasadnienie
Zaskarżonym wyrokiem z dnia 8 lipca 2013 roku, Wojewódzki Sąd Administracyjny w Gliwicach w sprawie o sygnaturze akt III SA/Gl 729/13, działając na podstawie art. 151 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 roku Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (Dz. U. z 2002 roku, poz. 270 ze zm.,) dalej p.p.s.a., oddalił skargę E. Sp. z o.o. w G. na decyzję Dyrektora Izby Skarbowej w K. z dnia 31 stycznia 2013 roku w przedmiocie podatku od towarów i usług. 1. Postępowanie przed organami podatkowymi Zaskarżoną decyzją Dyrektor Izby Skarbowej utrzymał w mocy 3 decyzje Naczelnika Pierwszego Urzędu Skarbowego w G. z 28 czerwca 2012 r., to jest decyzję określającą za sierpień 2010 r., zobowiązanie podatkowe w podatku od towarów i usług w kwocie 182 595,00 zł, decyzję określającą za październik 2010 r., zobowiązanie podatkowe w podatku od towarów i usług w kwocie 122 804,00 zł oraz decyzję umarzającą postępowanie w podatku od towarów i usług za wrzesień 2010r., wszczęte przez organ podatkowy postanowieniem z dnia 14 stycznia 2011 r., ze względu na jego bezprzedmiotowość. W decyzjach tych stwierdzono: 1. w rozliczeniu za sierpień 2010 r., zawyżenie podatku naliczonego obniżającego podatek należny o kwotę 436 590,00 zł, poprzez odliczenie podatku od towarów i usług wynikającego z faktur VAT (21 sztuk), wystawionych przez M. Sp. z o.o., na łączną wartość netto: 1 984 500,00 zł, podatek VAT: 436 590,00 zł, wartość brutto: 2 421 090,00 zł, których przedmiotem były płyty dębowe klejone, oraz wykazanie wewnątrzwspólnotowej dostawy tych towarów o łącznej wartości 2 100.000,00 zł, wynikającej z wystawionych faktur VAT (21 sztuk) na rzecz podmiotu: K., Czechy, CZ 7903284488. 2. w rozliczeniu za październik 2010 r., zawyżenie podatku naliczonego obniżającego podatek należny o kwotę 883 575,00 zł, poprzez odliczenie podatku od towarów i usług wynikającego z faktur VAT (36 sztuk), wystawionych przez M. Sp. z o.o., na łączną wartość netto: 4 016 250,00 zł, podatek VAT: 883 575,00 zł, wartość brutto: 4 899 825,00 zł, których przedmiotem były płyty dębowe klejone, oraz wykazanie wewnątrzwspólnotowej dostawy tych towarów o łącznej wartości 1 600 000,00 zł, wynikającej z wystawionych faktur VAT (16 sztuk) na rzecz podmiotu: K., Czechy, CZ 7903284488. 3. w rozliczeniu za wrzesień 2010 r., wykazanie wewnątrzwspólnotowej dostawy towarów o łącznej wartości 2 650 000,00 zł, wynikającej z wystawionych faktur VAT (20 sztuk) na rzecz podmiotu: K., Czechy, CZ 7903284488, których przedmiotem była sprzedaż towarów w postaci blatów dębowych. Organ pierwszej instancji stwierdził, że obrót towarem wymienionym w fakturach wystawionych przez M. oraz E. odbywał się w zamkniętym ciągu podmiotów, w którym brały udział zarówno podmioty krajowe, jak i zagraniczne, pełniące w tym procederze określone funkcje. A zatem, zdaniem organu, E. była uczestnikiem tzw. "oszustwa karuzelowego" w łańcuszku firm, którego celem było uzyskanie korzyści podatkowych. W związku z tym organ pierwszej instancji dokonał rozliczenia podatku od towarów i usług za sierpień i październik 2010 r., bez uwzględnienia podatku naliczonego z faktur wystawionych przez M. Sp. z o.o., jako nieodzwierciedlających rzeczywistych transakcji. Jednocześnie organ stwierdził, że skoro faktury wystawione przez E. nie spełniają norm określonych w art. 13 ust. 1 ustawy z dnia 11 marca 2004 roku o podatku od towarów i usług (Dz. U. z 2011 roku, Nr 177, poz. 1054 ze zm.,) dalej ustawa o VAT, i nie zawierają “wymiernego" podatku należnego, tym samym dokonane ustalenia nie mają wpływu na rozliczenie podatku należnego za omawiane miesiące oraz końcowe rozliczenie za wrzesień. W miesiącu tym poza fikcyjną wewnątrzwspólnotową dostawą towarów nie stwierdzono innych nieprawidłowości, co skutkowało umorzeniem postępowania podatkowego za ten miesiąc wszczętego postanowieniem z dnia 14 stycznia 2011 r. Karuzelowy przebieg obrotu płytą dębową klejoną (blatem dębowym) odbywał się zdaniem organów w następujący sposób. Pierwszą firmą w obrocie był G.B., który dokonywał tak zwanego zakupu towaru w ramach wewnątrzwspólnotowych nabyć od Firmy z Czech - K. i nie odprowadzał z tego tytułu podatku VAT. Towar ten był na terenie kraju kupowany przez szereg podmiotów zwanych "buforami", a końcowym nabywcą krajowym była E. Sp. z o.o., która pełniła rolę "brokera", czyli dokonywała zbycia przedmiotowego towaru w ramach transakcji wewnątrzwspólnotowych do podmiotu czeskiego - Firmy K. 2. Wyrok Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Gliwicach Sąd podniósł, że spór w rozpoznawanej sprawie sprowadza się do ustalenia, czy organy zasadnie zakwestionowały prawo Spółki do odliczenia podatku naliczonego z faktur VAT wystawionych przez M. Sp. z o.o. przy jednoczesnym wykazaniu wewnątrzwspólnotowej dostawy towarów na rzecz czeskiej firmy K. Rozstrzygnięcie sporu uzależnione było od ustalenia, czy zakwestionowane faktury odzwierciedlają rzeczywisty obrót pomiędzy kontrahentami jak wywodzi Skarżąca, czy też nie dokumentują faktycznie dokonanych czynności, jak twierdzi organ podatkowy i w związku z tym czy E. Sp. z o.o. miała świadomość uczestniczenia w oszukańczym procederze karuzeli podatkowej. Sąd podniósł, że organy słusznie zakwestionowały fakt nabycia towaru przez Skarżącą w ramach prowadzonej działalności gospodarczej gdyż uznały, że transakcje te wykorzystywane były do celów oszustwa podatkowego, które było popełniane przez uczestników kolejnych etapów następujących po sobie w niewielkich odstępach czasowych nowych transakcji. Poza tym Strona w celu zabezpieczenia się przed nadużyciem, oszustwem podatkowym powinna była dochować należytej staranności, ale tego nie uczyniła, gdyż sama była jednym z ogniw karuzeli podatkowej. Uzasadnia to, zdaniem Sądu pozbawienie Skarżącej prawa do obniżenia podatku należnego o podatek naliczony wynikający z zakwestionowanych faktur. Organy podatkowe nie naruszyły też zdaniem Sądu wynikającej z art. 86 ustawy o VAT ani z art. 168 Dyrektywy 2006/112/WE zasady neutralności podatku VAT. Uznały, że wystawione faktury potwierdzają czynności, które nie zostały dokonane w ramach prawidłowo funkcjonującego prawnie obrotu gospodarczego oraz prawidłowo na zasadzie art. 88 ust. 3a pkt 4 lit. a ustawy o VAT zakwestionowały odliczenie podatku naliczonego. Sąd potwierdził tym samym prawidłowość ustaleń faktycznych dokonanych przez organy, z których wynika, że towar ten był sprzedawany kolejno przez następujące podmioty: - G.B. sprzedawał towar A. Sp. z o.o., - A. Sp. z o.o. (w sierpniu 2010 r. również W.) sprzedawała towar J.M., - J.M. sprzedawał towar M. Sp. z o.o., - M. Sp. z o.o. sprzedawał towar E. Sp. z o.o., - E. Sp. z o.o. sprzedawała towar K., - K. sprzedawał towar G. B. Sąd podniósł, że była to forma klasycznego "zamknięcia" łańcucha transakcji, które nie występują w realnie działającym obrocie towarowym i które nie mają nic wspólnego z racjonalnym funkcjonowaniem podmiotów gospodarczych. Celem uczestników nie było dostarczenie towaru do finalnego odbiorcy, ale okrężny ruch towaru, który z pozoru miał wyglądać na typowy. 3. Skarga kasacyjna W skardze kasacyjnej do Naczelnego Sądu Administracyjnego Spółka zaskarżyła wskazany powyżej wyrok w całości, zarzucając mu na zasadzie art. 174 pkt 1 p.p.s.a., naruszenie prawa materialnego, to jest art. 88 ust. 3a pkt 4a) ustawy o VAT, polegające na uznaniu, że stan faktyczny ustalony na podstawie materiału dowodowego zebranego w sprawie odpowiada hipotezie w/w przepisu. Dalej zarzucono naruszenie art. 86 ust. 1 ustawy o VAT oraz art. 167 i 168 Dyrektywy 2006/112/WE Rady z dnia 28 listopada 2006 roku w sprawie wspólnego systemu podatku od wartości dodanej (Dz. U. UE L z dnia 11 grudnia 2006 roku) poprzez zakwestionowanie prawa Spółki do obniżenia kwoty podatku należnego o podatek naliczony wynikający z faktur VAT wystawionych przez spółkę M., pomimo przysługującego jej prawa w tym zakresie i wykazaniu przez Stronę staranności w transakcjach z kontrahentami, braku świadomości uczestnictwa w "karuzeli" oraz dobrej wiary Spółki w obrocie gospodarczym. Następnie zarzucono na podstawie art. 174 pkt 2 p.p.s.a. naruszenie przez Sąd przepisów postępowania, to jest art. 151 p.p.s.a. oraz art. 145 § 1 pkt 1 lit. c) p.p.s.a w związku z art. 191 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 roku Ordynacja podatkowa (Dz. U. z 2012 roku, poz. 749 ze zm.,) poprzez uznanie, ze organy podatkowe nie przekroczyły granicy swobodnej oceny dowodów, co stało się powodem oddalenia skargi, mimo iż strona Skarżąca wykazała w niej, iż mieliśmy do czynienia z dowolnością oceny materiału dowodowego. Wskazując na powyższe zarzuty Skarżąca wniosła o uchylenie zaskarżonego wyroku w całości i przekazanie sprawy do ponownego rozpoznania Sądowi pierwszej instancji lub przekazania sprawy do rozpoznania przez Trybunał Sprawiedliwości Unii Europejskiej. Przedstawiono też wniosek o zasądzenie zwrotu kosztów postępowania kasacyjnego. 4. Odpowiedź na skargę kasacyjną Dyrektor Izby Skarbowej w K. w odpowiedzi na skargę kasacyjną wniósł o jej oddalenie oraz o zasądzenie zwrotu kosztów postępowania kasacyjnego. Wskazał, że skarga kasacyjna nie zawiera usprawiedliwionych zarzutów oraz że zaskarżony wyrok odpowiada prawu.
Już dziś zamów dostęp
do IFK Platforma Księgowych i Kadrowych
- Codzienne aktualności prawne
- Porady i artykuły z najpopularniejszych czasopism INFOR wraz z bieżącymi wydaniami
- Bogatą bibliotekę materiałów wideo
- Merytoryczne dodatki, ściągi, plakaty
